Università degli Studi di Cagliari
DOTTORATO DI RICERCA
Tecnologie per la Conservazione dei Beni Architettonici e Ambientali
Ciclo XXVIII
Consolidamento di supporti lapidei carbonatici caratterizzanti i
Beni Culturali attraverso formulati inorganici mineralizzanti:
applicazione ed efficacia.
Settore/i scientifico disciplinari di afferenza
Ing/ 22
Presentata da:
Arianna Murru
Coordinatore Dottorato
Anna Maria Colavitti
Tutor
Paola Meloni
Rafael Fort González
E
same finale anno accademico 2015 – 2016
9
a
b
10
f
g
h
19
a
b
′
″
′
″
a b c
d e f
→
α
θ
θ
Ǻ
a
b
c
Vpy
Vpx
ρ
ρ
γ
θ
γ
θ
a
b
52 500 µm
a
500 µmb
500 µmc
500 µmd
54
echinodermi
globigerina
foraminiferi
bentonici
tessitura peloidale
1 mmglobigerina
rotaliida
500 µmrotaliida
quarzo
glauconite
500 µmrotaliida
echinodermi
1 mma
b
c
d
0 20 40 60 80 100 120 0 2 4 6 8 10 12 MSM NT MSM TT1 MSM TT2 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2 L* C* 0 2 4 6 8 10 12 -1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 MSM NT MSM TT1 MSM TT2 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2 b* a* 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 WI YI MSM NT MSM TT1 MSM TT2 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2
1 mm 500 µm
1 mm 1 mm
1 mm 1 mm
500 µm 500 µm
1 mm 1 mm
1 mm
1 mm 1 mm
500 µm 500 µm
a
a
0,000 0,005 0,010 0,015 0,020 0,025 0,030 0,035 0,040 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tru si o n e d if fe re n zi al n e lo g [ml /G ]
Dimensione del diametro dei pori [µm]
MSM NT MSM TT1 MSM TT2 0,000 0,002 0,004 0,006 0,008 0,010 0,012 0,014 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm]
MSM NT MSM TT1 MSM TT2
0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tru si o n e d if fe re n zi al e lo g [ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm]
SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm]
SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2
.
0 50 100 150 200 250 300 350 400 0 100 200 300 400 500 600As
so
rb
imento
d
'ac
q
u
a
(mg
/c
m2
)
Tempo (√s)
MSM NT MSM TT1 MSM TT20 500 1000 1500 2000 2500 3000 0 100 200 300 400 500 600
As
so
rb
imento
d
'ac
q
u
a
(mg
/c
m2
)
Tempo (√s)
SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT2a
b
a
b
100 µm 100 µm
2 µm 10 µm
a
d
b
e
c
f
20 µm 20 µm 2 µm 10 µm 10 µm 10 µma
e
b
f
c
g
d
h
1 2 2 µm 2 µm 20 µm 10 µm 1 µm 10 µm 10 µma
d
b
e
c
f
100 µm 20 µm 20 µm 10 µm 10 µm 10 µm.
a
d
b
e
c
f
10 µm 20 µm 2 µm 10 µm 1 µm 10 µma
d
b
e
c
f
100 µm 100 µm 20 µm 10 µm 10 µm 1 µmα
a
c
b
d
1 mm
α 2 m m P Ka1 P Ka1 P Ka1 P Ka1 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm
α 2 m m 200 µm P Ka1 P Ka1 P Ka1 P Ka1 200 µm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm
0,000 0,005 0,010 0,015 0,020 0,025 0,030 0,035 0,040 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e d if fe re n zi al e Lo g [ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm]
MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP pennello MSM TT1 DAHP immersione MSM TT1 DAHP impacco 0,000 0,002 0,004 0,006 0,008 0,010 0,012 0,014 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] MSM NT
MSM TT1
MSM DAHP TT1 pennello MSM TT1 DAHP immersione MSM TT1 DAHP impacco
0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tru si o n e d if fe re n zi al e lo g [ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP pennello SCCF TT1 DAHP immersione SCCF TT1 DAHP impacco 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tru si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] SCCF NT
SCCF TT1
SCCF DAHP TT1 pennello SCCF TT1 DAHP immersione SCCF TT1 DAHP impacco
86 88 90 92 94 96 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP pennello MSM TT1 DAHP immersione MSM TT1 DAHP impacco
L*
C*
0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 -0,6 -0,5 -0,4 -0,3 -0,2 -0,1 0,0 0,1 0,2 0,3 MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP pennello MSM TT1 DAHP immersione MSM TT1 DAHP impaccob*
a*
58 60 62 64 66 68 70 0 1 2 3 4 5 6 7 YI WI MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP pennello MSM TT1 DAHP immersione MSM TT1 DAHP impacco0 20 40 60 80 100 0 2 4 6 8 10 12 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP pennello SCCF TT1 DAHP immersione SCCF TT1 DAHP impacco
L*
C*
0 2 4 6 8 10 12 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP pennello SCCF TT1 DAHP immersione SCCF TT1 DAHP impaccob*
a*
0 10 20 30 40 50 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 YI WI SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP pennello SCCF TT1 DAHP immersione SCCF TT1 DAHP impacco-10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 0 250 500 750 1000 1250 1500 1750 2000 2250 2500 2750 3000 3250 3500
In
ten
si
ty
(a.
