Com’i rrè Magi sû partùti, vì n’ànciulu puštèru, mannàtu dŭ Si-gnuru, k’à trasùtu ’nt’û pagghjàru dâ Sacra Famìgghia. Peppìnu era curcàtu a ra vanna ’i Marìja e dŭ Bambinùzzu ch’era quadijàtu non su-lu dŭ sinu ’i màmmisa, ma puru dâ pàgghja e dŭ χatu ’i ’nu vòju e ’i
’nu ciucciarèḍḍru. Ŭ ’mmašciatùru divìnu s’à ’mpìlatu ’nt’û sonnu dŭ paṭri ’i famìgghja e cci’à dìttu: «Se’, Pè, vìda ’un ti lizi ’i prèšcia, pìja ccu’ tìja û picciulìḍḍru e màmmisa, ’mpèsiti â trùšcia, mìntala subb’û ciucciarèḍḍru e bbavatìnni ’n Egittu e štatti ḍḍrà fin’a quannu ’un ti portu ancùna bona nova, cà Eròdi šta facènnu ’i tuttu ppi’ tanàri û pic-ciulìḍḍru, cà tena ra ’dèja ’i s’û cupàri!». Pìjati a-d-iḍḍru!
À rivigghjàta â mugghjèra chjànu chjànu, arumègghju ccu’
ancùnu muvimèntu štrèvuzu si rišpigghjàssa û picciulìḍḍru, ch’era pe-rò ’n tantavìgghja, à ’mpajàtu û ciucciu, s’à cugghjùtu â rama ca tinìva špirrunzàta chiri rasi rasi e-d- à fattu ’na puliźźatèḍḍra ’nt’â štaḍḍra pp’un ci lassàri tracci.
Fattu tuttu chištu, à fattu cavarcàri a Marìja ca tinìva ra criatùra,
’ngattàta a ru pettu, ’mmolicàta ccu’ ’na beḍḍra cuvèrta ’i lana, e-d-à mmijàtu ’mberzu l’Egittu ’i notti e notti. E ’i ḍḍrà ’un s’â moticàtu finu a quannu a-d-Eròdi ’un cci’anu šcappàti i pedi, picchì si purtàssa a cumpimèntu chiru k’ava dittu ŭ Signùru ppi’ menzu dŭ prufèta Usèja:
’I l’Egìttu ĕ chiamàtu ŭ Fìgghju mìju.
* Daniele Guglielmo Paonessa, Vancèlu sicunnu Mattèju, Congrafic Congi, Crotone, 2003.
– 77 –
77
Allùra Eròdi, ca s’ava manciàta â caštagna ch’i rrè Magi cci’
àvunu fattu ŭ pišciu traffìnu, sinn’à gghjùtu ’i capa ’i ’n’ata manèra, tantu ca n’atu pocu ci nišcìvunu puru l’occhj ’i fora, e-d-à mannàtu a-d-ammazzàri tutti i picciulìḍḍri ’i Betlèmmi e dŭ territòriju sùju, ’i dujànni o, sicùnnu ancùnu, ’i quaţţru a ’nu jòrnu, aggualàti a ru tempu subba cu era štatu ’mpurmàtu dî rrè Magi. Allùra s’à-d-abberàtu quan-tu ditquan-tu dŭ Signùru ppi’ menzu dŭ prufèta:
’Na vùcia a gargi chjini s’à sintùta a Rama,
’nu chjàntu e ’nu langùru rannu rannu, quantu ’nu carròlu-d-’i χumàra,
Rachèli ciància ri figghj sùji
e-d-’un bô-d-èssiri cunzulàta ppi chiri k’un ci sû cchjù.
– 78 –
78
FAENZA – RA (Faentino antico)
*Matì 2, 13-18
13 Má avië ch’iss fó, l’änźul dé Signör é cumparé in sögn á Juśèff, é uj déss: Lévat só, tö cun té é tu babéṅ, é su mêdar, é và, in Egétt, é fërmat á là, fëna ché mé át aviṡarò. Parché Erôd é farà, tott ál rizzëre dé tu fiôl pár fêl murí.
14 É lò ṡvigê ch’ uss fó, d nòtt é tulé só é su babéṅ é su mê, é uss artiré in Egétt.
