Tommaso da Campofregoso vende Sarzana e

le Castella a

Giano

suo nipote

Doge di

Genova.

InnomineDominiAmen. Annoanativiialeeiusdem Millesimo quadringcntcsimo quadragesimo octavo die decimaoctavalulii, Inditione decima secundum Januc cursurn, Illuslris Diminus Thomas de Camampofre-gosoquondam Magnifici domini Pelri, sponte, et ex certascientiaiureproprio, et inpcrjcluuin per se, heredes,etsuccessoressuos, etquoscumquehabenles, etbabiturosius,etenusamab eo,et eis, etquolibet co-rum vendidit, et titillo,et excausa vendilionis dedit cessi!,acdal,cedi», ettradii Illustri,et Cxcelso domi-no Indomi-no deCampofregosoquondamMagnificidomini Darto-lomei,Duci lanuensiumetc.,tampiniliipsiD. Inno proprio proseliti stipulanti,etrecipientiacomentipròse eredi-bus,etsuccessoribussuis,etquibuscumquchabenlibus, etliabilurisjus, et causantiabeo, eteis, et quoli-bel corumlerramscuCastrum Sarzanc

cum

torlilicio quoddicilurfermafè,cuiterre, etCastroeohercta la-tore superiori Castroni, etjurisdict^:o Castri Sarzauae

!08

quodvocalurSarzanollum,elatercversus oricnlem Lu-nacivitas,etmare,etabalioIntereversuslanuam

flu-men

Alacre,etultraflumenomnesiili qui vicini suoi monlibus Capriolòquodestdeterritorio,et iurisdictio-ne dieteterreSarzanc: a laterc versus occidentem, terra etiurisdiclioFalcinelli, etab inde infra flumen Alacre

—

Itcm Caslrum

novum

Sarzanelli

cum

burgo scuterra eliclo castro pertinente cuicoherelaIntere

inferioriterraSarzanc, eteiusiurisdiclio, alaterc

su-perioriCastrinoFosdenovi,etciusterritorium, et

iuri-sdictio,velsiquietc.

— Lem

Caslrumsive terramS.

Stepbani

cum

castroseuforlilicioineoposilo cui co-llere!abunolatercvidelicct, versusorienlcmterra,et iurisdiclioPouzani,acetinmFalcinelli, etaIntere

ver-suslanuamMacra, etilliquivicinisuntAlacre, a la-toreversus occidentcìnterra, et iurisdiclio Oaprigiole

velsiquisuntetc.

Lem

CaslrumFalcinelli

cum

terraseu burgoaddicium caslrum pertinente cui cohcrct abuno Intere,videlicctversus orienteròterraaciurisdiclio Sar-zanc, alatercversusoccidentemterra, et iurisdiclio Pon-sani(sic),aIntereversuslanuam Macravelsiquieie.

Cum

mero,etmixtoimperiogladiipotestnte,et ornni-modaiurisdictionc, bomagio,pedagiis,Cabellis,fodris, reddditibus,nemoribus, venationibus, molendinis, aquedu-ctibus,etpiscntionibus,

cum

\iis,luminibus, porlu,rippis,et

eum

poteslale chuden.ii seu chudifacicndimondani,

cum

potcstatepossendipcnas,etmultasindiccrc, et acqui-rendi bona vacantia, et bona queab indignis aufer-runtur,etbonacoutralicntium incestas nuptias, condam-natorum,etproscriptorumsccundum quodiunovis

consli-Digitizedby

Google

109

tulionibus cavelur,cumpoteslale indicedi angarias,el pc-rangarias,piprastationes plaustroruri,etnavium, consti-tuendi magistratusad justiliamexpedicndam,et

rum

pos-siateacquirendi bonacommillenciumcrimenlese majcsla-tis, etacquirendidimidium, el scuillamparteinqua*

deiurespctnbittbesauriinventi in aliquo locoetiam religioso,et

cum

omnibus aliis, et singulis juribus, etaclionibus, etpcrtinenciis. Introitibusquoqueet exi-tibus,ingressibus,elegrcssibususqueinviaspublicas, etcum omnibus, etsingulisquebabent sopravel in-traseomniqueusu requisilionecomodis,etutilitatibus spectanlibus,etperlinenlibusquovismodo, jure,etcausa addictasterras,etCastra,etquamlibetseu quodlibct

earum, eteorumnibiljuris predictorum penilns re-tento in ipsum (llustrissimum D.

