• Non ci sono risultati.

NUOVO CATALOGO DELLE CONCHIGLIE MARINE DEL MEDITERRANEO. Stefano Chiarelli

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Condividi "NUOVO CATALOGO DELLE CONCHIGLIE MARINE DEL MEDITERRANEO. Stefano Chiarelli"

Copied!
106
0
0

Testo completo

(1)

Società Italiana di Malacologia

NUOVO CATALOGO DELLE CONCHIGLIE MARINE DEL

MEDITERRANEO

a cura di

Stefano Chiarelli

e la collaborazione di

Morena Tisselli Giunchi e Paolo Quadri

PUBBLICATO ONLINE:

BIOSOPHIA ARCHIVE 00000032 http://members.xoom.it/biosophia/docs/mollusca/mollusca.htm SOCIETA’ ITALIANA DI MALACOLOGIA http://www.aicon.com/sim

IN DATA 07/05/1999

(2)

Prefazione

Quando oramai questo lavoro sembrava volgere alla fine, ci è venuto a mancare l'appoggio ed il conforto del nostro Amico e Collaboratore Paolo Quadri.

Con rimpianto lo ricordiamo, ai primi di luglio, consegnarci, quali compiti per le vacanze, un fascicolo pieno di note ed osservazioni manoscritte: le sue correzioni alle bozze. Poco dopo, inaspettatamente, il ricovero in ospedale. Una crudele malattia ha voluto ingiustamente privarci della sua impagabile compagnia.

Una perdita dolorosa, non solo per i famigliari, ma anche per tutti coloro che lo frequentavano e gli volevano bene. Per molti di questi è stato un Maestro che ha insegnato a cogliere e coltivare il misterioso e seducente fascino delle conchiglie.

Immenso è il rammarico che non abbia potuto continuare a subire tale fascino, ancora per un po', assieme a noi.

Stefano Chiarelli e Morena Tisselli Giunchi

(3)

Introduzione

Ogni catalogo sistematico, e questo non fa certo eccezione, al momento della sua diffusione può già considerarsi superato a causa della continua pubblicazione di articoli, note, aggiornamenti, revisioni, ecc. Se questo è vero per i pochi mesi necessari alla stampa e divulgazione, a maggiore ragione vale poi per i cataloghi pubblicati anni addietro!

Questo è il motivo per cui gli scriventi, nonostante esistessero già ottimi lavori in tal senso (ultimo per data quello di Sabelli & al., 1990), hanno sentito la necessità, dapprima in maniera autonoma, successivamente in collaborazione, di realizzare su supporto informatico un catalogo aggiornabile in tempi brevi, ove potevano confluire tutte le informazioni che ognuno di noi accumulava nel tempo.

Quando, il Consiglio Direttivo della SIM, nell'intento di fornire ai soci uno strumento di lavoro aggiornato, ci propose di utilizzare quale Catalogo Ufficiale il nostro lavoro, in realtà nato per esigenze personali, accettammo entusiasti. Così, a cadenza quasi decennale (Piani, 1980; Sabelli

& al., 1990) un terzo catalogo di sistematica vede la luce.

La base di riferimento è stata il "Catalogo annotato dei molluschi marini del Mediterraneo"

(Sabelli, Giannuzzi-Savelli & Bedulli, 1990), adottato, limitatamente ai molluschi conchigliati, in maniera fedele ed acritica. Al fine di evitare interpretazioni troppo soggettive, le variazioni a tale base sono state apportate solo in presenza di pubblicazioni, i cui riferimenti sono stati riportati nelle note allegate. Il rovescio della medaglia è stato che, per tale motivo, non sono stati corretti errori o lacune evidenti, ormai diffusamente accertati, ma mai ufficializzati tramite pubblicazione. Il nostro augurio è che ciò non sia di sconforto al lettore, ma anzi lo stimoli a prendere carta e penna e contribuire con le sue osservazioni al progresso delle conoscenze scientifiche.

Quando si riteneva il lavoro ormai concluso, gli autori sono venuti in possesso di copia del monumentale lavoro "Classification Of Mollusca" (V. Millard, 1997), nel quale risulta notevolmente modificato lo schema tassonomico già proposto da "A Classification of the Living Mollusca" (K. Cunningham Vaught, 1989). La decisione di adottare tale nuovo schema classificativo fino al rango di tribus ha rivoluzionato non poco quanto precedentemente compilato, rendendo impossibile la notifica puntuale dei cambiamenti tassonomici effettuati. Si è cercato di sopperire a ciò con la stesura di uno schema di classificazione tassonomica: nelle note sono riportate le variazioni sovrageneriche solo se in difformità a tale schema. Per ulteriori ragguagli ed approfondimenti rimandiamo al lavoro di V. Millard (1997).

Allo scopo di agevolare la consultazione precisiamo che:

1. di norma è stato seguito un criterio ordinatore di tipo sistematico fino ai generi; all'interno di ciascun genere, le specie sono generalmente elencate in ordine alfabetico;

2. prima del catalogo è stato riportato uno schema di classificazione sistematica, limitata ai taxa di interesse mediterraneo, fino al rango di tribus;

3. ogni specie è stata univocamente individuata da un numero progressivo;

4. l'asterisco (*) che precede il nome di una specie rinvia ad una nota riportata alla fine del catalogo;

5. le specie già presenti nel "Catalogo annotato dei molluschi marini del Mediterraneo" (Sabelli

& al., 1990) ed ora non più riportate, perché a qualsiasi titolo eliminate, se non passate in sinonimia, sono riportate in un elenco a parte con motivazione della loro esclusione nelle note;

6. sempre alla fine del catalogo, é stato inserito un indice, specifico e generico, i cui numeri di

riferimento rimandano al numero progressivo della specie (e non al numero di pagina!).

(4)

Ringraziamenti

Non è difficile capire come dietro ad un'opera quale è questa non ci sia il lavoro di uno solo o pochi autori. A noi infatti si sono affiancati tanti amici che ci hanno aiutato a reperire materiale bibliografico nonché fornito preziose osservazioni.

Vorremmo ringraziare in primo luogo l'amico Bruno Dell'Angelo, responsabile del Notiziario SIM, per averci fornito l'opportunità di pubblicare il presente lavoro e per la pazienza dimostrata nell'attendere la consegna di quest'opera nella sua stesura definitiva. Di seguito ringraziamo cioloro che, a vario titolo, hanno collaborato: G. Buzzurro (Monza), H. J.

Hoenselaar (Leiden, Olanda), P. Micali (Fano), I. Nofroni (Roma), M. Oliverio (Roma), S.

Palazzi (Modena) e P. Zanni (Ravenna).

