Società Italiana di Malacologia
NUOVO CATALOGO DELLE CONCHIGLIE MARINE DEL
MEDITERRANEO
a cura di
Stefano Chiarelli
e la collaborazione di
Morena Tisselli Giunchi e Paolo Quadri
†PUBBLICATO ONLINE:
BIOSOPHIA ARCHIVE 00000032 http://members.xoom.it/biosophia/docs/mollusca/mollusca.htm SOCIETA’ ITALIANA DI MALACOLOGIA http://www.aicon.com/sim
IN DATA 07/05/1999
Prefazione
Quando oramai questo lavoro sembrava volgere alla fine, ci è venuto a mancare l'appoggio ed il conforto del nostro Amico e Collaboratore Paolo Quadri.
Con rimpianto lo ricordiamo, ai primi di luglio, consegnarci, quali compiti per le vacanze, un fascicolo pieno di note ed osservazioni manoscritte: le sue correzioni alle bozze. Poco dopo, inaspettatamente, il ricovero in ospedale. Una crudele malattia ha voluto ingiustamente privarci della sua impagabile compagnia.
Una perdita dolorosa, non solo per i famigliari, ma anche per tutti coloro che lo frequentavano e gli volevano bene. Per molti di questi è stato un Maestro che ha insegnato a cogliere e coltivare il misterioso e seducente fascino delle conchiglie.
Immenso è il rammarico che non abbia potuto continuare a subire tale fascino, ancora per un po', assieme a noi.
Stefano Chiarelli e Morena Tisselli Giunchi
Introduzione
Ogni catalogo sistematico, e questo non fa certo eccezione, al momento della sua diffusione può già considerarsi superato a causa della continua pubblicazione di articoli, note, aggiornamenti, revisioni, ecc. Se questo è vero per i pochi mesi necessari alla stampa e divulgazione, a maggiore ragione vale poi per i cataloghi pubblicati anni addietro!
Questo è il motivo per cui gli scriventi, nonostante esistessero già ottimi lavori in tal senso (ultimo per data quello di Sabelli & al., 1990), hanno sentito la necessità, dapprima in maniera autonoma, successivamente in collaborazione, di realizzare su supporto informatico un catalogo aggiornabile in tempi brevi, ove potevano confluire tutte le informazioni che ognuno di noi accumulava nel tempo.
Quando, il Consiglio Direttivo della SIM, nell'intento di fornire ai soci uno strumento di lavoro aggiornato, ci propose di utilizzare quale Catalogo Ufficiale il nostro lavoro, in realtà nato per esigenze personali, accettammo entusiasti. Così, a cadenza quasi decennale (Piani, 1980; Sabelli
& al., 1990) un terzo catalogo di sistematica vede la luce.
La base di riferimento è stata il "Catalogo annotato dei molluschi marini del Mediterraneo"
(Sabelli, Giannuzzi-Savelli & Bedulli, 1990), adottato, limitatamente ai molluschi conchigliati, in maniera fedele ed acritica. Al fine di evitare interpretazioni troppo soggettive, le variazioni a tale base sono state apportate solo in presenza di pubblicazioni, i cui riferimenti sono stati riportati nelle note allegate. Il rovescio della medaglia è stato che, per tale motivo, non sono stati corretti errori o lacune evidenti, ormai diffusamente accertati, ma mai ufficializzati tramite pubblicazione. Il nostro augurio è che ciò non sia di sconforto al lettore, ma anzi lo stimoli a prendere carta e penna e contribuire con le sue osservazioni al progresso delle conoscenze scientifiche.
Quando si riteneva il lavoro ormai concluso, gli autori sono venuti in possesso di copia del monumentale lavoro "Classification Of Mollusca" (V. Millard, 1997), nel quale risulta notevolmente modificato lo schema tassonomico già proposto da "A Classification of the Living Mollusca" (K. Cunningham Vaught, 1989). La decisione di adottare tale nuovo schema classificativo fino al rango di tribus ha rivoluzionato non poco quanto precedentemente compilato, rendendo impossibile la notifica puntuale dei cambiamenti tassonomici effettuati. Si è cercato di sopperire a ciò con la stesura di uno schema di classificazione tassonomica: nelle note sono riportate le variazioni sovrageneriche solo se in difformità a tale schema. Per ulteriori ragguagli ed approfondimenti rimandiamo al lavoro di V. Millard (1997).
Allo scopo di agevolare la consultazione precisiamo che:
1. di norma è stato seguito un criterio ordinatore di tipo sistematico fino ai generi; all'interno di ciascun genere, le specie sono generalmente elencate in ordine alfabetico;
2. prima del catalogo è stato riportato uno schema di classificazione sistematica, limitata ai taxa di interesse mediterraneo, fino al rango di tribus;
3. ogni specie è stata univocamente individuata da un numero progressivo;
4. l'asterisco (*) che precede il nome di una specie rinvia ad una nota riportata alla fine del catalogo;
5. le specie già presenti nel "Catalogo annotato dei molluschi marini del Mediterraneo" (Sabelli
& al., 1990) ed ora non più riportate, perché a qualsiasi titolo eliminate, se non passate in sinonimia, sono riportate in un elenco a parte con motivazione della loro esclusione nelle note;
6. sempre alla fine del catalogo, é stato inserito un indice, specifico e generico, i cui numeri di
riferimento rimandano al numero progressivo della specie (e non al numero di pagina!).
Ringraziamenti
Non è difficile capire come dietro ad un'opera quale è questa non ci sia il lavoro di uno solo o pochi autori. A noi infatti si sono affiancati tanti amici che ci hanno aiutato a reperire materiale bibliografico nonché fornito preziose osservazioni.
Vorremmo ringraziare in primo luogo l'amico Bruno Dell'Angelo, responsabile del Notiziario SIM, per averci fornito l'opportunità di pubblicare il presente lavoro e per la pazienza dimostrata nell'attendere la consegna di quest'opera nella sua stesura definitiva. Di seguito ringraziamo cioloro che, a vario titolo, hanno collaborato: G. Buzzurro (Monza), H. J.
Hoenselaar (Leiden, Olanda), P. Micali (Fano), I. Nofroni (Roma), M. Oliverio (Roma), S.
Palazzi (Modena) e P. Zanni (Ravenna).