Thomam

salvis ta-meninfrascriptis:adhabendum, tcncndum,gaudendum, etusurructuandumseuquasivendendum,etalienandum etdeipsisterris,caslrisacforliliciissupravenditis

per-petuofacicndum quicquid,etprouteidem Illustrissimo etExcelsoD. lano,heredibus,étsuccessoribussuisde

celeròvidebiluretplacueritfacicndum tamquamdere propria,etlilulovenditionisutsupra,liberas,et

expe-•litasetlibera, etexpeditaabornili onere exaclionis, etvincoloservitulis.

Propretio, etfinito pretio ducatorum decem mi-liumauri,etinaurotantumbonieljustiponderis quos prefaluslllustrissimusD.Thomasconfessusfuit,et con-iileturbabuissc,etrecepisseaprefatoIllustrissimo et Ex-celsoI).Janoin

modum

infrascriptum;videlicctlibras sex milia quadringenlas quinquaginta monete Januc

no

inD.o Spinolade Campforcgosofilioq.Mag.D. Spi-nole.Iiem librasmille quadringentasIriginlaquinquein Domino Nicolao de Campofregoso q. M.D. Spinele.

Ilcm libras octomilia duccntas oologinla quinque in Jotnne(ìaleaciodeCampofregosoq.M. D. Spinctse.Ilem librasmillcccnlum ocluagintainseipsoD.°

Thoma

ba-biiasindiversisparlitispròipsoIllustrissimo D.Jano abofficioMoneteCivitalisJanue, quequidempecunie ca-piunl

summam

^librarumdecolli,clseplcmmilium triccn-tarumquinquagintaestimatas,elrationatasprò ducatis octomilibus altri

, etin auro tantum deaccordio.

—

Ilcminaliaparte din peripsumlllustrissimum D.Jamim ìnutunlosMag.D.MarciedeCampofregoso quando de manibusFrancisciPicenini recuperavitSarzanam Flo-rcnosduomillia auri,clinauro tantum queoinnes suinecapiunt

summam

diclorumducatorum deccmmil-liumauri, etinaurotantum. Rcnunlians prefatus II-lustrissimusD. Thomascxecplionidiete venditionis ut supra non^f.ictc,etprccii predieti utsupranonhaliti, et nonrecepii vclnonsdititiin

modum

supra scriptum reisicutsupra,etinfrasicnon essevclnon fuissc non se habentis doli mali melus in factum actioni condilionisinocausavelexiusla causa, el onini alii

juri. Etsiplusvalentdieteterre,Castra,etloca,el alia predietasupravendilapreliosuprascripto,sciens ipsarum clipsorum veruni prelium, et cxlimationcmilludplus quantumeumque foret prcfalo IllustrissimoetExcelso D.Inno presenti,stipulanti,elrecipientiutsupramera, pura,simplici,etirrevocabilidonalioneintervivosque amplius jureingratitudinis,elseu aliquoalioquovis jure

DigitizedbyGoogle

infrangi,violari velrevocar!nonpossil,dcdit, cessil, tra-didil,donavi!,etrcmisil,faeiensde dictosuprapluri;si quidest,prcfaloIllustrissimo,etExeelsoD.Jano

pre-senti,et stipulantiutsupraGncm,quictalionem,libera! io-nem,absolulionem,et

omnimodam

acgeneralem remis-sionem,etpartu inquicquaminperpetuumdeulteriusnon potendo.Itenunlianslegiquasubvenilurdeceplisultra dimidiamjustiprctii, etlegidiccnti donationem pro-pter ingralitudinemrcvocariposse, acetiam legi

di-centidonationemultraquingcntos a(ireossino insinuato-neJudicisnonvalere,etomnialiijuri,etcapituloruin anxilioperqueprelictiscontravenire possetseu aliqua-literselucri.Possessione

m

^{quoque,et Dominami seu}

quasi dictnrumterrarum,Castrorum, locorum,et aliorinn pre.lictorumutsupravenditorum prefatusIllustrssimus D.Thomas cidemIllustrissimo etExeelsoD.Jano pre-senti, et stipulantiutsupra confcssusestcorporaliler (radidissc.Constiluensseprecarionominepraefati Illus.