(5)

Schema tassonomico semplificato Phylum MOLLUSCA

Classis: POLYPLACOPHORA

Ordo: LEPIDOPLEURIDA

Subordo: LEPIDOPLEURINA

Superfamilia: LEPIDOPLEUROIDEA Familia: LEPIDOPLEURIDAE

Subfamilia: LEPTOCHITONINAE Familia: HANLEYIDAE

Subordo: CHITONINA

Familia: ISCHNOCHITONIDAE

Subfamilia: ISCHNOCHITONINAE Subfamilia: CALLISTOPLACINAE Subfamilia: CALLOCHITONINAE Subfamilia: LEPIDOCHITONINAE Familia: CHITONIDAE

Subfamilia: CHITONINAE Familia: BATYCHITONIDAE Subordo: ACANTHOCHITONINA

Familia: ACANTHOCHITONIDAE

Subfamilia: ACANTHOCHITONINAE

Classis: MONOPLACOPHORA

Ordo: MONOPLACOPHORIDA

Superfamilia: TRYBLIIDIOIDEA Familia: NEOPILINIDAE

Classis: GASTROPODA

Subclassis: PROSOBRANCHIA

Superordo: ARCHAEOGASTROPODA Ordo: DOCOGLOSSA

Subordo: EUOMPHALINA Superfamilia: PATELLOIDEA

Familia: ACMAEIDAE

Subfamilia: ACMAEINAE Familia: PATELLIDAE

Subfamilia: PATELLINAE Familia: NACELLIDAE

Familia: LEPETIDAE Ordo: COCCULINIFORMIA

Superfamilia: COCCULINOIDEA Familia: COCCULINIDAE Familia: BATHYSCIADIIDAE Superfamilia: LEPETELLOIDEA

Familia: LEPETELLIDAE Familia: PSEUDOCCULINIDAE

Subfamilia: PSEUDOCOCCULININAE Subfamilia: CAYMANABYSSIINAE Familia: ADDISONIIDAE

Familia: CHORISTELLIDAE Ordo: VETIGASTROPODA

Superfamilia: FISSURELLOIDEA Familia: FISSURELLIDAE

Subfamilia: EMARGINULINAE Subfamilia: DIODORINAE Subfamilia: FISSURELLINAE Superfamilia: SCISSURELLOIDEA

Familia: SCISSURELLIDAE Familia: HALIOTIDAE Superfamilia: TROCHOIDEA

Familia: TURBINIDAE

Subfamilia: MOELLERIINAE Subfamilia: COLLONIINAE Subfamilia: TURBININAE Subfamilia: TRICOLIINAE Familia: TROCHIDAE

Subfamilia: EUCYCLINAE Tribus: CHILODONTINI Tribus: CALLIOTROPINI Subfamilia: TROCHINAE

Tribus: TROCHINI Tribus: GIBULINI Tribus: CANTHARIDINI Subfamilia: CALLIOSTOMATINAE Subfamilia: SOLARIELLINAE

(6)

Subfamilia: UMBONIINAE Tribus: UMBONIINI Subfamilia: TROCHACLIDINAE Familia: SKENEIDAE

Familia: LISSOSPIRIDAE Ordo: NERITOPSINA

Superfamilia: NERITOIDEA Familia: NERITIDAE

Subfamilia: NERITINAE Subfamilia: SMARAGDIINAE Ordo: CAENOGASTROPODA

Superfamilia: CINGULOPSIDEA Familia: CINGULOPSIDAE Superfamilia: RISSOOIDEA

Familia: RISSOIDAE

Subfamilia: RISSOINAE Subfamilia: RISSOININAE Familia: ADEORBIDAE

Subfamilia: ADEORBINAE Familia: BARLEEIDAE

Familia: ANABATHRIDAE Familia: CAECIDAE

Subfamilia: CAECINAE Familia: ELACHISINIDAE Familia: ASSIMINEIDAE

Subfamilia: ASSIMINEINAE Subfamilia: OMPHALOTROPIINAE Familia: HYDROBIIDAE

Subfamilia: HYDROBIINAE Subfamilia: LITTORIDININAE Subfamilia: POTAMOPYRGINAE Familia: IRAVADIIDAE

Familia: PENDROMIDAE Familia: CTILOCERATIDAE

Subfamilia: PEDUMICRINAE Familia: TORNIDAE

Subordo: ARCHITAENIOGLOSSA Superfamilia: CERITHIOIDEA

Familia: CERITHIIDAE

Subfamilia: CERITHIINAE Familia: DIALIDAE

Familia: PLANAXIDAE Familia: LITIOPIDAE Familia: OBTORTIONIDAE Familia: POTAMIDIDAE

Subfamilia: POTAMIDINAE Familia: TURRITELLIDAE

Subfamilia: TURRITELLINAE Familia: SILIQUARIIDAE

Familia: SCALIOLIDAE Superfamilia: VERMETOIDEA

Familia: VERMETIDAE Subordo: NEOTAENIOGLOSSA

Superfamilia: LITTORINOIDEA Familia: LITTORINIDAE

Subfamilia: LITTORININAE Familia: SKENEOPSIDAE

Familia: TRUNCATELLIDAE

Subfamilia: TRUNCATELLINAE Superfamilia: STROMBOIDEA

Familia: APORRHAIIDAE Familia: STROMBIDAE Superfamilia: VANIKOROIDEA

Familia: HIPPONICIDAE Familia: VANIKORIDAE

Subfamilia: VANIKORINAE Familia: FOSSARIDAE

Superfamilia: CALYPTRAEOIDEA Familia: CALYPTRAEIDAE Superfamilia: SCAPHOCONCHOIDEA

Familia: CAPULIDAE Superfamilia: XENOPHOROIDEA

Familia: XENOPHORIDAE Superfamilia: LAMELLARIOIDEA

Familia: LAMELLARIIDAE

Subfamilia: LAMELLARIINAE Superfamilia: VELUTINOIDEA

Familia: VELUTINIDAE

Subfamilia: VELUTININAE Superfamilia: CYPRAEOIDEA

Familia: CYPRAEIDAE

Subfamilia: CYPRAEINAE

(7)

Tribus: LURIINI Subfamilia: ERRONEINAE

Tribus: ZONARIINI Tribus: ERRONEINI Subfamilia: EROSARIINAE

Tribus: EROSARIINI Superfamilia: TRIVIOIDEA

Familia: TRIVIIDAE

Subfamilia: TRIVIINAE Tribus: TRIVIINI Tribus: PUSULINI Familia: ERATOIDAE

Subfamilia: ERATOINAE Tribus: ERATOINI Familia: OVULIDAE

Subfamilia: OVULINAE Tribus: OVULINI Tribus: SIMNIINI Familia: PEDICULARIIDAE

Subfamilia: PEDICULARIINAE Superfamilia: NATICOIDEA

Familia: NATICIDAE

Subfamilia: POLICINAE Subfamilia: NATICINAE Subfamilia: SIGARETINAE Superfamilia: CASSOIDEA

Familia: TONNIDAE Familia: CASSIDAE

Subfamilia: CASSINAE Subfamilia: PHALIINAE Familia: RANELLIDAE

Subfamilia: RANELLINAE Subfamilia: CYMATIINAE Familia: BURSIDAE

Subordo: HETEROPODA

Superfamilia: CARINARIOIDEA Familia: ATLANTIDAE Familia: CARINARIIDAE Familia: FIROLIDAE Subordo: PTENOGLOSSA

Familia: CERITHIOPSIDAE Subfamilia: EUMETULINAE Subfamilia: CERITHIOPSINAE

Tribus: CERITHIOPSINI Tribus: SEILINI Familia: TRIFORIDAE

Subfamilia: CERITHIELLINAE Familia: TRIPHORIDAE

Subfamilia: TRIPHORINAE Subfamilia: METAXIINAE Superfamilia: JANTHINOIDEA

Familia: EPITONIIDAE

Subfamilia: EPITONINAE Subfamilia: NYSTIELLINAE Familia: JANTHINIDAE

Superfamilia: EULIMOIDEA Familia: EULIMIDAE Familia: ENTOCONCHIDAE Familia: ACLIDIDAE Ordo: NEOGASTROPODA

Subordo: STENOGLOSSA Superfamilia: MURICOIDEA

Familia: MURICIDAE

Subfamilia: MURICINAE Subfamilia: MURICOPSINAE Subfamilia: OCENEBRINAE Subfamilia: ERGALATAXINAE Subfamilia: TYPHINAE Subfamilia: TROPHONINAE Subfamilia: RAPANINAE Familia: CORALLIOPHILIDAE Familia: BUCCINIDAE

