Romualdus II. Salernitanus Archiepifcopus pracepìù fie r i hoc opus.
Abfoluit 5 ac Religiojtfjìmè ìnuifàm D D
Anno ciò- loc. X VI.
Tria in ditta crypta numerancur aitarla ; vnutn_» B. M. Virgini dicatum ex parte Septentrionis ■. in quo quampIurimajadfuncSS. Martyrumj ConfeiTo- rum,ac Virginum Reliquia;. Alitaci ^
A liu d altare in honorem SS. Martyrum Fortuna ti, Cai,, & Anthes fuit conftrudum > in quo eorurru* contutmulata corpora requiefcunt : translata ab Epi- fcopo BSernardo a n n o C M X L : n o n p ro cu la b Vrbe, in loco vbi Priapr foediflìmura > ac turpe Delubrum fuerat: v b i L eo n tiu s P ro co n fu l illo s capite p ie d i iuflìtj auibufquejac beftijs deuoradis relinquuntur:ac quia indignum videbatu^gemmas, pretiofafq> mar- garitas extra moema longè abeffi: > id c ò v tp r o m -
ptiora, magifq; propitia prò Salernitanorum tutela.»
eflentjintrà muros SS: corpora deducenda exiftima- tunt: deduéta à di&a propria Ecclefìa iuxtà flumeru Lirnusappellatum s vbi diù requieuerant 9 fub Dio- cletiano Imperatore > ac p r x d id o L e o n t io , die 27*
menlìs Augufti raartyrij coronam acceperunt, vt (a) n o i.
fcripfit A b b . V g h c llu s. In hoc altari multa; San d o - sacr.de Epi-
rum,acSandarum Reliquia; requiefcunt)& non prò- c h ie ^ s a k r -
c ù l a b ip(omarmorea5& Jecurtatacoiumna, fupra^ mt.
quam eorum capita obtruncata fu e re 5 confpicitur; in qua SS. Martyrum fanguinis ebullitio perfentitur, ad quorum honorem tves xneas Statuas Almum-» Salerniitanum C o lle g iu m faciendas perquampul- chrè cuirauit.
Alterrum vero altare po/ìtum e fi ad honorem SS. Conlefflbrum ex parte m eridiei, in quo venerantur corpora Confeflorum B.Bono/ìj. B .G ram atij,B .V e- rls B. Eufterijj B. Gaudiofi-B. Valentini ( onvnes Sa- IernitaniEpifcopi) BB.Confc{TorumElpidij,Cionis» & Elpic:ij, B. Valentiniani Confefloris , atq; Ponti- ficis, B ìB .C onfeflb rum C yriaci 5 & Quingefij, in- numereeq; ac pm iolse Reliquia* aliorum S a n d o - tum> q u o r u m omnium Pontificia authoritate in_»
Ec cl e fi a Salernitana officia c e l c b r a n t u r .
Ornatum vndiq; hoc fubcorpusconfpicirurnon_j> folùm marmoreis, & porphyrìacislapillis,fedadhuc perpulchris piduris- N e c didum A l m u m > & Hip- praticum M edicorum Collegium in dies deficit, nec in pofterum deerithanc Sacram e x o rn a re C ry p ta m . N ullum namq; fuit temporis fp atiu m , in quo per A poftoli m eritaj immenfa non fuerint illicollata_» beni fìcia . Quapropter Prior, P rom otori 8c D o d o - res d id i Alm i C ollegi; in perpetuum> & fucccffiuè intrantcs in futurum ad honorem D e i , & P r o t e d o - ris* Apoftoli fingulis annis integrum depofitum_j vnius D o d o ris dare voueruiit fub die 30. lunij , ex- pendendum in ijs rebus ,in quibus maior pars C o l legi; expediri iudicauerit prò cultu, & venerationej inferioris Ecclefoe, aut altaris, vbi Sandiflìmi A p o ftoli requiefeit c o r p u s . Sic e x publico inftrumento ftipulatomanu Notarij Matthaei Francifci Gaeta de Salerno die 8. menfis Aprilis 1663.