etExcelsiDominiJanidictaslerras, castra,etloca, et aliapredictasupravendilatenere,etpossidcreseu

qua-siquamdiutenuerit, etpossedcrilseuquasi,etdonec etquousquedeeisetquolibetcorumposscssionem seu quasiapreliemlerilcorporalemprefatusIllusi,et Excel-susD. Janus. Danssibilicenliamdictasterrascastra, etloca, et alia predictasupravendila ingrediendi, et ipsorum, etcuilibctcorumaprebendendi corporalem pos-sessionem,etdominiumseu quasisua propriaaucloritate, etsiilealieuiusJudicisseuMagistratuslicenlia,

nudo-ritale vel decreto. Insuper etiam ex dieta causa,

etpròpretioimfrascripto prefatusIllustr.D.Thomas

m

eidemIllusi, etExcelsoD.Janopresentistipulanti, et recipientiutsupra dedit, cessit, tradidil, et

manda-> il,acdal, cedit, tradii,etmandaiscu quasi,et inipsum Iranslulit,ettransfertomnia,etsingula jura, actioneset rationcsulilcs,etdirectas,reales,etpersonalesmixtas

reipcrsccutorias,etpcnales,etaliasquascumqucque, etquasipseIllusi.D.Tohmas,eteidem eompcluntseu competere\isasuut, etunquam melius competierunl, etseucompetere possent de celeròindiclisterris, ca-stri,etlocis,etaliissupravendilispròipsisoccasione ipsorum.Itautdictisjuribus,actionibus, etrationibus

prefatuslllustrissimusetExcelstisDominusJanus, here-des,etsucessoressui,etquicumquehabenlcs,et

hahi-turijus,etcausanoab co,etoislitipossil, etvaleat acpossinl,etvaleantagere, experiri, excipcrc,replicare,

transigere,pacisci, consequi, et selueri inaliumscu

aliostransferre,etomniaalia,etsingula que,etprovi

demum

faccre ipscmctllluslr. D.ThomasTacere posse!, poluitseuunquammeliuspotuisset. Constitucns prefa-tciinllluslr.etExcelsumD. Janumprcsentem,et slipu-Iantem ut suprainest?inxeldeprcdiclis juribus

domi-num

etprocuratorcminrempropriam.Promittens dicto llluslr.etExcelsoD.Janopresenti, etstipulanti ut su-pradiclaslerras,castra,etloca,etaliasupradicta

ven-diladecelerònon impedire, molestarenec sublraherc eidem llluslr. et Excelso D. Jano, ethcredibussuis necimpcdienlibtismodoaliquoconsentiresedpotius* di-clastcrras, castra,etloca,etaliapredirla supravendi-taeidemllluslr. etExcelso D. Jano,etheredibussuis legili-nte defendere, expedire, auctorizarc,etdisebligarea

qui-DigitizedbyGoogle

113 buseumquepersonis,etpersona,comuni, corpore,collegio, et universitate, et

omnc

judiciumoinnemqielitemquoti,et quefie retseumoverelurioiudiciovclextra eidenilllustr.

etExcelsoDomino Jano, et heredihus suis in dictis terris,castris,etlocis,etaliissupravenditis,etseuin

aliquaeorumparteprò ipsis, occasione ipsoruni, et seualicujuseoruminse ipsumlllustr. D.

Thomam

su-scipere, etsubireatqueterminarifarereusquead dif-tìnitivam scntentiaminclusive, etplenarinm execulio-nemipsiustamincausa principali quam appellatione propriisdamnis, interesse,etexpensisprefatilllustr.D.

Tliome.Rcmissaeidemlllustr. D.Jano, licrcdibus,et successoribussuisnecessitatedenunliandi, etappellaudi

quodsinonfeceritidempromisi! prefatuslllustr.D. Tho-mas eidemlllustr.D. Janocisolvereatque dare duplutndicli preliipenenomine,eteasolutopredicta, servare atque re-fìcereprefatolllustr.D.Jano,etheredihus suis

omnem

damnum, etomnesexpensas quod,etquecontingcrcnt petivelfieriinIudicio vel extra occasione diete de-fensionis.Acto intereosexprcsscutnon possit dictus lllustr. D. Vendilor dicerequodeidemlllustr.D.Jano emplorifactaIneriiiniuriavcl iniustitiasi loca

predi-ctaautaliquaeorumevicerentur, aut quodeilllustr.