Subfamilia: BUCCININAE Subfamilia: PISANIINAE Familia: COLUMBELLIDAE

Subfamilia: COLUMBELLINAE Subfamilia: PYRENINAE Familia: NASSARIIDAE

Subfamilia: NASSARIINAE Familia: FASCIOLARIIDAE

Subfamilia: FASCIOLARIINAE Subfamilia: FUSININAE Subfamilia: PERISTERNIINAE

(8)

Subfamilia: COLUBRARIINAE Familia: VOLUTIDAE

Subfamilia: CYMBIINAE Subfamilia: HALIINAE Familia: CYSTISCIDAE

Subfamilia: PERSICULINAE Subfamilia: GRANULININAE Familia: MARGINELLIDAE

Subfamilia: MARGINELLINAE Tribus: PRUNINI Familia: MITRIDAE

Subfamilia: MITRINAE Familia: COSTELLARIIDAE Superfamilia: CANCELLARIOIDEA

Familia: CANCELLARIIDAE

Subfamilia: CANCELLARIINAE Superfamilia: CONOIDEA

Familia: DRILLIIDAE

Subfamilia: DRILLINAE Familia: TURRIDAE

Subfamilia: CLAVATULINAE Subfamilia: CRASSISPIRINAE Subfamilia: COCHLESPIRINAE Subfamilia: TURRINAE Familia: CONIDAE

Subfamilia: CLATHURELLINAE Subfamilia: MANGELIINAE Subfamilia: DAPHNELLINAE Subfamilia: TARANINAE Subfamilia: CONINAE

Subclassis: HETEROBRANCHIA

Ordo: HETEROSTROPHA

Superfamilia: RISSOELLOIDEA Familia: RISSOELLIDAE Familia: OMALOGYRIDAE Familia: CIMIDAE Familia: XILODISCULIDAE Familia: CORNIROSTRIDAE Familia: HYALOGYRINIDAE Superfamilia: ARCHITECTONICOIDEA

Familia: ARCHITECTONICIDAE Familia: MATHILDIDAE Superfamilia: PYRAMIDELLOIDEA

Familia: PYRAMIDELLIDAE

Subfamilia: PYRAMIDELLINAE Subfamilia: ODOSTOMIINAE Subfamilia: TURBONILLINAE Subfamilia: AMATHININAE Familia: EBALIDAE

Familia: TJAERNOEIDAE Superfamilia: VALVATOIDEA

Familia: ORBITESTELLIDAE

Subclassis: OPISTOBRANCHIA

Ordo: CEPHALASPIDEA

Superfamilia: ACTEONOIDEA Familia: ACTEONIDAE

Subfamilia: ACTEONINAE Familia: RINGICULIDAE Familia: CYLICHNIDAE Familia: PHILINIDAE Familia: AGLAJIDAE Familia: GASTROPTERIDAE Familia: DIAPHANIDAE Familia: HAMINOEIDAE

Subfamilia: HAMINEINAE Familia: SMARAGDINELLIDAE Superfamilia: BULLOIDEA

Familia: BULLIDAE Familia: RETUSIDAE Ordo: SACOGLOSSA

Subordo: TAMANOVALVINA Superfamilia: JULIOIDEA

Familia: VOLVATELLIDAE Familia: OXINOIDAE Subordo: CONCHOIDINA

Superfamilia: OXINOIDEA Ordo: ANASPIDEA

Superfamilia: APLYSIOIDEA Familia: AKERIDAE Familia: APLYSIIDAE

(9)

Subfamilia: APLYSIINAE Familia: DOLABRIFERIDAE Familia: NOTARCHIDAE

Subfamilia: NOTARCHINAE Subfamilia: BURSATELLINAE Ordo: NOTASPIDEA

Superfamilia: UMBRACULOIDEA Familia: UMBRACULIDAE Familia: TYLODINIDAE Superfamilia: PLEUROBRANCHOIDEA

Familia: PLEUROBRANCHIDAE

Subfamilia: PLEUROBRANCHINAE Tribus: PLEUROBRANCHINI Tribus: BERTHELLINI Subfamilia: PLEUROBRANCHAEINAE Ordo: THECOSOMATA

Subordo: EUTHECOSOMATA Superfamilia: SPIRATELLOIDEA

Familia: LIMACINIDAE Familia: CAVOLINIIDAE

Subfamilia: CAVOLINIINAE Subfamilia: CLIONAE Subfamilia: CUVIERININAE Familia: PERACLIDAE

Familia: CYMBULIIDAE

Subfamilia: CYMBULIINAE Subfamilia: GLEBINAE Familia: DESMOPTERIDAE

Subclassis: PULMONATA

Ordo: ARCHAEOPULMONATA

Superfamilia: ELLOBIOIDEA Familia: ELLOBIIDAE

Subfamilia: ELLOBIINAE Subfamilia: PEDIPEDINAE

Subclassis: DIVASIBRANCHIA

Ordo: BASOMMATOPHORA

Superfamilia: SIPHONARIOIDEA Familia: TRIMUSCULIDAE Familia: SIPHONARIIDAE

Classis: CEPHALOPODA Subclassis: COLEOIDEA

Ordo: SEPIIDA

Subordo: PIRULINA

Familia: SPIRULIDAE Subordo: SEPIINA

Superfamilia: SEPIOIDEA Familia: SEPIIDAE Ordo: TEUTHIDA

Subordo: MYOPSIDA

Familia: LOLIGINIDAE Ordo: OCTOPODA

Subordo: INCIRRATA

Superfamilia: ARGONAUTOIDEA Familia: ARGONAUTIDAE

Classis: BIVALVIA

Subclassis: PROTOBRANCHIA

Ordo: SOLEMYIDA

Superfamilia: SOLEMYOIDEA Familia: SOLEMYIDAE Ordo: NUCULIDA

Superfamilia: NUCULOIDEA Familia: NUCULIDAE Familia: PRISTIGLOMIDAE Superfamilia: NUCULANOIDEA

Familia: PHASEOLIDAE Familia: NUCULANIDAE

Subfamilia: NUCULANINAE Familia: YOLDIIDAE

Subfamilia: YOLDIINAE Subfamilia: YOLDIELLINAE Familia: MALLETIIDAE

Familia: NEILONELLIDAE

Subclassis: PTERIOMORPHIA

Ordo: ARCIDA

Subordo: ARCINA

Superfamilia: ARCOIDEA Familia: ARCIDAE

(10)

Subfamilia: ARCINAE Subfamilia: ANADARINAE Familia: NOETIDAE

Subfamilia: STRIARCINAE Superfamilia: LIMOPSOIDEA

Familia: LIMOPSIDAE Familia: GLYCYMERIDIDAE

Subfamilia: GLYCYMERIDINAE Familia: PHILOBRYIDAE

Ordo: MYTILIDA

Subordo: MYTILINA

Superfamilia: MYTILOIDEA Familia: MYTILIDAE

Subfamilia: MYTILINAE Subfamilia: MODIOLINAE Subfamilia: CRENELLINAE Subfamilia: LITHOPHAGINAE Ordo: PTERIIDA

Subordo: PTERIINA

Superfamilia: PTERIODEA Familia: PTERIIDAE Familia: MALLEIDAE

Subfamilia: PULVINITINAE Subordo: PINNINA

Superfamilia: PINNOIDEA Familia: PINNIDAE Ordo: LIMIDA

Superfamilia: LIMOIDEA Familia: LIMIDAE Ordo: OSTREIDA

Subordo: OSTREINA

Superfamilia: OSTREOIDEA Familia: OSTREIDAE

Subfamilia: OSTREINAE Tribus: OSTREINI Subfamilia: CRASSOSTREINAE

Tribus: CRASSOSTREINI Tribus: STRIOSTREINI Familia: GRYPHAEIDAE

Subfamilia: PYCNODONTEINAE Tribus: NEOPYCNODONTINI

Subordo: PECTININA

Superfamilia: PECTINOIDEA Familia: PECTINIDAE

Subfamilia: CHLAMYDINAE Subfamilia: PECTININAE

Tribus: HINNITINI Tribus: DECATOPECTENINI Tribus: EBURNEOPECTENINI Tribus: PECTENINI Subfamilia: PALLIONINAE