Affiduè quidem Euangelifta Mattha?us Salernita na Vrbis eft D e fe n fo n an n o 1544. die 27.1unij,cum Ariadenus Barbaroifa D ux Turcarum Claffis A r - chipirata infignis , quem M aximus Imperator C a r o lus V. celebri vidoria è Regno Tuneto» ac ab vni- uerfa A frica fugauerat: infìnitum ferè Chriftiano- rum numerum liberando: Ariadenus autem ille in- fatiabili vindida; r a b i e , ac barbara crudelitate ac- c e n f u s , Salerni vaftationem aggreditur: Ere namq; fereno, tranquilloq; aequore valida tépeftas orta eft: ita vt agitata, pranupta, ac inter fe penitùs co n frada cl afte f Apoftoli cuftodia )Pirata perterritus aufugit: arm ali etenim Milites in maximo numero fupra dO-
morum tetta5 ac Ciuitatismuros vìfì fuere : Barbari vcròa.menrcsj horrereq; pJeni3ac perterriti clafTcm_, totani!ftatim difperfam>ac fugatati infpexerunt. O b
cuius 'vidìori# mcmoriam Salernitana Ecclefia fin- gulis :annis, vfq;ad hodiernum diem>ex Pontificia», authoiritate ràm Mi/Tarn , cjuàm Officium folemnì R itu celebrar, & proceflìonetotius Cierij & P opuli,- B. M a t r f m ,a c aliorum SS. Reliquisehonorificè , & reuerentèr circumferuntur per Ciuitatem , Apoftoli namq; peculiari patrocinio liberata f u ic, v t Marcus A n to m u s Marfihus Calumna ( a ) A bb. Vghellus ( b ) nairant : nec non in Salernitano Officio ha- betur .
Perrcelebre, ac Renerend/fiìmum huius Metropo- lìs Caipitulum conftat ex tribus Dig nitu tibus . Pri ma quarum poft PontifiCalcm Archidiaconus ap- p e lla t u r , qui prxlaritio habitu cum rocchetto fcili-
c è t , & mantelletta nigri ccloris in C horo, & Eccle- «- fia affiftit : Secunda Dignitas C a n to r nominatur. 4
T ertia vero Digmtas Primiccriusdicitur : cum C a •£< nonicis quatuor D i a c o n i s , & Presbyteris v i s i n t i - . e> . quatnor omnes cumprsebendis . Canonici C ard i- v
nalcs ex antiqua eorum fundatione nuncupati, & in c*
bullai eorumCanonicatusadbìicàSummoPontifice)^<V»/ti>v»
C a n o n ic i Card/nales appcJlanrur: rocchcrtis , a c ., > • a 1 .
n '.o zzettis ijldcm vtuntur,qujbus fcmjnenti/TìmiCar- dinales induunturcoloris vulgo Cremefino : t e m p o - re veiò Qn.adrage/ìm«i Auuentus, Vigiliarum , in_, Anniuerlarijs , E x e q u ijs , ac in ferijs fextis violnceis^p m ozzietds vtuntur: habitu namq; ru b o cnloris, ac ^ CardJinalitio titillo ab i mme morabi li d i s u n ì Reue-
rendiifiìmum Ca pi tul um fuit infìgnitum > & à San- ,
^ H 2 d o r /« f i , M a tth r e i. r In Ital.facr• de Epifc. e r Archiep, S&. lernit.
d o Pontiffce G regorio VII. confirraatum > dum S a - lernicotnmoraretur,plureshìc Pontifìcias fun zion e» exercuit; necnon multos S.R.E. C ardinales creauir.
Póflidenthas D ig n ita te s, ac Canonici vfum M i ti'# ex ferico vulgo D am afcom fingulis EcckiTafti- cisfundionibus,abfq; loci,vel temporis Jimitarione. Sìmilic^f in folemnibus pro-cefiìonibusj & praecipuè die corporis Chrifti ferunt Mitras in capite 5 fìcuti eodem die ante Summum Pcntifìcem Eminenti/lìmi Cardinalesvtuntur: & hoc ex antiquiflìmis priuile- g i j s , & conceflionibusj necnon cua» bulla Luci; III, anno M» C . L X X X I I U c Pauli II. M . C C C C . L X I V . confìrm atum .
