e 1021-1025; e soprattutto Capricornus 263-328 e 435-437: la

giustificazione della guerra, in Palingenio, non avviene certo entro la sfera del ius, come avviene nella trattazione del De Iurisdictione Imperii

Romani di Paurmeister (cfr. infatti, per il brano citato, Cicerone, De of- ficis I, 36: “Ex quo intellegi potest nullum bellum esse iustum, nisi quod

aut rebus repetitis geratur aut denuntiatum ante sit et indictum”) «dirit- to» che ben lungi dal, per così dire, rifletter sé stesso, fa piuttosto capo ad una regolamentazione dell’aggressione e perciò a dinamiche antropo-

logiche basate sull’onore e sul «prestigio», per esprimersi in termini mo- derni, del «soggetto statale».]

Melchior Adam, Vitae Germanorum Philosophorum: qui seculo superiori,

et quod excurrit, philosophicis ac humanioribus literis clari floruerunt. Collectae a Melchiore Adamo. Cum Indice triplici: personarum gemino tertio rerum. [Fata viam invenient.] Heidelberg 1615, p. 253 (notizia in Borgiani)

[Viene data l’indicazione di un commento allo Zodiacus ― che ad oggi risul- ta perduto ― di Christoph Wirsung (1500-1571): “Edidit praeterea Marcelli

Palingenii Stellatensis cuius cadaver, propter pietatis doctrinam, in Ita-

lia exhumatum concrematumque fuit) [sic] poemata, doctissimis adiectis com- mentariis. Vertit etiam ex italico [...]”; ove va rimarcata, nel “propter pietatis doctrinam”, la neutralità con cui viene trasmesso il «crimen im- pietatis» recepito da Giraldi. (v. supra, 1551, o breve saggio su Giraldi)]

Zodiacus Vitae, Marcelli Palingenii Stellati poetae doctissimi, Zo-

diacus vitae: hoc est, De hominis vita, studio, ac moribus optime insti- tuendis, libri XII. Opus mire eruditum, planeque philosophicum: ex collatione optimorum exemplarium emendatissime in usum studiosorum denuo excusum: cum indice accuratissimo. Londra 1616 (ex officina Societatis Sta-

tionariorum)

Michael Maier, Symbola Aureae Mensae duodecim Nationum. Hoc est, Her-

maea seu Mercurii Festa ab Heroibus duodenis selectis, artis Chymicae usu, sapientia et authoritate Paribus celebrata, ad Pyrgopolynicen seu Adversa- rium illum tot annis jactabundum, virgini Chemiae iniuriam argumentis tam vitiosis, quam convitiis argutis inferentem, confundendum et exarmandum, Artifices vero optime de ea meritos suo honori et famae restituendum, Ubi et artis continuatio et veritas invicta 36. rationibus, et experientia li- brisque authorum plus quam trecentis demonstratur, Opus, ut Chemiae, sic omnibus aliis Antiquitatis et rerum scitu dignissimarum percupidis, utilis- simum, 12. libris explicatum et traditum, figuris cupro incisis passim adiectis, Authore Michaele Maiero Comite Imperialis Consistorii, Nobili,

Exempto, Med. Doct. P. C. olim Aulico Caes., Francoforte 1617 [La menzione a Palingenio compare all’interno del libro VIII “Thomae Aquinatis Itali, Symbolum. Liber Octavus.”, nel capitolo “Congentiles D. Thomae Aquinatis, Itali.”, alle pp. 386 - 389. Palingenio è preceduto da Petrus Bonus, Petrus De Zalento, Iohannes Aurelius Augurellus, e seguito da Iohannes De Rupe- scissa, Augustinus Pantheus, etc. Questo il testo: “Marcellus Palingenius,

li Heroico vitam humanam descripsit, inque ea varia vitia et enormitates aspere perstrinxit, non parcens ulli personae, nec Papa, nec Episcopis, sed omnes aequissimo suae censurae examini subiecit: Opus suum in duodecim si- gna coelestia, totidemque libros digessit, in quorum singulis peculiaria tradit. Postquam ad librum IO. seu signum Capricorni pervenit, Lapidem phi-