Tribus: PALLIOLININI Familia: PROPEAMUSSIIDAE Familia: SPONDYLIDAE Superfamilia: ANOMIOIDEA

Familia: ANOMIIDAE

Subclassis: HETERODONTA

Ordo: VENERIDA

Superfamilia: LUCINOIDEA Familia: LUCINIDAE

Subfamilia: LUCININAE Subfamilia: MYRTEINAE Subfamilia: MILTHINAE Subfamilia: DIVARICELLINAE Familia: THYASIRIDAE

Subfamilia: THYASIRINAE Familia: UNGULINIDAE Superfamilia: GALEOMMATOIDEA

Familia: GALEOMMATIDAE Familia: KELLIIDAE

Subfamilia: KELLIINAE Subfamilia: BORNIINAE Familia: LASAEIDAE

Subfamilia: LASAEINAE Subfamilia: ERYCININAE Familia: LEPTONIDAE

Familia: MONTACUTIDAE

Subfamilia: MONTACUTINAE Subfamilia: MYSELLINAE Subfamilia: OROBITELLINAE Superfamilia: CYAMIOIDEA

(11)

Familia: SPORTELLIDAE Familia: NEOLEPTONIDAE Superfamilia: CARDITOIDEA

Familia: CARDITIDAE

Subfamilia: CARDITINAE Subfamilia: CARDITAMERINAE Subfamilia: MIODOMERIDINAE Subfamilia: VENERICARDIINAE Familia: CONDYLOCARDIIDAE

Subfamilia: CONDYLOCARDIINAE Ordo: CHAMIDA

Superfamilia: CHAMOIDEA Familia: CHAMIDAE Superfamilia: CRASSATELLOIDEA

Familia: CRASSATELLIDAE

Subfamilia: CRASSATELLINAE Superfamilia: ASTARTOIDEA

Familia: ASTARTIDAE

Subfamilia: ASTARTINAE Superfamilia: CARDIOIDEA

Familia: CARDIIDAE

Subfamilia: CARDIINAE Tribus: VEPRICARDIINI Subfamilia: LAEVICARDIINAE Subfamilia: CERASTODERMATIINAE Superfamilia: TRIDACNOIDEA

Familia: TRIDACNIDAE Superfamilia: MACTROIDEA

Familia: MACTRIDAE

Subfamilia: MACTRINAE Subfamilia: LUTRARIINAE Familia: MESODESMATIDAE

Subfamilia: MESODESMATINAE Subfamilia: DAVILINAE Superfamilia: SOLENOIDEA

Familia: SOLENIDAE Superfamilia: TELLINOIDEA

Familia: TELLINIDAE

Subfamilia: TELLININAE Subfamilia: MACOMINAE Familia: SCROBICULARIIDAE Familia: SEMELIDAE Familia: PSAMMOBIIDAE

Subfamilia: PSAMMOBIINAE Subfamilia: SANGUINILARIINAE Familia: SOLECURTIDAE

Subfamilia: SOLECURTINAE Familia: PHARIDAE

Subfamilia: CULTELLINAE Superfamilia: DONACOIDEA

Familia: DONACIDAE Superfamilia: ARCTICODEA

Familia: ARCTICIDAE Superfamilia: GLOSSOIDEA

Familia: GLOSSIDAE Familia: KELLIELLIDAE Familia: TRAPEZIIDAE Familia: VESICOMYIDAE Superfamilia: VENEROIDEA

Familia: VENERIDAE

Subfamilia: VENERINAE Subfamilia: GAFRARINAE Subfamilia: CIRCINAE Subfamilia: CHIONINAE Subfamilia: PITARINAE Subfamilia: TAPETINAE Subfamilia: DOSINIINAE Subfamilia: CLEMENTIINAE Familia: TURTONIIDAE

Familia: PETRICOLIDAE Ordo: MYIDA

Subordo: MYINA

Superfamilia: MYOIDEA Familia: MYIDAE

Subfamilia: SPHENIINAE Familia: CORBULIDAE

Subfamilia: CORBULINAE Subfamilia: LENTIDIINAE Superfamilia: GASTROCHAENOIDEA

Familia: GASTROCHAENIDAE Superfamilia: HIATELLOIDEA

Familia: HIATELLIDAE

(12)

Subordo: PHOLADINA

Superfamilia: PHOLADOIDEA Familia: PHOLADIDAE

Subfamilia: PHOLADINAE Subfamilia: MARTESIINAE Familia: XYLOPHAGAIDAE

Subfamilia: XYLOPHAGAINAE Familia: TEREDINIDAE

Subfamilia: TEREDININAE Subfamilia: BANKIINAE

Subclassis: ANOMALODESMATA

Ordo: PHOLADOMYIDA

Subordo: PHOLADOMYINA

Superfamilia: PHOLADOMYOIDEA Familia: PHOLADOMYIDAE Superfamilia: PANDOROIDEA

Familia: THRACIIDAE Familia: LANTERNULIDAE Familia: PERIPLOMATIDAE Familia: LYONSIIDAE Familia: PANDORIDAE Subordo: CLAVAGELLINA

Superfamilia: CLAVAGELLOIDEA Familia: CLAVAGELLIDAE Subordo: POROMYINA

Superfamilia: POROMYOIDEA Familia: POROMYIDAE Subordo: CUSPIDARIINA

Familia: CUSPIDARIIDAE Familia: VERTICORDIIDAE

Classis: SCAPHOPODA

Ordo: DENTALIIDA

Familia: DENTALIIDAE Familia: GADILINIDAE

Subfamilia: EPISIPHONINAE Ordo: GADILIDA

Subordo: ENTALIMORPHA

Familia: ENTALINIDAE

Subfamilia: ENTALININAE Subordo: GADILIMORPHA

Familia: PULSELLIDAE Familia: GADILIDAE

Subfamilia: SIPHONODENTALINAE Subfamilia: GADILINAE

(13)

Classe POLYPLACOPHORA

Ordine LEPIDOPLEURIDA Famiglia LEPIDOPLEURIDAE

1

*

Lepidopleurus (Lepidopleurus) cajetanus (Poli,1791)

2

*

Lepidopleurus (Leptochiton) algesirensis (Capellini,1859)

3

*

Lepidopleurus (Leptochiton) boettgeri Sulc,1934

4

*

Lepidopleurus (Leptochiton) cancellatus (Sowerby G.B.II,1840)

5

*

Lepidopleurus (Leptochiton) cimicoides (Monterosato,1879)

6

*

Lepidopleurus (Leptochiton) geronensis (Kaas & Van Belle,1985)

7

*

Lepidopleurus (Leptochiton) scabridus (Jeffreys,1880)

8

*

Lepidopleurus (Parachiton) africanus Nierstrasz,1906

Famiglia HANLEYIDAE

9

*

Hanleya hanleyi (Bean in Thorpe,1844)

Famiglia ISCHNOCHITONIDAE

10 Ischnochiton (Ischnochiton) rissoi (Payraudeau,1826)

11 Ischnochiton (Stenosemus) vanbellei Kaas,1985

12

*

Ischnochiton (???) dolii Van Belle & Dell'Angelo,1998

13

*

Callistochiton (Allerychiton) pachylasmae (Monterosato,1878 ex Seguenza G. ms.)