D. venditori non fuerit dcnunciatum quod defenderet infralegitimum terapus, quodsicontra

eumdem

prefa-timi lllustr. D,lanumsuper evictionefueritlata sen-tenciainfra triduumpostquameidemlllustr.D. Tliome autheredihussuisdenuncialum fuerit predictum pre-lium

cum

pena dupli,etomncinteresseipsiprefacloIllusi.

D. Janoaut heredihussuisintegrerestiluet, etpersolvet.

114

Acloinpresentiiuslrumento tantuminprincipio,medio (|uaminlinedequalibeteiusparte pacto expresso,

so-!cui ni slipulatione vaialo interdictas parles prediclis inaliquo non obmictentibus quoti de fructibus, redditibus, cabellis, et aliiscmolumcutisquibuseuinque habendis, etpercipicndisquomodocumqucetqualilercumque ex dic-tistcrris,castris,locis,etaliissupravendilis detrahan-tur,etdetrailidebeanlprimum, et aute omnia libre sexcenteJauuorumsiuguloannodispensandeincustodia ArcisSarzanellique libresexcente prò dimidia spc-cteutdictispartibus,etdecommuni cumulodetrahanlur.

Item^alioexpensequefìunt, et Ceri consuevcrunt in officialibusSarzaue, etaliorum locorum suprnscripto-rum,etilludquoddeduetis dictis librisscxcentis, et aliisexpensisutsuprasuperfucril exdictis fructibus, redditibus,cabellis, etaliisemolumenlisdequibus su-pra,divididebeatprò dimidiainterprefatumlllustr.D.

Tbomarnvenditorem,etdiciumIllustr.etExeelsumD.

lanum,invitaipsiusD. Toliome quamdiuvixcril tan-tum: ita quodunadimidiapredictorumfrucluum, et redimimi singuloannospcetel,etperlineatadprefatum Illuitr.D.

Thomam

invitasualanluntutsupra,et alia dimidia spectct,etperlineat ad prefatum ^Illuslris. et Excclsum D. Janum. Ita lamcm quod prefatus II-luslr.D.Tliomasdonecvixerittantumintcllignturesse, etsii\crusdominus,prò dimidiadictorum locorum,et reddituum ut supra

quemadmodum

eratdelotoante presentem contracium,etofiicialesaccastellaniquide celeròindictislocisconstiluentureligi, etconstimi de-bcaul communi ipsorum Illustr.D.JaniDucis, etD.

DigitizedbyGoogle

115

Thomc

consensi], ipsisqueduobushominos, et habi-tantesindictislocisacofficialcs, et castellani parere

teueantur,etdcbeanlpariconsensu, etauctoritate, et postviiampraefacti D.

Tbome

orane,etintegrimi do-miniumdictorumlocorum,etredituumspeclet,et per-tincal adipsumIlluslr. D.Jannumpieno, et integro iure,etexforma vendilionis ut supra dietumest salvis tamon queinleriusdicentur. Itcmfuit, et est actum interdictaspartes paclo

, quod post mortene prefacti Illustr.D.

Thome

, si Illustr. D.Marciaconsors dicli D.Thomacipsastanteinhabituvidualivoluerit,et e-legcritstare,et habitare,indictisterris, castris,et

lo-cisvelaliquoeorum,etspecialiterincastronovo Sar-zanelli,quoddictus D.Ianusleneatur,etobligatussit, etsiceliampromisitprefacto Illustr. D,Thomac, et miliinotaroinfrascriploofficiopublicostipulanti, et

re-cipientinomine, etvicedieteD.Marcieⁱⁿdictis tcr-ris, locis,castris, etspecialiterindiclocastro