losophicum, tanquam conveniens doctis viaticum, quo mundum perlustrare pos-

sint, describit his versib. ¶ Tunc mentis divinae homines oracula caeca /

Volventes animo ancipiti, vix tempore longo / Experti multa, et non parvis sumptibus illam / Invenere artem, qua non ars dignior ulla est, / Fingendi Lapidem Aetherium, quem scire profanis / Haud quaquam licet, et frustra plebs improba quaerit: / Quem qui habet, ille potest, ubi vult, habitare decenter, / Nec fortunae iram metuit, nec brachia furum: / Sed paucos tanto dignantur munere Divi: ¶ [cfr. Capricornus vv. 230-238] ¶ Et paulo post: Arcadium hunc iuvenem, infidum, nimiumque fugacem, / Prendite et immersum stygis occide lymphis; etc. [cfr. Capricornus 214-215] ¶ Processus apud ip-

sum authorem dicto loco videatur: Ex his apparet, eum Chemiae non solum initiatum, sed magistrum quoque perfectum extitisse. Quam ob causam in aliorum, ignorantiae fratrum, invidiam incidit, qui cum vivo nocere non po- tuerint, post mortem eius crudelissime in eum animadverterunt. Huiusmodi enim historiam de obitu Palingenii audivisse me memini à viro fide digno; quae num in omnibus veritati conveniat, nec ne, dici non potest: Habuit Pa-

lingenius ex sorore aut fratre nepotem adhuc puerum apud se, quem bonorum

suorum atque ipsius artis haeredem iam moriturus constituere cogitavit. Quo circa librum quendam literis seu figuris incognitis in huius gratiam fece- rat, quem obsignatum firmissime puero tradidit, una cum charta, quae habe- ret Alphabetum, quo liber scriptus erat, integrum; atque haec clavis dicebatur: cum hac admonitione et cautela, ne puer librum illum et chartam in alienas unquam manus traderet, nec ipse aperiret ante vigesimum, vel eo amplius, aetatis annum: Quod cum puer ipsi pollicitus esset, diem suum sa- cerdos obiit: Tum invidi et calumniatores eius existimarunt, sese posse oc- casionem iam captare, ut eum quacunque ignominiae nota post mortem quoque afficerent: Interim eo sepulto, pro mago et indigno sacrae sepulturae loco ab iisdem proclamatus est, accersitoque puero, Palingenii nepote, ab eo in- quirunt, de vita et multis aliis ad avunculum eius spectantibus; et an non characteres diversos apud eum viderit? Puer perterritus hac inquisitione de libro sibi ab eo relicto mentionem fecit, quo allato, et aperto, nil nisi incognitam scripturam variis characteribus depictam in eo inveniunt: Quo- circa puero persuadent eum librum esse magicum et dignum, qui comburatur, cum suo authore: pueritaque clavem, ?quem habuit in charta designatam, si- quidem magicam quoque existimaret in ignem abiecit et combussit: Paulo post

perlustrato libr. omni ex parte, nihil omnino legere aut exponere potue- runt, nisi quod in angulo quodam eius invenerint, vulgarib. literis nota- tum, quod omnia ista legenda sint per clavem Alphabeti, puero seorsim traditam: Hinc cum eam clavem a dicto puero peterent, ille respondit, se coniecisse in ignem: Atque ita liber legi non potuit ulla arte: Cumque nul- lum eius usum capere possent, nec quicquam intelligere de iis, quae in eo continerentur, pro magico una cum suo authore habuerunt, curaruntque ut Pa- lingenii cadaver effossum cum libro non intellecto combureretur: Tantum in- vidia et calumnia praestare possunt.”]

Alexandre de Rivière, Le Zodiac poétique, ou la Philosophie de la vie

humaine, Parigi 1619 (notizia in Keller) Hydrolithus Sophicus, Hydrolithus Sophicus seu Aquarium Sapientum, hoc est: Opusculum Chymicum, in quo via monstratur, Materia nominatur, et Processus describitur, quomodo videlicet ad universalem Tincturam perveniendum, hactenus nondum visum. Publici emo- lumenti et utilitatis universalis causa typis publicis subjectum., Norim-