Schema tassonomico semplificato Phylum MOLLUSCA
Classis: POLYPLACOPHORA
Ordo: LEPIDOPLEURIDA
Subordo: LEPIDOPLEURINA
Superfamilia: LEPIDOPLEUROIDEA Familia: LEPIDOPLEURIDAE
Subfamilia: LEPTOCHITONINAE Familia: HANLEYIDAE
Subordo: CHITONINA
Familia: ISCHNOCHITONIDAE
Subfamilia: ISCHNOCHITONINAE Subfamilia: CALLISTOPLACINAE Subfamilia: CALLOCHITONINAE Subfamilia: LEPIDOCHITONINAE Familia: CHITONIDAE
Subfamilia: CHITONINAE Familia: BATYCHITONIDAE Subordo: ACANTHOCHITONINA
Familia: ACANTHOCHITONIDAE
Subfamilia: ACANTHOCHITONINAE
Classis: MONOPLACOPHORA
Ordo: MONOPLACOPHORIDA
Superfamilia: TRYBLIIDIOIDEA Familia: NEOPILINIDAE
Classis: GASTROPODA
Subclassis: PROSOBRANCHIA
Superordo: ARCHAEOGASTROPODA Ordo: DOCOGLOSSA
Subordo: EUOMPHALINA Superfamilia: PATELLOIDEA
Familia: ACMAEIDAE
Subfamilia: ACMAEINAE Familia: PATELLIDAE
Subfamilia: PATELLINAE Familia: NACELLIDAE
Familia: LEPETIDAE Ordo: COCCULINIFORMIA
Superfamilia: COCCULINOIDEA Familia: COCCULINIDAE Familia: BATHYSCIADIIDAE Superfamilia: LEPETELLOIDEA
Familia: LEPETELLIDAE Familia: PSEUDOCCULINIDAE
Subfamilia: PSEUDOCOCCULININAE Subfamilia: CAYMANABYSSIINAE Familia: ADDISONIIDAE
Familia: CHORISTELLIDAE Ordo: VETIGASTROPODA
Superfamilia: FISSURELLOIDEA Familia: FISSURELLIDAE
Subfamilia: EMARGINULINAE Subfamilia: DIODORINAE Subfamilia: FISSURELLINAE Superfamilia: SCISSURELLOIDEA
Familia: SCISSURELLIDAE Familia: HALIOTIDAE Superfamilia: TROCHOIDEA
Familia: TURBINIDAE
Subfamilia: MOELLERIINAE Subfamilia: COLLONIINAE Subfamilia: TURBININAE Subfamilia: TRICOLIINAE Familia: TROCHIDAE
Subfamilia: EUCYCLINAE Tribus: CHILODONTINI Tribus: CALLIOTROPINI Subfamilia: TROCHINAE
Tribus: TROCHINI Tribus: GIBULINI Tribus: CANTHARIDINI Subfamilia: CALLIOSTOMATINAE Subfamilia: SOLARIELLINAE
Subfamilia: UMBONIINAE Tribus: UMBONIINI Subfamilia: TROCHACLIDINAE Familia: SKENEIDAE
Familia: LISSOSPIRIDAE Ordo: NERITOPSINA
Superfamilia: NERITOIDEA Familia: NERITIDAE
Subfamilia: NERITINAE Subfamilia: SMARAGDIINAE Ordo: CAENOGASTROPODA
Superfamilia: CINGULOPSIDEA Familia: CINGULOPSIDAE Superfamilia: RISSOOIDEA
Familia: RISSOIDAE
Subfamilia: RISSOINAE Subfamilia: RISSOININAE Familia: ADEORBIDAE
Subfamilia: ADEORBINAE Familia: BARLEEIDAE
Familia: ANABATHRIDAE Familia: CAECIDAE
Subfamilia: CAECINAE Familia: ELACHISINIDAE Familia: ASSIMINEIDAE
Subfamilia: ASSIMINEINAE Subfamilia: OMPHALOTROPIINAE Familia: HYDROBIIDAE
Subfamilia: HYDROBIINAE Subfamilia: LITTORIDININAE Subfamilia: POTAMOPYRGINAE Familia: IRAVADIIDAE
Familia: PENDROMIDAE Familia: CTILOCERATIDAE
Subfamilia: PEDUMICRINAE Familia: TORNIDAE
Subordo: ARCHITAENIOGLOSSA Superfamilia: CERITHIOIDEA
Familia: CERITHIIDAE
Subfamilia: CERITHIINAE Familia: DIALIDAE
Familia: PLANAXIDAE Familia: LITIOPIDAE Familia: OBTORTIONIDAE Familia: POTAMIDIDAE
Subfamilia: POTAMIDINAE Familia: TURRITELLIDAE
Subfamilia: TURRITELLINAE Familia: SILIQUARIIDAE
Familia: SCALIOLIDAE Superfamilia: VERMETOIDEA
Familia: VERMETIDAE Subordo: NEOTAENIOGLOSSA
Superfamilia: LITTORINOIDEA Familia: LITTORINIDAE
Subfamilia: LITTORININAE Familia: SKENEOPSIDAE
Familia: TRUNCATELLIDAE
Subfamilia: TRUNCATELLINAE Superfamilia: STROMBOIDEA
Familia: APORRHAIIDAE Familia: STROMBIDAE Superfamilia: VANIKOROIDEA
Familia: HIPPONICIDAE Familia: VANIKORIDAE
Subfamilia: VANIKORINAE Familia: FOSSARIDAE
Superfamilia: CALYPTRAEOIDEA Familia: CALYPTRAEIDAE Superfamilia: SCAPHOCONCHOIDEA
Familia: CAPULIDAE Superfamilia: XENOPHOROIDEA
Familia: XENOPHORIDAE Superfamilia: LAMELLARIOIDEA
Familia: LAMELLARIIDAE
Subfamilia: LAMELLARIINAE Superfamilia: VELUTINOIDEA
Familia: VELUTINIDAE
Subfamilia: VELUTININAE Superfamilia: CYPRAEOIDEA
Familia: CYPRAEIDAE
Subfamilia: CYPRAEINAE
Tribus: LURIINI Subfamilia: ERRONEINAE
Tribus: ZONARIINI Tribus: ERRONEINI Subfamilia: EROSARIINAE
Tribus: EROSARIINI Superfamilia: TRIVIOIDEA
Familia: TRIVIIDAE
Subfamilia: TRIVIINAE Tribus: TRIVIINI Tribus: PUSULINI Familia: ERATOIDAE
Subfamilia: ERATOINAE Tribus: ERATOINI Familia: OVULIDAE
Subfamilia: OVULINAE Tribus: OVULINI Tribus: SIMNIINI Familia: PEDICULARIIDAE
Subfamilia: PEDICULARIINAE Superfamilia: NATICOIDEA
Familia: NATICIDAE
Subfamilia: POLICINAE Subfamilia: NATICINAE Subfamilia: SIGARETINAE Superfamilia: CASSOIDEA
Familia: TONNIDAE Familia: CASSIDAE