Sarza-nclliinclcctione dieteD.Marcie,dare, etassignare eidem D.Marcie, mansioncnistanciam,ethabitationem sulìicientem, etconvenientemconditioni,etstatiliipsius domine Marcie, etfamilie sue in vita diete D. Mar-ciae tantum, et quamdiuvixerit, etinhabituviduali permanseril.Simililerestactuminterdictaspartes po-etoexpressosolemni stipulatonevaiato quodetiam II-lustr.D.Ianus leneatur, et debeat, et sic promisit prefactoD.Thome, et mihidicto notario infrascriplo stipulantiutsupradare,etresponderifacerepost mor-temdicli D.Thome,dieteD.Marcie invita sua tan-tum, et ipsastmteminhabituviduali ut supra illam

116

dimidiamsinguloanno qunrumoumqucfructuum,et red-ditmim,etcabellaruin,etaliorumemolumentoruin haben-dorum,etpercipiendorumquomodocumquc,et qualiter-euinque exdiclis tcrris castris et locisacaliissupra vendi-li prout,ctsiculdari,etpresolvidebeat prefactoIllustr.

D.

Thome

ut supra,ethocsiet inquantumdietaD.Marcia stare,ethabitarevolucrit,etelegeritinaliquoexdiclis

lerris,castris,etlocisutsupravenditis, etseuin ci-vitatelaminevcldistrictulanuensi, et nonaliternec aliomodo. ()ue omnia, et singula suprascripta diete partesunaalteri, etalteraalterisolemnibus stipulalio-uisbineinde intervenienlibus promiscrunt, et conve-nerunt,etad cautelammiliinotaiostipulanti, et reci-pienti utjam sepedictumestratagrata,etfirma habe-rotenere,attendere,etobservarc,etinnullo conlrafa-cerevoivenirepròsevcl aliosaliquaralionecausa vel ingeniode jurcveldefacto,subpenaduplivel tolius eiusdequocontratìcrelinsolidumstipandone proinis-sa.(viuasolutovelnonratamaneantomnia,etsingula suprascripta

cum

eadem penecommissioneac rcstilu-lionedamnorum,etinteresseexpensarumlitis.Proquibus omnibusfirmiler attendendis,etobscrvandis obligavcrunt sibiadinvicemsesuosque beredes acbonaomnia pre-sentia,etfuturaiurepignoris ac hipotcce Henuncian-tesexceptionireinonsic vel alitergeste doli, mali melusinfactumcondilòmisinecausa,etornilialiì iu-ris, et legum ausilio. Acumi lamiein

Domo

prefati Illustr.Tliomesitaaptid Sanclum

Thomam

prcscntibus egregiisvirisIacobodetienisi»quondam Aloisii,et la-cobo Antonii Curiotestibusetc.

Digitizedby

Google

EgoGulinrdiisfiliusPeronideDonaiis de Sarzana publicusImperiali auclorilatcnoctarius, et judex or-dinariusaeExcelsi Communi* lanue cancellnrius pre-diciisomnibusinterfui, etrogatussubscripsilicei gra-vioribusoccupalusliic per

manum

allora

m

Iranseribi feeerim revisaillaaddinone in linea penultima lerlie carte dicenle duobuspererrorem scriplorisnon vitio pmissa,signoetnomine

meo

apposito ut consucvi in fidcinettcstimonium

omnium

promissorum.

(Ardi.S.Georgii lanuae,Lib.Coni.a.147⁶- 1499c.47-50₎

Ludovico

da Campofregoso

confermaiCapitoli concordati _fra i

Sarzanesi

c

Tommaso

e

Ciano

, sopra riprodotti.

Ludovicus deCampofregoso Sarzanae Dominus Vo-lentes, etNosliberalitale,ac munilicentia, gratiaqueuti inCommunitalem,ethoininesTerrac nostrae Sarzanae, omnia,etsingolacapitula,gratias,et pactadictis Com-munilati,ethominibus Sarzanae concessa primoper in-elitainCommunitalemianuac. posleaperlllustres

quon-dam

Domino*

Domiuum

TliomamdeCampofregoso Pa-trum Nostrum, et Dominus lanuin deCampofregoso

Cermanum

Nostrumcoiilirmata, etapprokata,prout fe-cerunt,apprnbamus, confirmamus,etratilìcamus,

Ilfis-quebenigne,etlikeulerconsentimus. Inquorum(idem etcorroborationemmanupropriaNossubscripsimus.