berga 1619 [Edito in Musaeum Hermeticum Reformatum et Amplificatum.,

Francoforte 1678, che contiene l’edizione del Aquarium Sapientum, Franco- forte 1677. La menzione a Palingenio (una semplice menzione entro un elenco di Filosofi) compare entro il capitolo “Aquarium Sapientum. Hoc est: Brevis Explicatio Admirandi praestantissimique Aquarii Sapientum, quod alias Lapis Philosophorum appellatur.” Questo il paragrafo: (pp. 78-79) “Etiamsi vero toties dicti philosophi de praestantissima ista arte diversimode multumque disputarint, illamque etiam, modo dictam istam ob causam, multis peculiari- bus singularibusque nominibus, parabolis, mirabilibus, peregrinis sophisti- cisque verbis indigitaverint: nihilominus commutatitiis [sic] istis locutionibus, unanimi omnium consensu ad unicum scopum unicamque materiam in arte necessariam ducere et monstrare voluerunt. Quamplurimi tamen artis indagatores a secreta ista materia saepissime aberrarunt et limites eo ipso transgressi sunt. Omnibus enim temporibus in hodiernum usque diem, non dun- taxat plebeii, verum etiam alii multi eximii et philosophiae peritissimi Viri reperti sunt, qui sapientiam illam anhelarunt: Eamque non solummodo summo studio, sed etiam magno labore et sumtu quaesiverunt, et impetrare desiderarunt: numquam tamen ad illam pervenire, multo minus illius partici- pes fieri potuerunt. Immo ut plurimi, aureo hamo piscaturi, saepenumero in irreparabilia damna se ipsos praecipitarunt, et tandem summo cum ludibrio abillius indagatione abstinere coacti sunt. Ne tamen de arcanae huius artis fundamentali certitudine aliquis dubitare queat, illamque ex impii huius mundi more atque consuetudine, pro mero figmento forsitan habeat: ea prop- ter, exceptis nunciis, quorum in ipsa SS. scriptura fit mentio, saltim au-

thenticos Philosophos, una cum aliis ipsorum Successoribus, qui artem istam vere norunt, habuerunt, illiusque participes facti sunt, heic ordine et no- minetenus in medium adferam, quales sunt: Hermes Trismegistus, Pythagoras, Benedictu s Iesu. Alexander magnus, Plato, Theophrastus, Avicenna, Galenus Hippocrates, Lucianus, Longanus, Rasis, Archelaus, Rupescissa, Auctor Rosa- rii majoris, Maria Prophetissa, Dionysius Zachar. Haly, Mo?ienes, Calid, Constantius, Serapion, Albertus Magnus, Estrod, Arnoldus de Villa nova, Ge- ber, Reinmundus Lullius, Rogerius Baco, Alanus, Thomas Aquinas, Marcellus Palingenius: et illi qui neoterici, et hodiernis nostris temporibus vixe- runt, utpote: Bernardus Trevisanus Comes, Fr. Basilius Valentinus, Philip- pus Theophrastus, et plureis adhuc alii. Quemadmodum nullum omnino est dubium, quod adhuc hodierna luce aliqui, qui, per Dei gratiam, illius sunt participes, illaque arcano sub silentio, etiam cottidie fruuntur, inveniri possent. Cum itaque ordine nunc commemorati Philosophi de summo isto Magi- sterio vere, et absque omnifuco, scripserint, atque insuper demonstrationem suam ex vero fundamento, et recta scaturigine Naturae, didicerint: repe- riuntur, vice versa, multi pseudophilosopi et impostores, qui de artis il- lius scientia falso gloriantur, et simili modo de eadem docere conantur, supra dictorum Philosophorum scriptis, pro doli sui operculo, turpiter ne- farieque abutuntur hominum oculis glaucoma obiiciunt, salivam movent, ii- sdemque, pro lubitu suo imponunt. Quocirca tam ipsi impostores: quam falso decepti sequentem admonitionem probe perpendere necessum habent.” ― Inoltre entro la terza parte “Aquarium Sapientum. Tertia Pars. Syrach. XLIII. Quis

illum tam alte praedicare potest, quam altus ille est, Operum suorum mini- mum videmus. Multo maiora namque nobis sunt abscondita. Omne enim quod est, id fecit Dominus, et scitum dat Deum timentibus.” a pp. 100-101 “Et in ipsa