15 Döv ch’ uss traténn fëna ch fó môrt Erôd: parché uss verifi-chéss quéll, ch’ ëra stê détt dá é Signör pár mèż dé prufëta, ché diṡ:
Dá l’Egétt á j hò ciamê mi fiôl.
16 Erôd pu vdénds minciunê dà i Remàgi, uss inquité terébil-méṅt, é é fé amazzê tótt i ragazzöl pznéṅ, ch’ëra in Betlèm, é in tótt i su cunféṅ, dà l’etê d du ènn in là, pár quäṅt l’avëva bṡu ricavê dà i Remàgi.
17 É alöra é fó, ch’ uss adempié quéll, ch’ ëra stê détt dá Geremé-ja prufëta, é quêl é diṡ:
18Á Räma uss è sintí úna vöṡ, di grén piéṅt é dj’ óral:
Rachèlla, ch l’áss dsprêva pr i su fiöl,
é ch’ än s vös mêi dê pêz, parché in gnëra pió.
* Antonio Morri, É Vangëli ṡgönd S. Matí, L.L. Bonaparte, Londra, 1865.
– 79 –
79
PALERMO (Palermitano antico)
*Matteu 2, 13-18
13 Li quali comu foru partuti, eccu l’ancilu di lu Signuri accum-pariu ntra lu sonnu a Giuseppi, e cci dissi: Susiti, pigghiati lu piccirid-du, e so matri, e fuitinni in Egittu, e statti ddà, sinu a chi ti lu dicu iu.
Succedirrà, chi Erodi circhirrà lu picciriddu pri livarlu di menzu.
14 Lu quali susennusi si pigghiau lu picciriddu, e so matri di not-ti, e si nni jiu in Egittu.
15 E stava ddà sinu a la morti di Erodi: acciocchì si adimpissi zoccu fu dittu da lu Signuri pri menzu di lu profeta dìcennu:
Chiamavi d’ Egittu a me figghiu.
16 Allura Erodi vidennu, chi era statu ngannatu da li Magi, si ncuitau fortementi, e cumannau d’ammazzari tutti li picciriddi, chi eranu in Bettelemmi, ed in tutti li soi vicinanzi di dui anni in sutta, se-cunnu lu tempu, che avi ntisu da li Magi.
17 Allura fu adimputu chiddu, che fu dittu da Geremia profeta, chi dissi:
18Si ntisi na vuci in Rama cu chianti e cu lamenti;
Racheli chiancennu li soi figgi
nun si putia cunsulari, pirchì nun esistianu cchiù.
* Luigi Scalia, Lu Santu Vancelu di Gesù Cristu secunnu Matteu, L.L. Bonaparte, Londra, 1861.
– 80 –
80
PINEROLO – TO (Piemontese antico)
*Matteo 2, 13-18
13 Oura artirà ch’ a soun stait, eccou, l’angel dël Sëgnour a l è apparëssù ën seugn a Giusep, e a l ha di-ie: Levë-te, pia la masëna, e soua mare, e scapë-te ën Egit, e sta lì fin a tant ch’i të lou dia; përché Erod a sërchërà la masëna për fé-la meuiri.
14 Giusep dounque essend dësvià, a l ha pìà, dë neuit la masëna e soua mare, e at s’è artirà-sse ën Egit.
15 E a i è stà-ie fin a la mort d’ Erod; për ch’ a fussa verìficà lon chë ’l Sëgnour a l avia parlà da un proufeta, disand:
I l heu ciamà mè fìeul fora d’ Egìt.
16 Anloura Erod vëdant ch’i savi a l’avion minciounà-lou, a l è mountà su le furie, e a l ha mandà a massé tutte le masëna ch’ a l’erou a Betleem e ën tut so territori, da l’età dë doui anni ënsouta, a tenour dël temp dël qual a s’era esattament infourmà-sse dai savi.
17 Anloura a s’è verificà-sse lon ch’a l avia dit Geremia ’l proufe-ta, disand:
18A s’è senti-sse ën Rama
un cri, una lamentassioun, dë piour, e un gran gem;
Rachel ch’a pioura soue masëna,
e ch’ a l ha nen voulsù essi counsoulà dë lon ch’a soun pi nen.
* Enrico Geymet, L’Evangeli secound Matteo, L.L. Bonaparte, Londra, 1861.
– 81 –
81