C a n o n k a tu s fingulos vacantes per torum anni circulutn femper ab immemorabili didum Reue- rendiilìmum Capituiumprouidebat:ar pcft regui m e d a u a m Apoftolica? C a n ce lla n # e m a n a tjm per fe - licem memoriam Clem entis Papa; V i l i , quamuis dm, & magno labore caufa in Romana Curia agita ta fuifiTet: Capìrulo fuit in terdica p ra :d id a e Ie d io per totum annura, tantùcn ei facilitate relida,proui- d en d i, /eù Canonicos dum taxàtin quatuor men/ì- bus ordinarijs eligendi, cceteris vero o d o menfibus prouidentur Canonicauis à Sanda Sede Apoftolica> ficuti etiam prima Digniras.
A flìduè C h o ro ,a cd id s Cathedrali Ecclesìa? affi-
fiunt Hebdomadari; ciccem cum mozzettis violacei coloris > dum rubeis vruntur C a n o n i c i q u i q uando vio lace is induuatur , nigris tunc H fbdom adarij vtuntur, & hi alternatim ab A r c h ie p ifc o p o , a c à di d o C a p itu lo e]Ì£unrur,& prò eorum laboribus q u o tid ia n a diftnbutionibus ad ceitam filmina fruuntur»
Preclare Seminarium raaiori E c c le fix adhxret» m quovigint/quacuor Alumni Ciuitatis> ac Dioece- iìsin/ìriuuntur.
C/crrus in Ciuitate , & Dioecefi numerofuscoir- /piciturr.
A xcV iicpìfcopus vevò,q u i S u m m o Pontifici à C f l -
th o lic a Maieftate prarfenratur, Primatu, vt diximus,
in Regno tenet, vt fa ) Freccia fcripfìr, & habetur in L ib .d e /«§-
b u lla Vrbani II. de primatu Archiepifcopi Salerni- feu d . *
tan.' fub anno M. X C I X . XIII.Kal. Augufti: datum^
Salerni » v t ( b ) Marcus Antonius C olum na fcripfit> In con}sy- qui n on folùm tali numerofo C le ro pr?eft,fed etiam ««dai.
flffrag.aneis Epifcopis, nempè Acernenfi 5 Cam pa- l5/8* nien<ì,CCaput3quen/i, Mar/ken/ì,Ntrcerino, Nufca-
no, Poll/caftrenfì, & Samen/ì: habet adhùc fub fé f t x Confilttor/aks Abbarias in Commendam conferri folitas fcilicèe Sand-r Maria; de V e t e r o , Sanda; Ma ria? de Tobenda>Sandi Peni de Ebulo, Sandi Bene- d id i > Sandi Pctri de Curfina» SandtfMaria: Matris D om ini, & Prioratom Sandi Leonis.
O h m fimilitèr Archiepifcopus feudum Olibani» M o n tis Corbìni-,CaftellutijjMontisaurei,ac aliorurn
locoruitn poffidebat : prò quibus in Regia C3tnera_» v.. 7 g». Suomiaariè cum Regio F ifeo lis controuertitur : re-
gales cccdulx fe lid s memoria? Philippi
11
. III. & IV . plures adfiinr ad Archicpifcoporum inftantias, qui à plerifq; huius Regni Regibus luculenter preroga- tiuis, gratijs5ac priuilegijscumulati fuere.Quatmplurima? in Ciuitate numerantur Ecele/ìse, prxfcrrtim Templum Sandiflìroa; Virgini Annuntta- tioni ddicatum, acà Ciuitate eredum , eiufq; Guber- natcress de expotìùs pueiis curam habent, aliaq; pia ojj^wwsxercent.