14

*

Callochiton calcatus Dell'Angelo & Palazzi,1994

15 Callochiton septemvalvis euplaeae (Costa O.G.,1829)

16 Lepidochitona cinerea (Linné,1767)

17 Lepidochitona corrugata (Reeve,1848)

18 Lepidochitona furtiva (Monterosato,1879)

19 Lepidochitona monterosatoi Kaas & Van Belle,1981

Famiglia CHITONIDAE

20 Chiton (Rhyssoplax) corallinus (Risso,1826)

21 Chiton (Rhyssoplax) olivaceus Spengler,1797

22 Chiton (Rhyssoplax) phaseolinus Monterosato,1879

23 Chiton (Tegulaplax) hululensis (Smith E.A. in Gardiner,1903)

Famiglia BATYCHITONIDAE

24 Bathychiton biondii Dell'Angelo & Palazzi,1988

Famiglia ACANTHOCHITONIDAE

25 Acanthochitona crinita crinita (Pennant,1777)

26

*

Acanthochitona crinita oblonga (Leloup,1981)

27 Acanthochitona fascicularis (Linné,1767)

(14)

Classe MONOPLACOPHORA

Ordine MONOPLACOPHORIDA Famiglia NEOPILINIDAE

28 Neopilina zografi (Dautzenberg & Fischer P.,1896)

(15)

Classe GASTROPODA

Ordine DOCOGLOSSA Famiglia ACMAEIDAE

29 Acmaea virginea (Müller O.F.,1776)

Famiglia PATELLIDAE

30 Patella caerulea Linné,1758

31 Patella ferruginea Gmelin,1791

32 Patella intermedia Knapp in Murray,1857

33 Patella nigra Da Costa,1771

34 Patella rustica Linné,1758

35 Patella ulyssiponensis Gmelin,1791

36

*

Helcion pellucidus (Linné,1758)

Famiglia NACELLIDAE

37 Cellana rota (Gmelin,1791)

Famiglia LEPETIDAE

38 Iothia fulva (Müller O.F.,1776)

39

*

Propilidium exiguum (Thompson,1844)

40 Propilidium pertenue Jeffreys,1883

41 Propilidium scabrosum Jeffreys,1883

Ordine COCCULINIFORMIA Famiglia COCCULINIDAE

42

*

Cocculina ionica Nordsieck F.,1973

43

*

Coccopigya spinigera (Jeffreys,1883)

44

*

Coccopigya viminensis (Rocchini,1990)

45

*

Coccopigya sp. Giribert & Peñas,1997

Famiglia BATHYSCIADIIDAE

46

*

Bathysciadium xylophagum Warén & Carrozza,1996

47

*

Bathysciadium sp. Warén & Carrozza,1996

Famiglia LEPETELLIDAE

48

*

Lepetella laterocompressa (De Rayneval & Ponzi,1854)

49

*

Lepetella espinosae Dantart & Luque,1994

50

*

Bogia labronica (Bogi,1984)

Famiglia PSEUDOCCULINIDAE

51

*

Pilus conicus (Verrill,1884)

52 Copulabyssia corrugata (Jeffreys,1883)

Famiglia ADDISONIIDAE

53

*

Addisonia excentrica (Tiberi,1857)

(16)

Famiglia CHORISTELLIDAE

54

*

Choristella nofronii Mac Lean,1992

Ordine VETIGASTROPODA Famiglia FISSURELLIDAE

55 Emarginula adriatica Costa O.G.,1829

56

*

Emarginula christiaensi Piani,1984

57

*

Emarginula crebrisculpta (Coen,1939)

58

*

Emarginula divae Van Aartsen & Carrozza,1996

59 Emarginula fissura (Linné,1758)

60

*

Emarginula multistriata Jeffreys,1882

61 Emarginula octaviana Coen,1939

62 Emarginula punctulum Piani,1980 ex Monterosato ms.

63 Emarginula pustula Thiele in Kuester,1913

64 Emarginula rosea Bell T.,1824

65 Emarginula sicula Gray,1825

66 Emarginula solidula Costa O.G.,1829

67 Emarginula tenera Locard,1892

68

*

Emarginula tuberculosa Libassi,1859

69 Emarginella huzardii (Payraudeau,1826)

70 Fissurisepta granulosa Jeffreys,1883

71

*

Fissurisepta papillosa Seguenza G.,1863

72 Puncturella noachina (Linné,1771)

73 Zeidora naufraga Watson,1883

74 Diodora dorsata (Monterosato,1878)

75 Diodora gibberula (Lamarck,1822)

76 Diodora graeca (Linné,1758)

77 Diodora italica (Defrance,1820)

78 Diodora producta (Monterosato,1880)

79 Diodora ruppellii (Sowerby G.B. I,1835)

80 Fissurella nubecula (Linné,1758)

Famiglia SCISSURELLIDAE

81 Scissurella costata D'Orbigny,1823

82

*

Anatoma aspera (Philippi,1844)

83 Anatoma crispata Fleming,1828

84 Anatoma umbilicata (Jeffreys,1883)

85 Sinezona cingulata (Costa O.G.,1861)

Famiglia HALIOTIDAE

86 Haliotis pustulata Reeve,1846

87

*

Haliotis tuberculata coccinea Reeve,1846

88

*

Haliotis tuberculata tuberculata Linné,1758

Famiglia TURBINIDAE

89

*

Homalopoma carmelae Oliverio & Buzzurro,1994

90 Homalopoma sanguineum (Linné,1758)

91 Cantrainea peloritana (Cantraine,1835)

92 Bolma rugosa (Linné,1767)

93

*

Tricolia deschampsi Gofas,1993

(17)

94

*

Tricolia entomocheila Gofas,1993

95 Tricolia miniata (Monterosato,1884)

96 Tricolia nordsiecki (Talavera,1978)

97 Tricolia pullus pullus (Linné,1758)

98

*

Tricolia punctura Gofas,1993

99 Tricolia speciosa (Von Muehlfeldt,1824)

100 Tricolia tenuis (Michaud,1829)

101 Tricolia tingitana Gofas,1982

Famiglia TROCHIDAE

102 Danilia otaviana (Cantraine,1835)

103 Putzeysia wiseri (Calcara,1842)

104 Trochus erythreus Brocchi,1821

105 Clanculus (Clanculus) corallinus (Gmelin,1791)

106 Clanculus (Clanculopsis) cruciatus (Linné,1758)

107 Clanculus (Clanculopsis) jussieui (Payraudeau,1826)

108 Clelandella miliaris (Brocchi,1814)

109 Gibbula (Gibbula) albida (Gmelin,1791)

110 Gibbula (Gibbula) ardens (Von Salis,1793)

111 Gibbula (Gibbula) magus (Linné,1758)

112 Gibbula (Colliculus) adansonii adansonii (Payraudeau,1826)

113 Gibbula (Colliculus) adansonii sulliotti Monterosato,1888

114 Gibbula (Colliculus) adriatica (Philippi,1844)

115 Gibbula (Colliculus) nivosa Adams A.,1851

116 Gibbula (Colliculus) racketti (Payraudeau,1826)

117 Gibbula (Colliculus) spratti (Forbes,1844)

118 Gibbula (Colliculus) turbinoides (Deshayes,1835)

119 Gibbula (Forskalena) fanulum (Gmelin,1791)

120 Gibbula (Forskalena) guttadauri (Philippi,1836)

121 Gibbula (Forskalena) tingitana Pallary,1901

122 Gibbula (Phorcus) leucophaea (Philippi,1836)

123 Gibbula (Phorcus) philberti (Récluz,1843)

124 Gibbula (Phorcus) richardi (Payraudeau,1826)

125 Gibbula (Phorcus) varia (Linné,1758)

126 Gibbula (Pseudodiloma) drepanensis (Brugnone,1873)

127 Gibbula (Pseudodiloma) vimontiae Monterosato,1884

128 Gibbula (Steromphala) cineraria (Linné,1758)

129 Gibbula (Steromphala) divaricata (Linné,1758)

130 Gibbula (Steromphala) pennanti (Philippi,1846)

131 Gibbula (Steromphala) rarilineata (Michaud,1829)

132 Gibbula (Steromphala) umbilicalis (Da Costa,1778)

133 Gibbula (Tumulus) umbilicaris umbilicaris (Linné,1758)

134

*

Gibbula (Tumulus) umbilicaris nebulosa (Philippi,1848)