Subfamilia: CASSINAE Subfamilia: PHALIINAE Familia: RANELLIDAE
Subfamilia: RANELLINAE Subfamilia: CYMATIINAE Familia: BURSIDAE
Subordo: HETEROPODA
Superfamilia: CARINARIOIDEA Familia: ATLANTIDAE Familia: CARINARIIDAE Familia: FIROLIDAE Subordo: PTENOGLOSSA
Familia: CERITHIOPSIDAE Subfamilia: EUMETULINAE Subfamilia: CERITHIOPSINAE
Tribus: CERITHIOPSINI Tribus: SEILINI Familia: TRIFORIDAE
Subfamilia: CERITHIELLINAE Familia: TRIPHORIDAE
Subfamilia: TRIPHORINAE Subfamilia: METAXIINAE Superfamilia: JANTHINOIDEA
Familia: EPITONIIDAE
Subfamilia: EPITONINAE Subfamilia: NYSTIELLINAE Familia: JANTHINIDAE
Superfamilia: EULIMOIDEA Familia: EULIMIDAE Familia: ENTOCONCHIDAE Familia: ACLIDIDAE Ordo: NEOGASTROPODA
Subordo: STENOGLOSSA Superfamilia: MURICOIDEA
Familia: MURICIDAE
Subfamilia: MURICINAE Subfamilia: MURICOPSINAE Subfamilia: OCENEBRINAE Subfamilia: ERGALATAXINAE Subfamilia: TYPHINAE Subfamilia: TROPHONINAE Subfamilia: RAPANINAE Familia: CORALLIOPHILIDAE Familia: BUCCINIDAE
Subfamilia: BUCCININAE Subfamilia: PISANIINAE Familia: COLUMBELLIDAE
Subfamilia: COLUMBELLINAE Subfamilia: PYRENINAE Familia: NASSARIIDAE
Subfamilia: NASSARIINAE Familia: FASCIOLARIIDAE
Subfamilia: FASCIOLARIINAE Subfamilia: FUSININAE Subfamilia: PERISTERNIINAE
Subfamilia: COLUBRARIINAE Familia: VOLUTIDAE
Subfamilia: CYMBIINAE Subfamilia: HALIINAE Familia: CYSTISCIDAE
Subfamilia: PERSICULINAE Subfamilia: GRANULININAE Familia: MARGINELLIDAE
Subfamilia: MARGINELLINAE Tribus: PRUNINI Familia: MITRIDAE
Subfamilia: MITRINAE Familia: COSTELLARIIDAE Superfamilia: CANCELLARIOIDEA
Familia: CANCELLARIIDAE
Subfamilia: CANCELLARIINAE Superfamilia: CONOIDEA
Familia: DRILLIIDAE
Subfamilia: DRILLINAE Familia: TURRIDAE
Subfamilia: CLAVATULINAE Subfamilia: CRASSISPIRINAE Subfamilia: COCHLESPIRINAE Subfamilia: TURRINAE Familia: CONIDAE
Subfamilia: CLATHURELLINAE Subfamilia: MANGELIINAE Subfamilia: DAPHNELLINAE Subfamilia: TARANINAE Subfamilia: CONINAE
Subclassis: HETEROBRANCHIA
Ordo: HETEROSTROPHA
Superfamilia: RISSOELLOIDEA Familia: RISSOELLIDAE Familia: OMALOGYRIDAE Familia: CIMIDAE Familia: XILODISCULIDAE Familia: CORNIROSTRIDAE Familia: HYALOGYRINIDAE Superfamilia: ARCHITECTONICOIDEA
Familia: ARCHITECTONICIDAE Familia: MATHILDIDAE Superfamilia: PYRAMIDELLOIDEA
Familia: PYRAMIDELLIDAE
Subfamilia: PYRAMIDELLINAE Subfamilia: ODOSTOMIINAE Subfamilia: TURBONILLINAE Subfamilia: AMATHININAE Familia: EBALIDAE
Familia: TJAERNOEIDAE Superfamilia: VALVATOIDEA
Familia: ORBITESTELLIDAE
Subclassis: OPISTOBRANCHIA
Ordo: CEPHALASPIDEA
Superfamilia: ACTEONOIDEA Familia: ACTEONIDAE
Subfamilia: ACTEONINAE Familia: RINGICULIDAE Familia: CYLICHNIDAE Familia: PHILINIDAE Familia: AGLAJIDAE Familia: GASTROPTERIDAE Familia: DIAPHANIDAE Familia: HAMINOEIDAE
Subfamilia: HAMINEINAE Familia: SMARAGDINELLIDAE Superfamilia: BULLOIDEA
Familia: BULLIDAE Familia: RETUSIDAE Ordo: SACOGLOSSA
Subordo: TAMANOVALVINA Superfamilia: JULIOIDEA
Familia: VOLVATELLIDAE Familia: OXINOIDAE Subordo: CONCHOIDINA
Superfamilia: OXINOIDEA Ordo: ANASPIDEA
Superfamilia: APLYSIOIDEA Familia: AKERIDAE Familia: APLYSIIDAE
Subfamilia: APLYSIINAE Familia: DOLABRIFERIDAE Familia: NOTARCHIDAE
Subfamilia: NOTARCHINAE Subfamilia: BURSATELLINAE Ordo: NOTASPIDEA
Superfamilia: UMBRACULOIDEA Familia: UMBRACULIDAE Familia: TYLODINIDAE Superfamilia: PLEUROBRANCHOIDEA
Familia: PLEUROBRANCHIDAE
Subfamilia: PLEUROBRANCHINAE Tribus: PLEUROBRANCHINI Tribus: BERTHELLINI Subfamilia: PLEUROBRANCHAEINAE Ordo: THECOSOMATA
Subordo: EUTHECOSOMATA Superfamilia: SPIRATELLOIDEA
Familia: LIMACINIDAE Familia: CAVOLINIIDAE
Subfamilia: CAVOLINIINAE Subfamilia: CLIONAE Subfamilia: CUVIERININAE Familia: PERACLIDAE
Familia: CYMBULIIDAE
Subfamilia: CYMBULIINAE Subfamilia: GLEBINAE Familia: DESMOPTERIDAE
Subclassis: PULMONATA
Ordo: ARCHAEOPULMONATA
Superfamilia: ELLOBIOIDEA Familia: ELLOBIIDAE
Subfamilia: ELLOBIINAE Subfamilia: PEDIPEDINAE
Subclassis: DIVASIBRANCHIA
Ordo: BASOMMATOPHORA
Superfamilia: SIPHONARIOIDEA Familia: TRIMUSCULIDAE Familia: SIPHONARIIDAE
Classis: CEPHALOPODA Subclassis: COLEOIDEA
Ordo: SEPIIDA
Subordo: PIRULINA
Familia: SPIRULIDAE Subordo: SEPIINA
Superfamilia: SEPIOIDEA Familia: SEPIIDAE Ordo: TEUTHIDA
Subordo: MYOPSIDA
Familia: LOLIGINIDAE Ordo: OCTOPODA
Subordo: INCIRRATA