* r * >
Parochiales Ecde/ì# m ult# in C iu ita té co m p u - tantur, nem pè
Sandi Euphemij\cui efì annexa parochialis S an d i Maximi.
San<5ìra? Maria: de VImis in plano montis conftru- d # a n n o 1 185. à Romualdo II.
Sandi Bartholom#i de Coriarijs in eodem loco, San d i Gramatij Epifcopi Salernitani.
S a n d # Mari# de L am aà C anonico lanuario Ba-’ file Parodio pulcheiTim è exornata’.
Sandi Andre# de Lauina munificè inffourati à Can on ico Ioanne Quagliarel/o eius P arod io.
S an d# Lucia:, cui eft vnita Parochialis S i n d i V i ti ad mare e x t r u d # s fatifa; exornar# à Ioanne Farao
Cantore Cathedralis Ecclefi#, cum hoc epiraphio humatus iacet.
Ioannes Faraus Par oc bus M ortis memor
Sepulchrumhoc v iu e n s fib ip a ra titi, Q w ) a d vocem fìlij D ei a u d ie r it.
Anno D om ini A i. D C . X V I I .
S a n d # Mari# d e B a r b u tis , cui eft annexa Paro chialis S a n d # Mari# de Platea> fupra maioiem veto ianuam h#cleguntur.
Hoc opusegregium Sacra cjtiodcreauit in aulatn Coniugis auxilio Dauferius condidit Heros.
S andi Matth#i Parui.
Sandi Gregorijjcui e/ì vnita Sanda Maria de Por- tanoua» & ad murum extra Ecciefiam Meridiem_> verfus hoceftfcriptum Epitaphium.
Anno Dcminic/e Incam ationts M .C .L X II. Regnante Doni. Vuillelmo II. g'oriojijjìm o R fge S ia li* , Ducatus
A p u li*, ac Vr 'mcipatus Capa.c,annoVll.Roberttis G uar d a Frate,r R om ttaldill. Venerabili* Salernitani Archie pifcopi , fecit confimi hanc Ecclefiam ad honorem B.
Gregoriji.
Sandra? Mari# de Dominabus fub G ifu lp h o , & Ioanne eiu s ffho, a n n o C M .L V ll. con/fruda*.
Sanda? Triphomena», cui eft annexa Parochialis S a n d i Ioannis foeminarum.
S a n d i A ngeli de Marronibus.
S an d o ru m Apoftolorum templum non parum_» decoratum à C an on ico Parocho Ioanne C a ro lo B ottiglierio, & à H ieronym o eius germano fimilitèi: P a r o d i o , ambo integerrima, ac confpicuse vitae.
Sandti Ioannis de Cannabarijs, cui funt vnit# P a- r o c h ia le s Sanda; Maria; Ortim agni,ac Sandi Ioannis C a p r a r u m .
Sandorum Petri,& Pauli de Cammarellis extra^ muros, o lim Cruciferorum Coenobium.
Sandimonialium vero fepta quatuor funt in C i- lìitate conftruda , fcilicèc Sandi Georgi; Ordinis S a n d i E e n e d id i, in cuius pulcherrimi templi facel- Jo m axim a cum veneratione reouiefeunt corpora_j» Ardidaiae,'Tecla;,acSufanna; Sandarum V V . & MM. in decinna perfccutione apud Diocletianum ,& Maf- fiminianum à L co n tio ProconfuJe circa annum 293. morti dzca,vt Paulus Regius (a) r e f e r t , necnon ha- betur e? proprio Officio didarum Sandarum , qua- rum v i a laconicè in hoc epitaphioab eraditiffimo Fabritio Pinto deferibitur.
A rch a lais tTccla-, & Su fanno, dum t morti s manibtts euadere p u t a n t , Homant deferunt, interlLcontij vngttes GbrìjH o u es prove Uoìam ei occurrttnt : v b i pcfl fetta,
p,uam~ % 1 ' C O . N ella V ita di S ‘ Arche- laa V . e M . nel cap. z .