135

*

Osilinus articulatus Lamarck,1822

136

*

Osilinus lineatus (Da Costa,1778)

137

*

Osilinus mutabilis (Philippi,1846)

138

*

Osilinus turbinatus (Von Born,1778)

139

*

Jujubinus aegeensis Nordsieck F.,1982

140 Jujubinus baudoni (Monterosato,1891 ex Martin H. ms.)

141 Jujubinus dispar Curini-Galletti,1982 ex Monterosato ms.

142 Jujubinus exasperatus (Pennant,1777)

143 Jujubinus gravinae (Dautzenberg,1881)

144

*

Jujubinus karpathoensis Nordsieck F.,1973

(18)

145 Jujubinus montagui (Wood W.,1828)

146 Jujubinus ruscurianus ruscurianus (Weinkauff,1868)

147 Jujubinus seguenzae Ghisotti & Melone,1975 ex Monterosato ms.

148 Jujubinus striatus striatus (Linné,1758)

149 Jujubinus striatus delpreteanus Sulliotti,1889

150 Jujubinus striatus fraterculus (Monterosato,1879)

151 Jujubinus tumidulus (Aradas,1846)

152 Jujubinus unidentatus (Philippi,1844)

153

*

Calliostoma (Calliostoma) alexandrinum Pallary,1912

154 Calliostoma (Calliostoma) conulus (Linné,1758)

155

*

Calliostoma (Calliostoma) dubium (Philippi,1844)

156 Calliostoma (Calliostoma) gualterianum (Philippi,1848)

157 Calliostoma (Calliostoma) gubbiolii Nofroni,1984

158 Calliostoma (Calliostoma) laugeri laugeri (Payraudeau,1826)

159 Calliostoma (Calliostoma) laugeri spongiarum (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1885)

160 Calliostoma (Calliostoma) virescens Coen,1933

161 Calliostoma (Calliostoma) zizyphinum (Linné,1758)

162 Calliostoma (Ampullotrochus) granulatum (Von Born,1778)

163 Callumbonella suturale (Philippi,1836)

164 Minolia nedyma Melville,1897

165 Umbonium vestiarium (Link,1807)

166

*

Trochaclis versiliensis Warén, Carrozza & Rocchini in Warén,1992

Famiglia SKENEIDAE

167 Skenea pelagia Nofroni & Valenti,1987

168 Skenea serpuloides (Montagu,1808)

169

*

Lodderena catenoides (Monterosato,1877)

Famiglia LISSOSPIRIDAE

170

*

Adeuomphalus ammoniformis Seguenza G.,1876

171

*

Akritogyra conspicua (Monterosato,1880)

172

*

Anekes paucistriata Warén,1992

173

*

Anekes sculpturata Warén,1992

174

*

Cirsonella romettensis (Seguenza G.,1873)

175 Dikoleps depressa (Monterosato,1880)

176

*

Dikoleps marianae Rubio, Dantart & Luque,1998

177

*

Dikoleps nitens (Philippi,1884)

178 Dikoleps pruinosa (Chaster,1896)

179

*

Dikoleps rolani Rubio, Dantart & Luque,1998

180

*

Dikoleps umbilicostriata (Gaglini,1987)

181

*

Granigyra granulifera Warén,1992

182

*

Lissomphalia bithynoides (Monterosato,1880)

183

*

Lissotesta gittenbergeri (Van Aartsen & Bogi,1988)

184

*

Lissotesta turrita (Gaglini,1987)

185

*

Mikro giustii (Bogi & Nofroni,1989)

186

*

Moelleriopsis messanensis (Seguenza G.,1876)

187

*

Palazzia ausoniae (Palazzi,1988)

188

*

Parviturbo elegantulus (Philippi,1884)

(19)

189

*

Parviturbo fenestratus (Chaster,1896)

190

*

Pseudorbis granulum (Brugnone,1873)

191

*

Skeneoides exilissima (Philippi,1884)

192

*

Skeneoides jeffreysii (Monterosato,1872)

Ordine NERITOPSINA Famiglia NERITIDAE

193 Nerita sanguinolenta Menke,1829

194

*

Smaragdia souverbiana (Montrouzier,1863)

195 Smaragdia viridis (Linné,1758)

Ordine CAENOGASTROPODA Famiglia CINGULOPSIDAE

196 Eatonina (Eatonina) ochroleuca (Brusina,1869)

197 Eatonina (Coriandria) celata (Monterosato,1884)

198 Eatonina (Coriandria) cossurae (Calcara,1841)

199 Eatonina (Coriandria) fulgida (Adams J.,1797)

200 Eatonina (Coriandria) pumila (Monterosato,1884)

201 Tubbreva micrometrica (Aradas & Benoit,1876 ex Seguenza G. ms.)

Famiglia RISSOIDAE

202 Rissoa aartseni Verduin,1985

203 Rissoa angustior (Monterosato,1917)

204 Rissoa auriformis auriformis Pallary,1904

205 Rissoa auriformis pseudomonodonta Verduin,1983

206 Rissoa auriscalpium (Linné,1758)

207 Rissoa decorata Philippi,1846

208 Rissoa fraunfeldiana Brusina,1868

209 Rissoa guerinii Récluz,1843

210 Rissoa italiensis Verduin,1985

211 Rissoa labiosa (Montagu,1803)

212 Rissoa lia (Monterosato,1884 ex Benoit ms.)

213 Rissoa monodonta Philippi,1836

214

*

Rissoa multicincta Smriglio & Mariottini,1995

215 Rissoa panhormensis Verduin,1985

216 Rissoa paradoxa (Monterosato,1884)

217 Rissoa rodhensis Verduin,1985

218 Rissoa scurra (Monterosato,1917)

219 Rissoa similis Scacchi,1836

220 Rissoa splendida Eichwald,1830

221 Rissoa torquilla Pallary,1912 ex Monterosato ms.

222 Rissoa variabilis (Von Muehlfeldt,1824)

223 Rissoa ventricosa Desmarest,1814

224 Rissoa violacea violacea Récluz,1843

225 Rissoa violacea lilacina Desmarest,1814

226 Alvania (Alvania) aartseni Verduin,1986

227 Alvania (Alvania) aeoliae Palazzi,1988

228 Alvania (Alvania) algeriana (Monterosato,1877)

229 Alvania (Alvania) amatii Oliverio,1986

230 Alvania (Alvania) aspera (Philippi,1844)

231 Alvania (Alvania) beani (Hanley in Thorpe,1844)

232 Alvania (Alvania) cancellata (Da Costa,1778)

(20)