rei veritate scias, quod ille, cui Altimissimus donum illud clementissime concessit, omnem pecuniam atque divitias hac in terra, coelestium bonorum respectu, non secum ас caenum in plateis aestumet. Cor, omneque illius de- siderium enim eo saltim tendit, ut in aeterna vita illud, quod heic terreno figuratoque dumtaxat modo conspexit, etiam coelesti modo et ipsa in rei ve- ritate intueri, eoque frui queat: quemadmodum etiam illud Sapientissimorum Regum Sapientimmus Rex Salomon, lib. Sap. cap. 7. testatur, dum inquit: Ma- iori pretio et carius habebam Sapientiam, quam regna et principatus, cha- rior mihi erat quam divitiae, пес comparavi illi lapides pretiosos, quoniam omne Aurum in comparatione illius arena est exigua, et tanquam lutum aesti- mavi argentum respectu illius. Illi itaque, qui artem istam ad honorem tem- poralem, voluptatem et divitias consequendas, expetunt, pro stulto stultioribus censendi, atque aestumandi sunt, quibus numquam hoc, quod ma- gno sumptu, labore et molestia tamdiu quaerunt, et corda, animum, omnesque

cogitationes suas ita excruciant, obvenire potest. Qua de caussa Philosophi temporales divitias, (non quod per se malae sient, Genes. cap. 2. enim à Moyse, aliisque locis SS. Scripturae pluribus, tamquam res pretiosa, et praeclarum DEI donum, summopere commendantur) sed turpissimi abusus, caus- sa, ita contemptim habuerunt, ut rem, quae, ad rectum verumque bonum perve- niendi, hominibus magnam remoram iniiciat, atque omne reliquum, quod alias in hoc mundo rectum, in perversam confusionem convertat: quemadmodum etiam celeberrimus ille Marcellus Palingenius Stellatus in suo Poemate, (quod Zo- diacum vitae appellavit) sub signo Sagittarii, illud eleganter descripsit, et detestandam avaritiam graphice depinxit, ad quem etiam Lectorem benevo- lum nunc ablegatum volumus. ¶ Ex quibus videre et colligere est quomodo ni- mirum vir ille Clarissimus, qui vere hanc ce artem, veluti ex Naturae Zodiaco suo deprehenditur, habuit aurum et argentum, tamquam bona tempora- lia, virtutis respectu, tam nauci aestimaverit atque contempserit. ¶ Quo- circa etiam omneis, veluti antea monuimus, Sapientiam, rerumque coelestium cognitionem, terrenis caducisque rebus longe praetulerunt, et in tota sua vita, omnibusque adeo, suis actionibus solum eventum finemque respexerunt, ut hac ratione immortale nomen, laudemque perpetuam exinde reportare pos- sint: id quod Sapientissimus ille Salomon, in Proverbiis [...]”]

Theodor Thumm, Georg Wölfflin, Discursus de Reformatione B. [Beati]

Lutheri In Quo contra pontificiorum calumnias ostenditur, eam non ausu pri- vato temerario et inordinato, sed instinctu et iure Divino susceptam fuis- se. Ad disputandum propositus Praeside Theodoro Thummio S. S. Theologiae Doctore, eiusdemque Professore Ordinario, ac Ecclesiae ibidem Pastore: Re- spondente M. Georgio Wolfflin Waiblingensi, S. S. Theologiae Studioso. In Aula Theologorum nova, Ad diem 3. e 4. Septembr. Tubinga 1619 [Il libro si

apre con la seguente domanda: “Discursus Theologicus in quo ventilatur Quaestion: Utrum Lutherus reformationis opus ausu privato, temerario et inordinato, an vero instinctu et iure divino susceperit?” (cfr. p. 1), e dopo 77 tesi di argomentazione, si chiude con la seguente risposta: “Ergo B. Lutherus in suscepto reformationis opere, nequaquam ausu privato, teme- rario et inordinato, verum instinctu et jure divino egit; id quod contra Pontificios erat demonstrandum.” (cfr. p. 130) alla quale viene apposto il corollario: “Papismus est religio ex Pharisaismo et Ethnicismo composita, cuius fundamentum, homo (Papa Romanus) resolutio, Epicurea dubitatio et fi- nalis desperatio.” (ibid.): la menzione a Palingenio compare nella tesi 62 (“Contra Quintum Praeceptum inducit.”) ed è la seguente: “Bella iniusta in-

ter Christianos plerumque excitarunt, promoverunt Papae, ut Palingenius

praecepta Patrum, nec Christi dogmata curant.” (Capricornus 827-828) mentre non vengono citati i più espliciti versi precedenti: “[...] sed nunc summus

parat arma sacerdos / Clemens Martinum cupiens abolere Lutherum, / atque ideo hispanas retinet nutritque cohortes; / non disceptando aut subtilibus argumentis / vincere, sed ferro mavult sua iura tueri. / Concilium valeat, valeant commenta Lutheri !” (821-826)] verosimilmente per l’ambiguità di quel “commenta”: l’utilizzo di Palingenio in chiave riformistica in somma può esser fatto fino a un certo punto, ove questa non è soltanto un’indu- zione bensì evidenza storiografica.]