Superfamilia: ARGONAUTOIDEA Familia: ARGONAUTIDAE
Classis: BIVALVIA
Subclassis: PROTOBRANCHIA
Ordo: SOLEMYIDA
Superfamilia: SOLEMYOIDEA Familia: SOLEMYIDAE Ordo: NUCULIDA
Superfamilia: NUCULOIDEA Familia: NUCULIDAE Familia: PRISTIGLOMIDAE Superfamilia: NUCULANOIDEA
Familia: PHASEOLIDAE Familia: NUCULANIDAE
Subfamilia: NUCULANINAE Familia: YOLDIIDAE
Subfamilia: YOLDIINAE Subfamilia: YOLDIELLINAE Familia: MALLETIIDAE
Familia: NEILONELLIDAE
Subclassis: PTERIOMORPHIA
Ordo: ARCIDA
Subordo: ARCINA
Superfamilia: ARCOIDEA Familia: ARCIDAE
Subfamilia: ARCINAE Subfamilia: ANADARINAE Familia: NOETIDAE
Subfamilia: STRIARCINAE Superfamilia: LIMOPSOIDEA
Familia: LIMOPSIDAE Familia: GLYCYMERIDIDAE
Subfamilia: GLYCYMERIDINAE Familia: PHILOBRYIDAE
Ordo: MYTILIDA
Subordo: MYTILINA
Superfamilia: MYTILOIDEA Familia: MYTILIDAE
Subfamilia: MYTILINAE Subfamilia: MODIOLINAE Subfamilia: CRENELLINAE Subfamilia: LITHOPHAGINAE Ordo: PTERIIDA
Subordo: PTERIINA
Superfamilia: PTERIODEA Familia: PTERIIDAE Familia: MALLEIDAE
Subfamilia: PULVINITINAE Subordo: PINNINA
Superfamilia: PINNOIDEA Familia: PINNIDAE Ordo: LIMIDA
Superfamilia: LIMOIDEA Familia: LIMIDAE Ordo: OSTREIDA
Subordo: OSTREINA
Superfamilia: OSTREOIDEA Familia: OSTREIDAE
Subfamilia: OSTREINAE Tribus: OSTREINI Subfamilia: CRASSOSTREINAE
Tribus: CRASSOSTREINI Tribus: STRIOSTREINI Familia: GRYPHAEIDAE
Subfamilia: PYCNODONTEINAE Tribus: NEOPYCNODONTINI
Subordo: PECTININA
Superfamilia: PECTINOIDEA Familia: PECTINIDAE
Subfamilia: CHLAMYDINAE Subfamilia: PECTININAE
Tribus: HINNITINI Tribus: DECATOPECTENINI Tribus: EBURNEOPECTENINI Tribus: PECTENINI Subfamilia: PALLIONINAE
Tribus: PALLIOLININI Familia: PROPEAMUSSIIDAE Familia: SPONDYLIDAE Superfamilia: ANOMIOIDEA
Familia: ANOMIIDAE
Subclassis: HETERODONTA
Ordo: VENERIDA
Superfamilia: LUCINOIDEA Familia: LUCINIDAE
Subfamilia: LUCININAE Subfamilia: MYRTEINAE Subfamilia: MILTHINAE Subfamilia: DIVARICELLINAE Familia: THYASIRIDAE
Subfamilia: THYASIRINAE Familia: UNGULINIDAE Superfamilia: GALEOMMATOIDEA
Familia: GALEOMMATIDAE Familia: KELLIIDAE
Subfamilia: KELLIINAE Subfamilia: BORNIINAE Familia: LASAEIDAE
Subfamilia: LASAEINAE Subfamilia: ERYCININAE Familia: LEPTONIDAE
Familia: MONTACUTIDAE
Subfamilia: MONTACUTINAE Subfamilia: MYSELLINAE Subfamilia: OROBITELLINAE Superfamilia: CYAMIOIDEA
Familia: SPORTELLIDAE Familia: NEOLEPTONIDAE Superfamilia: CARDITOIDEA
Familia: CARDITIDAE
Subfamilia: CARDITINAE Subfamilia: CARDITAMERINAE Subfamilia: MIODOMERIDINAE Subfamilia: VENERICARDIINAE Familia: CONDYLOCARDIIDAE
Subfamilia: CONDYLOCARDIINAE Ordo: CHAMIDA
Superfamilia: CHAMOIDEA Familia: CHAMIDAE Superfamilia: CRASSATELLOIDEA
Familia: CRASSATELLIDAE
Subfamilia: CRASSATELLINAE Superfamilia: ASTARTOIDEA
Familia: ASTARTIDAE
Subfamilia: ASTARTINAE Superfamilia: CARDIOIDEA
Familia: CARDIIDAE
Subfamilia: CARDIINAE Tribus: VEPRICARDIINI Subfamilia: LAEVICARDIINAE Subfamilia: CERASTODERMATIINAE Superfamilia: TRIDACNOIDEA
Familia: TRIDACNIDAE Superfamilia: MACTROIDEA
Familia: MACTRIDAE
Subfamilia: MACTRINAE Subfamilia: LUTRARIINAE Familia: MESODESMATIDAE
Subfamilia: MESODESMATINAE Subfamilia: DAVILINAE Superfamilia: SOLENOIDEA
Familia: SOLENIDAE Superfamilia: TELLINOIDEA
Familia: TELLINIDAE
Subfamilia: TELLININAE Subfamilia: MACOMINAE Familia: SCROBICULARIIDAE Familia: SEMELIDAE Familia: PSAMMOBIIDAE
Subfamilia: PSAMMOBIINAE Subfamilia: SANGUINILARIINAE Familia: SOLECURTIDAE
Subfamilia: SOLECURTINAE Familia: PHARIDAE
Subfamilia: CULTELLINAE Superfamilia: DONACOIDEA
Familia: DONACIDAE Superfamilia: ARCTICODEA
Familia: ARCTICIDAE Superfamilia: GLOSSOIDEA
Familia: GLOSSIDAE Familia: KELLIELLIDAE Familia: TRAPEZIIDAE Familia: VESICOMYIDAE Superfamilia: VENEROIDEA
Familia: VENERIDAE
Subfamilia: VENERINAE Subfamilia: GAFRARINAE Subfamilia: CIRCINAE Subfamilia: CHIONINAE Subfamilia: PITARINAE Subfamilia: TAPETINAE Subfamilia: DOSINIINAE Subfamilia: CLEMENTIINAE Familia: TURTONIIDAE
Familia: PETRICOLIDAE Ordo: MYIDA
Subordo: MYINA
Superfamilia: MYOIDEA Familia: MYIDAE
Subfamilia: SPHENIINAE Familia: CORBULIDAE
Subfamilia: CORBULINAE Subfamilia: LENTIDIINAE Superfamilia: GASTROCHAENOIDEA
Familia: GASTROCHAENIDAE Superfamilia: HIATELLOIDEA
Familia: HIATELLIDAE
Subordo: PHOLADINA
Superfamilia: PHOLADOIDEA Familia: PHOLADIDAE
