XVIII. DE ILLIS QUI PER VANAM CREDULITATEM DELUDUNTUR
XXII. DE BENEFICIIS ECCLESIASTICIS POSTULANDIS IN SCOLIS
Littere quibus aliquis clericus qui est in scolis postulat sibi ecclesiasticum beneficium exhiberi
Responsio qua rationes inducuntur quod studentes beneficia ecclesiastica percipere non debent
Quomodo clerici possunt et debent in scolis ecclesiastica beneficia postulare
¶ 1. Littere quibus aliquis clericus qui est in scolis postulat sibi ecclesiasticum beneficium exhiberi
Cum licentia et benedictione vestra ivi ad studia litterarum in quibus die noctuque studere procuro arbitrans Deo et vobis obsequium exhibere ac ecclesie plurimum deservire, que claritate debet scientium illustrari. Quare cum summa fiducia universitatem vestram non dubito exorare, 3
quantinus partem prebende que me contingit michi dignemini elargiri.
DE BENEFICIIS ECCLESIASTICIS POSTULANDIS IN SCOLIS Pini] DE BENEFICIIS
POSTULANDIS IN SCOLIS M om. P Va
Littere … postulare] om. M
ecclesiasticum beneficium] beneficium ecclesiasticum Pini
Littere quibus aliquis clericus qui est in scolis postulat sibi ecclesiasticum beneficium exhiberi] om. P ||
aliquis] om. M || ecclesiasticum beneficium] beneficium ecclesiasticum Pini
1 Cum] Dum M || benedictione vestra] benedictione et vestra M || die noctuque] die ẹt noctuque Va
¶ 2. Responsio qua rationes inducuntur quod studentes beneficia ecclesiastica percipere non debent
Emulantur te Dei emulatione, et non insequimur nec persequimur scientiam litterarum, nec depreciamur sapientiam alicuius, sed loquimur cum Apostolo dicentes: «non plus sapere quam oportet» et «noli altum sapere sed time» quia in novissimo die omnes «lingue cessabunt» et 3
«scientia destruetur». Scimus enim quod Christus non elegit philosophos, non rethores, sed preelegit simplices piscatores, qui ecclesiam suam de simplicibus non de philosophis construxerunt. Perdidit enim Dominus sapientiam sapientum et scientiam scientium reprobavit, quia sapientes sunt 6
qui faciunt mala et operari bene ignorant. Sufficit quidem sola sancti Spiritus gratia illis qui ei servire peroptant, unde qui Deo servit rex appellatur, quia servire Deo est regnare. Ergo ille qui occasione scientie litteralis coronam serviendi creatori deponit fit de rege servus, quia nemo 9
militans Deo se debet negotiis secularibus implicare. Quod autem ea quibus apponis animum sint negotia secularia sic probatur. Ecce dum studes in liberalium artium disciplinis, delectaris in fabulis poetarum, dum obicis falsum esse verum sepius probare intendis, et cum fuerit sub velamine 12
sophistice obiectionis respondenti probatum insultas, perstrepis, clamas, garris, percutis volas manuum, rides et derides, et ita ostendis te in obiciendo fuisse victorem. Cum autem respondes non timescis dicere, mentiris, nugaris, et quandoque implicas, decipis, negas verum, et concedis falsum, 15
non considerans quod de omni otioso verbo redditurus es in die iuditii rationem.
Responsio qua rationes inducuntur quod studentes beneficia ecclesiastica percipere non debent] om. P
Responsio quadạm stụdẹntẹs rationes inducunturẹs Va || debent] debunt M
2 loquimur] eloquimur M || non] noli Va
4 destruetur] destruerụntur
exp. et corr. M
5 non de philosophis] non philosophis Va || philosophọis corr. P
8 est regnare] regnare est M
9 servus] servis P
12 dum] cum M
13 volas] nolas Va
Nam otiosum verbum est illud quod aut ad veritatem impugnandam aut ad lasciviam inducendam vel comunem utilitatem impediendam profertur. Preterea in causis velut mercenarius conducticius placitaris, exponis linguam venalem, inducis testes ad illicita iuramenta, et opprimere veritatem non 3
curas, dummodo pars quam foves valeat per tuum patrocinium optinere. Sed non oportet servum Dei litigare quia iubetur ei non solum dimittere tunicam, sed etiam proprium pallium auferre volenti. Ergo per mercedem temporalem vel transitoriam amicitia non debet alienum tueri. Iubetur 6
etiam sine intermissione orare, unde qui vitam suam studendo consumit, iussa scripture sacre contempnit. Deum si cuiuslibet studentis conscientia loqueretur diceret quod omnium studentium vota vel requirunt honores aut preconia laudum, seu liberum arbitrium delinquenti, quibus de causis 9
noveris quod nichil tibi de rebus ecclesiasticis transmittemus, quoniam qui altario non servit de altario vite subsidia non debet habere.
1 impugnandam ad lasciviam] impugnandam lasciviam M Va
2 conducticius] conductius P
3 inducis] in ducis P || veritatem] veritates P
5 litigare] litigare P || dimittere tunicam] tunicam dimittere M
6 volenti] nolenti Va || debet] debes Pini
7 suam studendo consumit iussa] suam studet iussa Va
8 contempnit Deum si cuiuslibet studentis conscientia loqueretut] contempnit scientia studentis
loqueretur Va || Deum si cuiuslibet M1
¶ 3. Quomodo clerici possunt et debent in scolis ecclesiastica beneficia postulare
Posset allegare scolaris qualiter Deus contulerit sapientiam Salomoni, et immiserit in patriarchas atque prophetas spiritum prophetie, dederit Moysi legem quam scribi iussit in decem tabulis. Et ipsemet Christus fuit magister,docuit discipulos et turbas, et misit in apostolos scientie 3
spiritum quo loquebantur variis linguis magnalia Deitatis. Item Paulus gloriatus est se didicisse legem ad pedes Gamalielis. Item Ieronimus sibi dentes fecit acui et limari, ad hoc quod Hebreorum et Chaldeorum ydioma rectius pronuntiare valeret. Sancti etiam patres de litteralibus exercitiis et 6
studis commendantur. Item dici posset quod ecclesia penitus ab hereticis conculcaretur, si viri litterati eam non tuerentur gladio scientie litteralis. Nam viri litterati dicuntur luminaria quibus minus scientes illustrantur, dicuntur etiam bases cardines et columpne quibus ecclesia sustentatur. 9
Quomodo clerici possunt et debent in scolis ecclesiastica beneficia postulare] om. M P
1 immiserit] miserit P
2 dederit] dedit Va
3 magister docui] magister et docui Va
4 variis] diversis M
5 Gamalielis] Gamaliạelis exp. et corr. M || dentes fecit] fecit dentes Va
6 etiam] enim P
7 commendantur] commendatur P || posset] possi M || ecclesia penitus ab hereticis conculcaretur] ecclesia ab hereticis penitus conculcaretur P ecclesia ab hereticis conculcaretur Va
8 luminaria] lumina P