233 Alvania (Alvania) cimex (Linné,1758)

234 Alvania (Alvania) cimicoides (Forbes,1844)

235

*

Alvania (Alvania) clarae Nofroni & Pizzini,1991

236 Alvania (Alvania) colossophilus Oberling,1970

237 Alvania (Alvania) consociella Monterosato,1884

238 Alvania (Alvania) corona Nordsieck F.,1972

239 Alvania (Alvania) datchaensis Amati & Oliverio,1987

240 Alvania (Alvania) dianiensis Oliverio,1988

241 Alvania (Alvania) dipacoi Giusti & Nofroni,1989

242 Alvania (Alvania) discors (Allan,1818)

243 Alvania (Alvania) disparilis Monterosato,1890

244 Alvania (Alvania) dorbignyi (Audouin,1827)

245

*

Alvania (Alvania) electa (Monterosato,1874)

246

*

Alvania (Alvania) elegantissima (Monterosato,1875)

247

*

Alvania (Alvania) fractospira Oberling,1970

248 Alvania (Alvania) gagliniae Amati,1985

249 Alvania (Alvania) geryonia (Nardo,1847 ex Chiereghini ms.)

250 Alvania (Alvania) hallgassi Amati & Oliverio,1985

251

*

Alvania (Alvania) hirta Monterosato,1884

252 Alvania (Alvania) hispidula (Monterosato,1884)

253 Alvania (Alvania) lactea (Michaud,1832)

254 Alvania (Alvania) lanciae (Calcara,1841)

255 Alvania (Alvania) lineata Risso,1826

256 Alvania (Alvania) litoralis (Nordsieck F.,1972)

257 Alvania (Alvania) lucinae Oberling,1970

258 Alvania (Alvania) mamillata Risso,1826

259

*

Alvania (Alvania) nestaresi Oliverio e Amati,1990

260 Alvania (Alvania) oranica (Pallary,1900)

261 Alvania (Alvania) pagodula (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1884)

262 Alvania (Alvania) parvula (Jeffreys,1884)

263 Alvania (Alvania) punctura (Montagu,1803)

264 Alvania (Alvania) rudis (Philippi,1844)

265 Alvania (Alvania) scabra (Philippi,1844)

266 Alvania (Alvania) schwartziana Brusina,1866

267 Alvania (Alvania) sculptilis (Monterosato,1877)

268 Alvania (Alvania) settepassii Amati & Nofroni,1985

269 Alvania (Alvania) spinosa (Monterosato,1890)

270 Alvania (Alvania) subcrenulata (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1884)

271 Alvania (Alvania) subsoluta (Aradas,1847)

272 Alvania (Alvania) tessellata Weinkauff,1868 ex Schwartz ms.

273

*

Alvania (Alvania) testae (Aradas & Maggiore,1844)

274 Alvania (Alvania) vermaasi Van Aartsen,1975

275 Alvania (Alvania) zylensis Gofas & Warén,1982

276 Alvania (Alvinia) clathrella (Seguenza L.,1903 ex Monterosato ms.)

277 Alvania (Alvinia) dictyophora (Philippi,1844)

278 Alvania (Alvinia) fischeri (Jeffreys,1884)

279 Alvania (Alvinia) sororcula (Granata-Grillo,1877)

280 Alvania (Alvinia) subareolata (Monterosato,1869)

281

*

Alvania (Alvinia) tomentosa (Pallary,1920)

282 Alvania (Alvinia) weinkauffi weinkauffi Weinkauff,1868 ex Schwartz ms.

283 Alvania (Alvinia) weinkauffi jacobusi Oliverio, Amati & Nofroni,1986

284 Alvania (Alvinia) zetlantica (Montagu,1815)

285 Alvania (Galeodina) carinata (Da Costa,1778)

286 Alvania (Galeodina) cingulata (Philippi,1836)

(21)

287 Alvania (Galeodina) tenera (Philippi,1844)

288

*

Benthonella tenella (Jeffreys,1869)

289

*

Bothryphallus epidauricus (Brusina,1866)

290

*

Cingula trifasciata (Adams J.,1800)

291 Crisilla beniamina (Monterosato,1884)

292

*

Crisilla chiarellii Cecalupo & Quadri,1995

293 Crisilla marioni Fasulo & Gaglini,1987

294 Crisilla pseudocingulata (Nordsieck F.,1972)

295 Crisilla semistriata (Montagu,1808)

296 Crisilla simulans Locard,1886

297 Manzonia (Manzonia) crassa (Kanmacher,1798)

298 Obtusella intersecta (Wood S.W.,1857)

299 Obtusella macilenta (Monterosato,1880)

300 Onoba aculeus (Gould,1841)

301

*

Onoba dimassai Amati & Nofroni,1980

302 Onoba gianninii (Nordsieck F.,1974)

303 Onoba guzmani Hoenselar & Moolenbeek,1987

304 Onoba josae Hoenselar & Moolenbeek,1987

305

*

Onoba nikolarianae (Oberling,1970)

306

*

Onoba semicostata (Montagu,1803)

307 Onoba tarifensis Hoenselar & Moolenbeek,1987

308 Peringiella denticulata Ponder,1985

309 Peringiella elegans (Locard,1892)

310 Plagyostila asturiana Fischer in De Folin & Perier,1872

311

*

Pseudosetia ficaratiensis (Brugnone,1876)

312 Pusillina benzi (Aradas & Maggiore,1844)

313

*

Pusillina consimilis (Monterosato,1890)

314

*

Pusillina diversa (Nordsieck F.,1972)

315

*

Pusillina gemmula (Fischer P. in De Folin,1871)

316 Pusillina inconspicua (Alder,1844)

317

*

Pusillina interrupta (Adams J.,1800)

318 Pusillina lineolata (Michaud,1832)

319

*

Pusillina margiminia (Nordsieck F.,1972)

320 Pusillina marginata (Michaud,1832)

321 Pusillina munda (Monterosato,1884)

322 Pusillina parva (Da Costa,1778)

323 Pusillina philippi (Aradas & Maggiore,1844)

324

*

Pusillina radiata (Philippi,1836)

325 Pusillina sarsii (Lovén,1846)

326 Pusillina testudae Verduin,1979

327 Pusillina turrita Monterosato,1890

328

*

Rudolphosetia fusca (Philippi,1841)

329 Setia aartseni (Verduin,1984)

330 Setia amabilis (Locard,1886)

331 Setia ambigua (Brugnone,1873)

332 Setia antipolitana (Van der Linden & Wagner,1987)

333 Setia bruggeni (Verduin,1984)

334

*

Setia globulinus Monterosato,1884

335 Setia kuiperi (Verduin,1984)

336 Setia lacourti (Verduin,1984)

337 Setia maculata (Monterosato,1869)

(22)

338

*

Setia microbia Hoenselaar,1991

339 Setia pulcherrima (Jeffreys,1848)

340

*

Setia scillae (Aradas & Benoit,1876 ex Seguenza G. ms.)