Subfamilia: PHOLADINAE Subfamilia: MARTESIINAE Familia: XYLOPHAGAIDAE
Subfamilia: XYLOPHAGAINAE Familia: TEREDINIDAE
Subfamilia: TEREDININAE Subfamilia: BANKIINAE
Subclassis: ANOMALODESMATA
Ordo: PHOLADOMYIDA
Subordo: PHOLADOMYINA
Superfamilia: PHOLADOMYOIDEA Familia: PHOLADOMYIDAE Superfamilia: PANDOROIDEA
Familia: THRACIIDAE Familia: LANTERNULIDAE Familia: PERIPLOMATIDAE Familia: LYONSIIDAE Familia: PANDORIDAE Subordo: CLAVAGELLINA
Superfamilia: CLAVAGELLOIDEA Familia: CLAVAGELLIDAE Subordo: POROMYINA
Superfamilia: POROMYOIDEA Familia: POROMYIDAE Subordo: CUSPIDARIINA
Familia: CUSPIDARIIDAE Familia: VERTICORDIIDAE
Classis: SCAPHOPODA
Ordo: DENTALIIDA
Familia: DENTALIIDAE Familia: GADILINIDAE
Subfamilia: EPISIPHONINAE Ordo: GADILIDA
Subordo: ENTALIMORPHA
Familia: ENTALINIDAE
Subfamilia: ENTALININAE Subordo: GADILIMORPHA
Familia: PULSELLIDAE Familia: GADILIDAE
Subfamilia: SIPHONODENTALINAE Subfamilia: GADILINAE
Classe POLYPLACOPHORA
Ordine LEPIDOPLEURIDA Famiglia LEPIDOPLEURIDAE
1
*
Lepidopleurus (Lepidopleurus) cajetanus (Poli,1791)2
*
Lepidopleurus (Leptochiton) algesirensis (Capellini,1859)3
*
Lepidopleurus (Leptochiton) boettgeri Sulc,19344
*
Lepidopleurus (Leptochiton) cancellatus (Sowerby G.B.II,1840)5
*
Lepidopleurus (Leptochiton) cimicoides (Monterosato,1879)6
*
Lepidopleurus (Leptochiton) geronensis (Kaas & Van Belle,1985)7
*
Lepidopleurus (Leptochiton) scabridus (Jeffreys,1880)8
*
Lepidopleurus (Parachiton) africanus Nierstrasz,1906Famiglia HANLEYIDAE
9
*
Hanleya hanleyi (Bean in Thorpe,1844)Famiglia ISCHNOCHITONIDAE
10 Ischnochiton (Ischnochiton) rissoi (Payraudeau,1826)
11 Ischnochiton (Stenosemus) vanbellei Kaas,1985
12
*
Ischnochiton (???) dolii Van Belle & Dell'Angelo,199813
*
Callistochiton (Allerychiton) pachylasmae (Monterosato,1878 ex Seguenza G. ms.)14
*
Callochiton calcatus Dell'Angelo & Palazzi,199415 Callochiton septemvalvis euplaeae (Costa O.G.,1829)
16 Lepidochitona cinerea (Linné,1767)
17 Lepidochitona corrugata (Reeve,1848)
18 Lepidochitona furtiva (Monterosato,1879)
19 Lepidochitona monterosatoi Kaas & Van Belle,1981
Famiglia CHITONIDAE
20 Chiton (Rhyssoplax) corallinus (Risso,1826)
21 Chiton (Rhyssoplax) olivaceus Spengler,1797
22 Chiton (Rhyssoplax) phaseolinus Monterosato,1879
23 Chiton (Tegulaplax) hululensis (Smith E.A. in Gardiner,1903)
Famiglia BATYCHITONIDAE
24 Bathychiton biondii Dell'Angelo & Palazzi,1988
Famiglia ACANTHOCHITONIDAE
25 Acanthochitona crinita crinita (Pennant,1777)
26
*
Acanthochitona crinita oblonga (Leloup,1981)27 Acanthochitona fascicularis (Linné,1767)
Classe MONOPLACOPHORA
Ordine MONOPLACOPHORIDA Famiglia NEOPILINIDAE
28 Neopilina zografi (Dautzenberg & Fischer P.,1896)
Classe GASTROPODA
Ordine DOCOGLOSSA Famiglia ACMAEIDAE
29 Acmaea virginea (Müller O.F.,1776)
Famiglia PATELLIDAE
30 Patella caerulea Linné,1758
31 Patella ferruginea Gmelin,1791
32 Patella intermedia Knapp in Murray,1857
33 Patella nigra Da Costa,1771
34 Patella rustica Linné,1758
35 Patella ulyssiponensis Gmelin,1791
36
*
Helcion pellucidus (Linné,1758)Famiglia NACELLIDAE
37 Cellana rota (Gmelin,1791)
Famiglia LEPETIDAE
38 Iothia fulva (Müller O.F.,1776)
39
*
Propilidium exiguum (Thompson,1844)40 Propilidium pertenue Jeffreys,1883
41 Propilidium scabrosum Jeffreys,1883
Ordine COCCULINIFORMIA Famiglia COCCULINIDAE
42
*
Cocculina ionica Nordsieck F.,197343
*
Coccopigya spinigera (Jeffreys,1883)44
*
Coccopigya viminensis (Rocchini,1990)45
*
Coccopigya sp. Giribert & Peñas,1997Famiglia BATHYSCIADIIDAE
46
*
Bathysciadium xylophagum Warén & Carrozza,199647
*
Bathysciadium sp. Warén & Carrozza,1996Famiglia LEPETELLIDAE
48
*
Lepetella laterocompressa (De Rayneval & Ponzi,1854)49
*
Lepetella espinosae Dantart & Luque,199450
*
Bogia labronica (Bogi,1984)Famiglia PSEUDOCCULINIDAE
51
*
Pilus conicus (Verrill,1884)52 Copulabyssia corrugata (Jeffreys,1883)
Famiglia ADDISONIIDAE
53
*
Addisonia excentrica (Tiberi,1857)Famiglia CHORISTELLIDAE
54
*
Choristella nofronii Mac Lean,1992Ordine VETIGASTROPODA Famiglia FISSURELLIDAE
55 Emarginula adriatica Costa O.G.,1829
56
*
Emarginula christiaensi Piani,198457
*
Emarginula crebrisculpta (Coen,1939)58
*
Emarginula divae Van Aartsen & Carrozza,199659 Emarginula fissura (Linné,1758)