Da-118

luminCoslroNostro SarzancllidieprimoMarlii1453,

(Arch.Com.Sarz.ExReg. Vet.₎ IdemLudovicvs

subscrijisittnanupropria

Documenti

riguardantila vendita alla

Repub-blica di Firenze e Capitoli colla stessa fermati.

In nomine Domini Nostri Jesu Cbristiab eiustlem salutifera incarnalione mcccclxvii, indiclionc prima,et

diexxvnmensis Febbruariisccundum cumini, et mo-relliFlorentinorum,etsecundum cursum,et

morem

Ser-zanensiumdeannoDominiabciusdcmnativitate mille-simo,quadrigenlesimo scxngcsimooclavo,indictione, et die predictis. Aclum in Castro Serzanclli,videlicctin CameraCapelleipsiusCastri Sei zanelli,presentibus Ma-gnificodominoSimone quondamrecolendcmemorie do-mini Antonii Alberigi de Malespinis de Fosdcnovo,et presbitero Jacobo quondamSimoncllideVenturinisde Gragnola Canonico lunensi ac Serzanensi, et Rossio quondamMatlheideCerretanis,cive,etmercatore fio-rentino,etBartolomeo Dorella quondamJohannis cive Janue,etScrAndrea quondamSer Aronis de Portuve-neris testibus liabitis,vocatis,etrogatis ad infrascri-ptaomnia,etsingula.

Omnibuspaleatevidenler qualiterMagnifìcusac po-tensdominusDominusLudovicusquondamdomini Bar-tholomeideCampofregosoperse, etsuos hcredesiure

DigitizedbyGoogle

119 proprio,etin perpetuimicurriinfrascriptistamenpactis legibus, condictionibus, etmodisin principio,medio, eilinepresenliscontraclusapposilis,et inserlis, etiu

•jualibeteiuspartesemperrcpctitis,videlicct iuprimis Quod omnes, et quecumque possessiones, et do -mas, et edifichi quelibet sitaiucivitateSorzane, et castro Serzanelli, et Castronovo parliumLunianescu eorum vel alicuius eorum iurisdiclionibus tam vigo-re confiscationis cuiuscumque quani quomodolibct a-liler usque in prcsentemdiemperprefatum

Dominum

acquisita, que adpresenssunt antcdicliMagnifici do-miniLudovicinullapactavcnianlautvenire

intelligan-turinpresenticontractuemptionisvel venditionis, sed

semper inlelligantur esseetsintsuprascripli,Magnifici domini Ludovicivenditorisinfrascripii,eteius hcredum etSuccessorum franca, libera etiminuniaetesempla peni ab ornili extimo, graveditic,catasto, balzello, distributionibus et imposilionibus quibuscumt|ucet ab omnibus et singulis factionibusComunisFloreuticaut eorum,inquibusdietabonavelaliquaeorum pars si-taforent, etsimililcr quoddam molendinuin sitimiin iurisdiclionibusCapriglioledislrictus Floreutic loco

di-ctoAlbolcscsub Caprigliola,cuiaprimofilimeliMacre

eum

suo aqueductu,canaleetviapubblicavelalios si-tjui forent veriorcsconfine». ItaqucincfTcctu prefatus Magnificus dominus Ludovicuseteiusheredeset sub-cessores supiascriptorumbonorumoccasionevel alicuius eorum seu eorum vel alicuiuseorum parlisullo un-q;:am temporealiquid

Communi

Florenlievelaliquibus eius officialibus aut h.minibuscivitalis Serczane prò

120

eorum communive]aliquibusaliisoflìcialibusprò qua-cumque alia Universitale recipienlibusvel rcciperein postcrum debcnlibusminimesolveretcneanturvel ob-bligati sinl.Etquodsiaccideretipsumha bere aliquos

eorum communive]aliquibusaliisoflìcialibusprò qua-cumque alia Universitale recipienlibusvel rcciperein postcrum debcnlibusminimesolveretcneanturvel ob-bligati sinl.Etquodsiaccideretipsumha bere aliquos

Nel documento RELAZIONE SARZANA, DELLA SPEZIA DEI MARCHESI MALASPINA CANONICO IPPOLITO LANDIN ELLI SARZANA, TIPOGRAFIA LUNENSE DI 1A.IGI 11AVAM. (pagine 74-129)