Abraham Scultetus, Abrahmi Sculteti Annalium Evangelii passim per Eu-

ropam decimo quinto salutis partae seculo renovati, Decas Secunda, Heidel-

berg 1620, pp. 148, 248 {notizia in Palumbo (v. infra, 2007) ma il dato è

da verificare} ♦Melchior Adam, Vitae Germanorum Theologorum, qui superiori

seculo Ecclesiam Christi voce scriptisque propagarunt et propugnarunt. Con- gestae et Ad annum usque 1618 deductae a Melchiore Adamo. Cum Indice tri-

plici, personarum gemino, tertio rerum. [Fata viam invenient], Haidelberg

1620, p. 774 [Nella vita di Ioann. Guilielmus Stuckius viene menzionato

Cancer 651 “nempe Deo est similis vir dapsilis atque benignus.”]; Zodiacus

Vitae, Marcelli Palingenii poetae doctissimi Zodiacus vitae: hoc est, de

hominis vita, studio, ac moribus optime instituendis, libri XII; opus mire eruditum, planeq, philosophicum, ac diligentissime in studiosorum usum de- nuo excusum ; cum indice accuratissimo Basilea 1621 (Ludovicus König)

Robert Burton The Anatomy of Melancholy, What it is: With all the

Kinds, Causes, Symptomes, Prognostickes, and Several Cures of it. In Three Maine Partitions with their several Sections, Members, and Subsections. Philosophically, Medicinally, Historically, Opened and Cut Up. By Democri- tus Junior. With a Satyricall Preface conducing to the following discourse.

[Omne tulit punctum. qui miscuit utile dulci] Oxford 1621 [La menzione esplicita a Palingenio: “indigne vivit per quem non vivit et alter” (Can- cer, 278) compare nella “Subsection” 5 (“The last and best cure of Love Me- lancholy, is, to let them have their desire”), “Member” 5 (Cures), “Part” A (Heroical or Love-Melancholy, in which consider), della “Third Partition” ― in un volume, il che è rimarcato anche nel titolo, maniacalmente struttura- to. L’apologia di Palingenio al matrimonio ed alla generazione rientra nel- la concezione naturalistica di norma riservata nello Zodiacus al volgo, contrapposta a quella ascetica riservata ai sapientes, nonché nella polemi- ca cinquecentesca sulla castità del clero volontaristica e non determinata dalla grazia; mentre la sottosezione di Burton è una raccolta di topoi in-

torno il desiderio e il matrimonio: l’appagamento del matrimonio; gli osta- coli; l’amore reciproco (“mutuos amor”) o al contrario quello coartato; l’aspetto esteriore, etc., mentre la menzione a Palingenio è appropriata- mente iscritta nel tema «an uxor literato sit ducenda» (cfr. ad es. Leo 495-496: e soprattutto Cancer 268-276). Essa segue a quella di Beroaldo, ed il matrimonio viene inteso alla strega di ‘malum necessarium’ per il dotto: il che, anche se lo Zodiacus si presta ad un uso aneddotico, potrebbe sug- gerire una lettura attenta del poema: mentre il saggio realizza la propria creatività in una dimensione teoretica e di coesione al divino, il volgare la realizza naturalisticamente mediante il matrimonio, che ne regolamenta l’abilità generativa iscritta nell’economia della natura. ― La sottosezione si conclude con passi a favore e contro il matrimonio, in un certo senso regredendo dalle sistemazione e soluzione univoca e tuttavia articolata proposta da Palingenio; mentre è infine da notare che gli impedimenti e gli incentivi al matrimonio qui esposti, non sono di carattere «medico» ― eppu- re sono trattati con eguale competenza e perizia ― il che sta a significare che la stessa «corporeità» umana, nel suo concetto, contrariamente alla concezione moderna [dove non altrimenti indicato uso ‘moderno’ nell’acce- zione propria: modus hodiernus] consisteva in un composto di sfere non ri- ducibili né separabili.]

Caspar von Barthius, Zodiacus Vitae Christianae Satyricon, pleraque

omnia verae sapientiae mysteria singulari suavitate enarrans., Francoforte

1623 (notizia in Keller); Heinrich Oraeus Ideae Reformandi Antichristi.