60
*
Emarginula multistriata Jeffreys,188261 Emarginula octaviana Coen,1939
62 Emarginula punctulum Piani,1980 ex Monterosato ms.
63 Emarginula pustula Thiele in Kuester,1913
64 Emarginula rosea Bell T.,1824
65 Emarginula sicula Gray,1825
66 Emarginula solidula Costa O.G.,1829
67 Emarginula tenera Locard,1892
68
*
Emarginula tuberculosa Libassi,185969 Emarginella huzardii (Payraudeau,1826)
70 Fissurisepta granulosa Jeffreys,1883
71
*
Fissurisepta papillosa Seguenza G.,186372 Puncturella noachina (Linné,1771)
73 Zeidora naufraga Watson,1883
74 Diodora dorsata (Monterosato,1878)
75 Diodora gibberula (Lamarck,1822)
76 Diodora graeca (Linné,1758)
77 Diodora italica (Defrance,1820)
78 Diodora producta (Monterosato,1880)
79 Diodora ruppellii (Sowerby G.B. I,1835)
80 Fissurella nubecula (Linné,1758)
Famiglia SCISSURELLIDAE
81 Scissurella costata D'Orbigny,1823
82
*
Anatoma aspera (Philippi,1844)83 Anatoma crispata Fleming,1828
84 Anatoma umbilicata (Jeffreys,1883)
85 Sinezona cingulata (Costa O.G.,1861)
Famiglia HALIOTIDAE
86 Haliotis pustulata Reeve,1846
87
*
Haliotis tuberculata coccinea Reeve,184688
*
Haliotis tuberculata tuberculata Linné,1758Famiglia TURBINIDAE
89
*
Homalopoma carmelae Oliverio & Buzzurro,199490 Homalopoma sanguineum (Linné,1758)
91 Cantrainea peloritana (Cantraine,1835)
92 Bolma rugosa (Linné,1767)
93
*
Tricolia deschampsi Gofas,199394
*
Tricolia entomocheila Gofas,199395 Tricolia miniata (Monterosato,1884)
96 Tricolia nordsiecki (Talavera,1978)
97 Tricolia pullus pullus (Linné,1758)
98
*
Tricolia punctura Gofas,199399 Tricolia speciosa (Von Muehlfeldt,1824)
100 Tricolia tenuis (Michaud,1829)
101 Tricolia tingitana Gofas,1982
Famiglia TROCHIDAE
102 Danilia otaviana (Cantraine,1835)
103 Putzeysia wiseri (Calcara,1842)
104 Trochus erythreus Brocchi,1821
105 Clanculus (Clanculus) corallinus (Gmelin,1791)
106 Clanculus (Clanculopsis) cruciatus (Linné,1758)
107 Clanculus (Clanculopsis) jussieui (Payraudeau,1826)
108 Clelandella miliaris (Brocchi,1814)
109 Gibbula (Gibbula) albida (Gmelin,1791)
110 Gibbula (Gibbula) ardens (Von Salis,1793)
111 Gibbula (Gibbula) magus (Linné,1758)
112 Gibbula (Colliculus) adansonii adansonii (Payraudeau,1826)
113 Gibbula (Colliculus) adansonii sulliotti Monterosato,1888
114 Gibbula (Colliculus) adriatica (Philippi,1844)
115 Gibbula (Colliculus) nivosa Adams A.,1851
116 Gibbula (Colliculus) racketti (Payraudeau,1826)
117 Gibbula (Colliculus) spratti (Forbes,1844)
118 Gibbula (Colliculus) turbinoides (Deshayes,1835)
119 Gibbula (Forskalena) fanulum (Gmelin,1791)
120 Gibbula (Forskalena) guttadauri (Philippi,1836)
121 Gibbula (Forskalena) tingitana Pallary,1901
122 Gibbula (Phorcus) leucophaea (Philippi,1836)
123 Gibbula (Phorcus) philberti (Récluz,1843)
124 Gibbula (Phorcus) richardi (Payraudeau,1826)
125 Gibbula (Phorcus) varia (Linné,1758)
126 Gibbula (Pseudodiloma) drepanensis (Brugnone,1873)
127 Gibbula (Pseudodiloma) vimontiae Monterosato,1884
128 Gibbula (Steromphala) cineraria (Linné,1758)
129 Gibbula (Steromphala) divaricata (Linné,1758)
130 Gibbula (Steromphala) pennanti (Philippi,1846)
131 Gibbula (Steromphala) rarilineata (Michaud,1829)
132 Gibbula (Steromphala) umbilicalis (Da Costa,1778)
133 Gibbula (Tumulus) umbilicaris umbilicaris (Linné,1758)
134
*
Gibbula (Tumulus) umbilicaris nebulosa (Philippi,1848)135
*
Osilinus articulatus Lamarck,1822136
*
Osilinus lineatus (Da Costa,1778)137
*
Osilinus mutabilis (Philippi,1846)138
*
Osilinus turbinatus (Von Born,1778)139
*
Jujubinus aegeensis Nordsieck F.,1982140 Jujubinus baudoni (Monterosato,1891 ex Martin H. ms.)