341

*

Setia sciutiana (Aradas & Benoit,1874)

342 Setia slikorum (Verduin,1984)

343 Setia tiberiana (Issel,1869)

344 Setia turriculata Monterosato,1884

345 Rissoina (Rissoina) bruguieri (Payraudeau,1826)

346 Rissoina (Rissoina) decussata (Montagu,1803)

347 Rissoina (Rissoina) spirata (Sowerby G.B. I,1825)

348 Rissoina (Rissolina) bertholleti Issel,1869

349 Schwartzianella chesneli (Michaud,1830)

350 Zebina cfr. browniana (D'Orbigny,1842)

Famiglia ADEORBIDAE

351 Circulus striatus (Philippi,1836)

352

*

Circulus tricarinatus (Wood,1848)

Famiglia BARLEEIDAE

353

*

Barleia gougeti (Michaud,1830)

354

*

Barleia seminulum (Monterosato,1877)

355 Barleia unifasciata (Montagu,1803)

Famiglia ANABATHRIDAE

356 Nodulus contortus (Jeffreys,1856)

357

*

Nodulus spiralis Van der Linden,1986

358 Pisinna glabrata (Von Muehlfeldt,1824)

Famiglia CAECIDAE

359

*

Caecum armoricum De Folin,1869

360

*

Caecum auriculatum De Folin,1868

361 Caecum clarkii Carpenter,1858

362 Caecum subannulatum De Folin,1870

363 Caecum trachea (Montagu,1803)

364

*

Caecum sp. A Pizzini, Nofroni & Oliverio,1995

365

*

Caecum sp. B Pizzini, Nofroni & Oliverio,1996

Famiglia ELACHISINIDAE

366 Laeviphitus verduini (Van Aartsen, Bogi & Giusti,1989)

Famiglia ASSIMINEIDAE

367 Assiminea cfr. grayana Fleming,1828

368 Paludinella littorina (Delle Chiaje,1828)

369 Paludinella cfr. sicana (Brugnone,1876)

Famiglia HYDROBIIDAE

370 Hydrobia acuta (Draparnaud,1805)

371 Hydrobia joossei Van Aartsen, Menkhorst & Gittenberger,1984

372 Ventrosia ventrosa (Montagu,1803)

373 Heleobia stagnorum (Gmelin,1791)

374 Potamopyrgus jenkinsi (Smith,1889)

(23)

Famiglia IRAVADIIDAE

375 Ceratia proxima (Forbes & Hanley,1850 ex Alder ms.)

376 Hyala vitrea (Montagu,1803)

Famiglia PENDROMIDAE

377

*

Rugulina monterosatoi (Van Aartsen & Bogi,1986)

Famiglia CTILOCERATIDAE

378 Parastrophia asturiana De Folin,1870

Famiglia TORNIDAE

379 Tornus jullieni Adam & Knudsen,1969

380

*

Tornus mienisi (Van Aartsen, Carrozza & Menkhorst,1998)

381 Tornus subcarinatus (Montagu,1803)

382 Cochliolepis costulata (De Folin,1870)

Famiglia CERITHIIDAE

383 Cerithium adansonii Bruguière,1792

384 Cerithium alucaster (Brocchi,1814)

385 Cerithium caeruleum Sowerby G.B. II,1855

386 Cerithium haustellum Monterosato in Crema,1903

387 Cerithium lividulum Risso,1826

388 Cerithium nesioticum Pilsbry & Vanatta,1906

389 Cerithium protractum Bivona Ant. in Bivona And.,1938

390 Cerithium rupestre Risso,1826

391 Cerithium scabridum Philippi,1848

392 Cerithium vulgatum Bruguière,1792

393 Bittium jardetinum (Brusina,1865)

394 Bittium lacteum (Philippi,1836)

395 Bittium latreilli (Payraudeau,1826)

396 Bittium reticulatum (Da Costa,1778)

397 Bittium scabrum (Olivi,1792)

398

*

Bittium simplex (Jeffreys,1867)

399 Bittium watsoni (Jeffreys,1867)

400 Cerithidium submamillatum (De Rayneval & Ponzi,1854)

401 Clypeomorus bifasciatus bifasciatus (Sowerby G.B. II,1855)

402

*

Cassiella abylensis Gofas,1987

403 Rhinoclavis (Proclava) kochi (Philippi,1848)

Famiglia DIALIDAE

404 Diala varia Adams A.,1861

Famiglia PLANAXIDAE

405 Planaxis punctostriatus Smith E.A.,1872

Famiglia LITIOPIDAE

406

*

Alaba mirabilis (Hornung & Mermod,1926)

Famiglia OBTORTIONIDAE

407 Finella pupoides Adams A.,1860

408 Clathrofenella fusca (Adams A.,1860)

(24)

Famiglia POTAMIDIDAE

409 Pirenella conica (Blainville,1826)

Famiglia TURRITELLIDAE

410 Turritella communis Risso,1826

411 Turritella decipiens Monterosato,1878

412 Turritella monterosatoi Kobelt,1888

413 Turritella turbona Monterosato,1877

414 Callostracum gracile (Maltzan,1883)

415 Mesalia brevialis (Lamarck,1822)

416 Mesalia mesal (Deshayes,1843)

417

*

Mesalia opalina Adams & Reeve,1850

Famiglia SILIQUARIIDAE

418 Tenagodus obtusus (Schumacher,1817)

Famiglia SCALIOLIDAE

419 Scaliola elata Issel,1869 ex Semper ms.

Famiglia VERMETIDAE

420 Vermetus (Vermetus) cristatus Biondi,1857

421 Vermetus (Vermetus) rugulosus Monterosato,1878

422

*

Vermetus (Vermetus) sp. Cecalupo & Quadri, 1996

423 Vermetus (Vermetus) triquetrus Bivona Ant.,1832

424 Vermetus (Thylacodus) granulatus (Gravenhorst,1831)

425 Vermetus (Thylacodus) semisurrectus Bivona Ant.,1832

426 Dendropoma anguliferum (Monterosato,1884)

427

*

Dendropoma petraeum (Monterosato,1884)

428 Petaloconchus (Macrophragma) glomeratus (Linné,1758)

429 Serpulorbis arenaria (Linné,1767)

Famiglia LITTORINIDAE

430

*

Littorina (Littorina) littorea (Linné,1758)

431 Littorina (Neritrema) obtusata (Linné,1758)

432 Littorina (Neritrema) saxatilis (Olivi,1792)

433 Littorina (Neritrema) nervillei Dautzenberg,1893

434

*

Melaraphe neritoides (Linné,1758)

435

*

Nodilittorina punctata (Gmelin,1791)

Famiglia SKENEOPSIDAE

436 Skeneopsis planorbis (Fabricius O.,1780)

437 Skeneopsis sultanarum Gofas,1983

Famiglia TRUNCATELLIDAE

438 Truncatella subcylindrica (Linné,1767)

Famiglia APORRHAIIDAE

439 Aporrhais pespelecani (Linné,1758)

440 Aporrhais serresianus (Michaud,1828)

Famiglia STROMBIDAE

441

*

Strombus (Conomurex) persicus Swainson,1821

Riferimenti

Documenti correlati

De esta manera, el artículo sitúa, en primer lugar, el contexto y la literatura actual sobre las transformaciones de los valores y normas culturales entre la juventud de los

El objetivo del presente artículo es conectar estos dos ámbitos que han permanecido distantes y, para ello, se aporta una propuesta acerca de cómo las geografías de los niños y de

A curve Fresnel lens is developed as secondary concentrator for solar parabolic troughs to reduce the number of photovoltaic cells.. Speci fic measurements and optical tests are used

Anche la vitamina E dovrebbe essere aggiunta alla razione in una quantità di 100 UI ogni 100 ml di olio aggiunto poiché, studi effettuati in medicina umana e in

(LIGO Scientific Collaboration and Virgo Collaboration), A search of the Orion spur for continuous gravitational waves using a “loosely coherent” algorithm on data from

Euclid Near Infrared Spectrometer and Photometer instrument concept and first test results obtained for different breadboards models at the end of phase C Title.. Maciaszek,

Tabella 5.3 - Valore parametri pre e post calibrazione manuale con modello di GA 43 Tabella 5.4 - Valore indici statistici per il modello di GA 43 Tabella 5.5 - Valore parametri pre

El análisis de los diálogos y, en primer lugar, del que se ha individuado como el texto «generador» de toda la obra –es decir, «Dos vidas»–, revela el juego mutuo de voces en