Sive Succincta Tractationis, sed solida Demonstrationis, De Primordiis, In- crementiis, et summo fastigio, Antichristi, eiusque subsistentia, blasphema Doctrina, et malitiose-impia vita, deque subsequenti denique Ruina. Tomus Primus. Edit Studio et opera Fideli, Eryci Rhonaei Neopatrens. P. Evangeli- ci, et Epicalyptico Apocalypticae Θεοσοφίασ Indagatoris studiosissimi.

Francoforte 1623 [Palingenio compare nel Tomo I, parte II, sezione II, cap.

VI: “Peccata in Praeceptum VI.”, pp. 259-260: “Idipsum Marcell. Palingen. Stellat. Poet. Ital. sugillat, dum canit in hunc modum: in Leone libr. X. ¶

Sed tua praecipue non intret limina quisquam / Frater, vel Monachus, vel quavis lege sacerdos. / Hos fuge. Pestis enim nulla hac immanior. Hi sunt / Fex hominum, fons stultitiae, sentina malorum: / Agnorum sub pelle, lupi, mercede colentes. / Non pietate Deum. Falsa sub imagine recti / Decipiunt stolidos : ac relligionis in umbra / Mille actus vetitos et mille piacula condunt: / Raptores, moechi, puerorum corruptores, / Luxuriae atque Gulae famuli [...] [Leo 587-596] Historiam veram, festivam et notabilem huc pono:

frique cuculli, / Quos castos decet esse, palam cum pellicibus vel / Furtim cum pueris, matronis virginibusque / Nocte, dieque subant. [...]»” (Virgo 947-950); a p. 270: “Itidem et Marcell. Palingen. ¶ ———Coelestia vendunt. /

Heu, quas non nugas, quae non miracula fingunt! / Ut vulgus fallant, opta- taque praemia carpant; / Inde superstitio et ludibria plurima manant. / [...] / Hos impostores igitur, vulpesque dolosas, / Pelle procul, quantum- que licet, tua ianua vitet.” (Leo 596-599 e 606-607) [segue Laurentius

Agricola e precede il Mantovano]. Nel Tomo II, pars. III. cap. III, a p. 103: “Et Palingenius: ¶ Luxuriae atque gulae famuli. [Leo 596] ¶ Recte igi- tur et pie fecerunt pii Evangelici principes quod talia inutilia terrae onera in suis dioecaesibus exterminarunt, et a suis exsulare iusserunt.”; nel cap. IV a p. 159: (“Miracula”) “In Anglia venti impetuosi aedificia di- ruebant, arbores eradicabant, et naves submergebant. Quarum rerum haec praesagia fuerint, facile est divinare. Recte enim cecinit Palingenius: ¶

———Tua praecipue non intret limina quisquam / Frater vel monachus——— / Hos fuge. Pestis enim nulla hac immanior. Hi sunt / Fex hominum, Fons stulti-

tiae, Sentina malorum. / Hos impostorus igitur——— / Pelle procul, quantum-

que licet, tua ianua vitet. ¶ Similia vid. apunt Mantuanum Libr. 3. [...]”

(Leo 587-590; 606-607); a p. 163: “Vides fere cecinisse Palingenium, de Mo- nachis, quocunque illi veniant: ¶ Pestis enim nulla hac immanior. V. S. [vide supra]” ― Queste le menzioni a Palingenio a una prima occhiata, ma verosimilmente esse sono molte di più; tuttavia, il più delle informazioni su di lui sono con ogni probabilità riversate nella prima: Poet. Ital. [Poeta Italicus] (v. supra) : altro non se ne sapeva. La qualità come si vede dei brani citati è bassa, e rientra nella satira ai preti che non spiaceva neppure ai rigoristi non “riformati”.]

Joseph Lang Caesaremontani, Isaak Habrecht, Josephi Langii Caesare-

montani, Elementale Mathematicum. Continens Elementa Arithmeticae Vulgaris. Logisticae Astronomicae. Geometriae. Astronomiae Sphaericae. Theoricae Pla- netarum. Geographiae. Ex optimis scriptoribus collecta, et methodice dige-

sta: Nunc vero plurimis additionibus aucta, notis explicata, exempliis

declarata, atque figuris illustrata. Lucubrationibus Isaaci Habrechti Ar- gentinensis Phil. et Med. Doct. [Scientia immutabilis] Argentorati, Sumpti-