141 Jujubinus dispar Curini-Galletti,1982 ex Monterosato ms.
142 Jujubinus exasperatus (Pennant,1777)
143 Jujubinus gravinae (Dautzenberg,1881)
144
*
Jujubinus karpathoensis Nordsieck F.,1973145 Jujubinus montagui (Wood W.,1828)
146 Jujubinus ruscurianus ruscurianus (Weinkauff,1868)
147 Jujubinus seguenzae Ghisotti & Melone,1975 ex Monterosato ms.
148 Jujubinus striatus striatus (Linné,1758)
149 Jujubinus striatus delpreteanus Sulliotti,1889
150 Jujubinus striatus fraterculus (Monterosato,1879)
151 Jujubinus tumidulus (Aradas,1846)
152 Jujubinus unidentatus (Philippi,1844)
153
*
Calliostoma (Calliostoma) alexandrinum Pallary,1912154 Calliostoma (Calliostoma) conulus (Linné,1758)
155
*
Calliostoma (Calliostoma) dubium (Philippi,1844)156 Calliostoma (Calliostoma) gualterianum (Philippi,1848)
157 Calliostoma (Calliostoma) gubbiolii Nofroni,1984
158 Calliostoma (Calliostoma) laugeri laugeri (Payraudeau,1826)
159 Calliostoma (Calliostoma) laugeri spongiarum (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1885)
160 Calliostoma (Calliostoma) virescens Coen,1933
161 Calliostoma (Calliostoma) zizyphinum (Linné,1758)
162 Calliostoma (Ampullotrochus) granulatum (Von Born,1778)
163 Callumbonella suturale (Philippi,1836)
164 Minolia nedyma Melville,1897
165 Umbonium vestiarium (Link,1807)
166
*
Trochaclis versiliensis Warén, Carrozza & Rocchini in Warén,1992Famiglia SKENEIDAE
167 Skenea pelagia Nofroni & Valenti,1987
168 Skenea serpuloides (Montagu,1808)
169
*
Lodderena catenoides (Monterosato,1877)Famiglia LISSOSPIRIDAE
170
*
Adeuomphalus ammoniformis Seguenza G.,1876171
*
Akritogyra conspicua (Monterosato,1880)172
*
Anekes paucistriata Warén,1992173
*
Anekes sculpturata Warén,1992174
*
Cirsonella romettensis (Seguenza G.,1873)175 Dikoleps depressa (Monterosato,1880)
176
*
Dikoleps marianae Rubio, Dantart & Luque,1998177
*
Dikoleps nitens (Philippi,1884)178 Dikoleps pruinosa (Chaster,1896)
179
*
Dikoleps rolani Rubio, Dantart & Luque,1998180
*
Dikoleps umbilicostriata (Gaglini,1987)181
*
Granigyra granulifera Warén,1992182
*
Lissomphalia bithynoides (Monterosato,1880)183
*
Lissotesta gittenbergeri (Van Aartsen & Bogi,1988)184
*
Lissotesta turrita (Gaglini,1987)185
*
Mikro giustii (Bogi & Nofroni,1989)186
*
Moelleriopsis messanensis (Seguenza G.,1876)187
*
Palazzia ausoniae (Palazzi,1988)188
*
Parviturbo elegantulus (Philippi,1884)189
*
Parviturbo fenestratus (Chaster,1896)190
*
Pseudorbis granulum (Brugnone,1873)191
*
Skeneoides exilissima (Philippi,1884)192
*
Skeneoides jeffreysii (Monterosato,1872)Ordine NERITOPSINA Famiglia NERITIDAE
193 Nerita sanguinolenta Menke,1829
194
*
Smaragdia souverbiana (Montrouzier,1863)195 Smaragdia viridis (Linné,1758)
Ordine CAENOGASTROPODA Famiglia CINGULOPSIDAE
196 Eatonina (Eatonina) ochroleuca (Brusina,1869)
197 Eatonina (Coriandria) celata (Monterosato,1884)
198 Eatonina (Coriandria) cossurae (Calcara,1841)
199 Eatonina (Coriandria) fulgida (Adams J.,1797)
200 Eatonina (Coriandria) pumila (Monterosato,1884)
201 Tubbreva micrometrica (Aradas & Benoit,1876 ex Seguenza G. ms.)
Famiglia RISSOIDAE
202 Rissoa aartseni Verduin,1985
203 Rissoa angustior (Monterosato,1917)
204 Rissoa auriformis auriformis Pallary,1904
205 Rissoa auriformis pseudomonodonta Verduin,1983
206 Rissoa auriscalpium (Linné,1758)
207 Rissoa decorata Philippi,1846
208 Rissoa fraunfeldiana Brusina,1868
209 Rissoa guerinii Récluz,1843
210 Rissoa italiensis Verduin,1985
211 Rissoa labiosa (Montagu,1803)
212 Rissoa lia (Monterosato,1884 ex Benoit ms.)
213 Rissoa monodonta Philippi,1836
214
*
Rissoa multicincta Smriglio & Mariottini,1995215 Rissoa panhormensis Verduin,1985
216 Rissoa paradoxa (Monterosato,1884)
217 Rissoa rodhensis Verduin,1985
218 Rissoa scurra (Monterosato,1917)
219 Rissoa similis Scacchi,1836
220 Rissoa splendida Eichwald,1830
221 Rissoa torquilla Pallary,1912 ex Monterosato ms.
222 Rissoa variabilis (Von Muehlfeldt,1824)
223 Rissoa ventricosa Desmarest,1814
224 Rissoa violacea violacea Récluz,1843
225 Rissoa violacea lilacina Desmarest,1814
226 Alvania (Alvania) aartseni Verduin,1986
227 Alvania (Alvania) aeoliae Palazzi,1988
228 Alvania (Alvania) algeriana (Monterosato,1877)
229 Alvania (Alvania) amatii Oliverio,1986
230 Alvania (Alvania) aspera (Philippi,1844)
231 Alvania (Alvania) beani (Hanley in Thorpe,1844)
232 Alvania (Alvania) cancellata (Da Costa,1778)
233 Alvania (Alvania) cimex (Linné,1758)
234 Alvania (Alvania) cimicoides (Forbes,1844)
235
*
Alvania (Alvania) clarae Nofroni & Pizzini,1991236 Alvania (Alvania) colossophilus Oberling,1970
237 Alvania (Alvania) consociella Monterosato,1884
238 Alvania (Alvania) corona Nordsieck F.,1972
239 Alvania (Alvania) datchaensis Amati & Oliverio,1987
240 Alvania (Alvania) dianiensis Oliverio,1988
241 Alvania (Alvania) dipacoi Giusti & Nofroni,1989
242 Alvania (Alvania) discors (Allan,1818)
243 Alvania (Alvania) disparilis Monterosato,1890
244 Alvania (Alvania) dorbignyi (Audouin,1827)
245
*
Alvania (Alvania) electa (Monterosato,1874)246
*
Alvania (Alvania) elegantissima (Monterosato,1875)247
*
Alvania (Alvania) fractospira Oberling,1970248 Alvania (Alvania) gagliniae Amati,1985