u
.)
Raman Shift (cm
-1)
MSM NT MSM DAHP MSM AmMeox-10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 -500 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 In te n si d ad ( u .a .) Raman Shift (cm-1) MSM NT MSM DAHP MSM AmMeox -5000 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000 50000 0 250 500 750 1000 1250 1500 1750 2000 2250 2500 2750 3000 3250 3500
In
ten
si
ty
(a.
u
.)
Raman Shift (cm-1) SCCF NT SCCF DAHP SCCF AmMeox -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 -500 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 In te n si d ad ( u .a .) Raman shift (cm-1) SCCF NT SCCF DAHP SCCF AmMeoxa
e
b
f
c
g
d
h
2 mm 2 mm 8 µm 50 µm 10 µm 50 µm 8 µm 20 µmα 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm
a
b
c
d
e
f
g
h
a
e
b
f
c
g
d
h
2 mm 50 µm 8 µm 50 µm 8 µm 5 µm 20 µmα 2 mm 2 mm
a
b
c
d
e
f
g
h
2 mm 2 mm 2 mm 2 mma
e
b
f
c
g
d
h
2 mm 9 µm 9 µm 9 µm 9 µm 9 µm 3 µm 3 µma
d
b
e
c
f
. 10 µm 10 µm 10 µm 9 µm 2 mm 9 µm0,000 0,005 0,010 0,015 0,020 0,025 0,030 0,035 0,040 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e d if fe re n zi al e lo g [ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] MSM NT MSM TT1 MSM TT1_DAHP MSM TT1_AmMeox 0,000 0,002 0,004 0,006 0,008 0,010 0,012 0,014 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] MSM NT
MSM TT1 MSM TT1_DAHP MSM TT1_AmMeox
0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e d if fe re n zi al e lo g [ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1_DAHP SCCF TT1_AmMeox 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,00 0,01 0,10 1,00 10,00 100,00 1000,00 In tr u si o n e cu mu la ti va [ ml /g ]
Dimensione del diametro dei pori [µm] SCCF NT
SCCF TT1 SCCF TT1_DAHP SCCF TT1_AmMeox
0 50 100 150 200 250 300 0 100 200 300 400 500 600
As
so
rb
imento
d
'ac
q
u
a
(mg
/c
m
2)
Tempo (√s)
MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP MSM TT1 AmMeox0 500 1000 1500 2000 2500 3000 0 100 200 300 400 500 600
As
so
rb
imento
d
'ac
q
u
a
(mg
/c
m
2)
Tempo (√s)
SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP SCCF TT1 AmMeox86 88 90 92 94 96 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP MSM TT1 AmMeox L* C* 0 1 2 3 4 -0,6 -0,5 -0,4 -0,3 -0,2 -0,1 0,0 0,1 MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP MSM TT1 AmMeox b* a* 66 68 70 72 74 76 78 80 0 1 2 3 4 5 6 YI WI MSM NT MSM TT1 MSM TT1 DAHP MSM TT1 AmMeox
0 20 40 60 80 100 0 2 4 6 8 10 12 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP SCCF TT1 AmMeox L* C* 0 2 4 6 8 10 12 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP SCCF TT1 AmMeox b* a* 0 5 10 15 20 25 30 35 0 5 10 15 20 YI WI SCCF NT SCCF TT1 SCCF TT1 DAHP SCCF TT1 AmMeox