249 Alvania (Alvania) geryonia (Nardo,1847 ex Chiereghini ms.)
250 Alvania (Alvania) hallgassi Amati & Oliverio,1985
251
*
Alvania (Alvania) hirta Monterosato,1884252 Alvania (Alvania) hispidula (Monterosato,1884)
253 Alvania (Alvania) lactea (Michaud,1832)
254 Alvania (Alvania) lanciae (Calcara,1841)
255 Alvania (Alvania) lineata Risso,1826
256 Alvania (Alvania) litoralis (Nordsieck F.,1972)
257 Alvania (Alvania) lucinae Oberling,1970
258 Alvania (Alvania) mamillata Risso,1826
259
*
Alvania (Alvania) nestaresi Oliverio e Amati,1990260 Alvania (Alvania) oranica (Pallary,1900)
261 Alvania (Alvania) pagodula (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1884)
262 Alvania (Alvania) parvula (Jeffreys,1884)
263 Alvania (Alvania) punctura (Montagu,1803)
264 Alvania (Alvania) rudis (Philippi,1844)
265 Alvania (Alvania) scabra (Philippi,1844)
266 Alvania (Alvania) schwartziana Brusina,1866
267 Alvania (Alvania) sculptilis (Monterosato,1877)
268 Alvania (Alvania) settepassii Amati & Nofroni,1985
269 Alvania (Alvania) spinosa (Monterosato,1890)
270 Alvania (Alvania) subcrenulata (Bucquoy, Dautzenberg & Dollfus,1884)
271 Alvania (Alvania) subsoluta (Aradas,1847)
272 Alvania (Alvania) tessellata Weinkauff,1868 ex Schwartz ms.
273
*
Alvania (Alvania) testae (Aradas & Maggiore,1844)274 Alvania (Alvania) vermaasi Van Aartsen,1975
275 Alvania (Alvania) zylensis Gofas & Warén,1982
276 Alvania (Alvinia) clathrella (Seguenza L.,1903 ex Monterosato ms.)
277 Alvania (Alvinia) dictyophora (Philippi,1844)
278 Alvania (Alvinia) fischeri (Jeffreys,1884)
279 Alvania (Alvinia) sororcula (Granata-Grillo,1877)
280 Alvania (Alvinia) subareolata (Monterosato,1869)
281
*
Alvania (Alvinia) tomentosa (Pallary,1920)282 Alvania (Alvinia) weinkauffi weinkauffi Weinkauff,1868 ex Schwartz ms.
283 Alvania (Alvinia) weinkauffi jacobusi Oliverio, Amati & Nofroni,1986
284 Alvania (Alvinia) zetlantica (Montagu,1815)
285 Alvania (Galeodina) carinata (Da Costa,1778)
286 Alvania (Galeodina) cingulata (Philippi,1836)
287 Alvania (Galeodina) tenera (Philippi,1844)
288
*
Benthonella tenella (Jeffreys,1869)289
*
Bothryphallus epidauricus (Brusina,1866)290
*
Cingula trifasciata (Adams J.,1800)291 Crisilla beniamina (Monterosato,1884)
292
*
Crisilla chiarellii Cecalupo & Quadri,1995293 Crisilla marioni Fasulo & Gaglini,1987
294 Crisilla pseudocingulata (Nordsieck F.,1972)
295 Crisilla semistriata (Montagu,1808)
296 Crisilla simulans Locard,1886
297 Manzonia (Manzonia) crassa (Kanmacher,1798)
298 Obtusella intersecta (Wood S.W.,1857)
299 Obtusella macilenta (Monterosato,1880)
300 Onoba aculeus (Gould,1841)
301
*
Onoba dimassai Amati & Nofroni,1980302 Onoba gianninii (Nordsieck F.,1974)
303 Onoba guzmani Hoenselar & Moolenbeek,1987
304 Onoba josae Hoenselar & Moolenbeek,1987
305
*
Onoba nikolarianae (Oberling,1970)306
*
Onoba semicostata (Montagu,1803)307 Onoba tarifensis Hoenselar & Moolenbeek,1987
308 Peringiella denticulata Ponder,1985
309 Peringiella elegans (Locard,1892)
310 Plagyostila asturiana Fischer in De Folin & Perier,1872
311
*
Pseudosetia ficaratiensis (Brugnone,1876)312 Pusillina benzi (Aradas & Maggiore,1844)
313
*
Pusillina consimilis (Monterosato,1890)314
*
Pusillina diversa (Nordsieck F.,1972)315
*
Pusillina gemmula (Fischer P. in De Folin,1871)316 Pusillina inconspicua (Alder,1844)
317
*
Pusillina interrupta (Adams J.,1800)318 Pusillina lineolata (Michaud,1832)
319
*
Pusillina margiminia (Nordsieck F.,1972)320 Pusillina marginata (Michaud,1832)
321 Pusillina munda (Monterosato,1884)
322 Pusillina parva (Da Costa,1778)
323 Pusillina philippi (Aradas & Maggiore,1844)
324
*
Pusillina radiata (Philippi,1836)325 Pusillina sarsii (Lovén,1846)
326 Pusillina testudae Verduin,1979
327 Pusillina turrita Monterosato,1890
328
*
Rudolphosetia fusca (Philippi,1841)329 Setia aartseni (Verduin,1984)
330 Setia amabilis (Locard,1886)
331 Setia ambigua (Brugnone,1873)
332 Setia antipolitana (Van der Linden & Wagner,1987)
333 Setia bruggeni (Verduin,1984)
334
*
Setia globulinus Monterosato,1884335 Setia kuiperi (Verduin,1984)
336 Setia lacourti (Verduin,1984)
337 Setia maculata (Monterosato,1869)
338
*
Setia microbia Hoenselaar,1991339 Setia pulcherrima (Jeffreys,1848)
340
*
Setia scillae (Aradas & Benoit,1876 ex Seguenza G. ms.)341
*
Setia sciutiana (Aradas & Benoit,1874)342 Setia slikorum (Verduin,1984)
343 Setia tiberiana (Issel,1869)
344 Setia turriculata Monterosato,1884
345 Rissoina (Rissoina) bruguieri (Payraudeau,1826)
346 Rissoina (Rissoina) decussata (Montagu,1803)
347 Rissoina (Rissoina) spirata (Sowerby G.B. I,1825)
348 Rissoina (Rissolina) bertholleti Issel,1869
349 Schwartzianella chesneli (Michaud,1830)
350 Zebina cfr. browniana (D'Orbigny,1842)
Famiglia ADEORBIDAE
351 Circulus striatus (Philippi,1836)
352
*
Circulus tricarinatus (Wood,1848)Famiglia BARLEEIDAE
353
*
Barleia gougeti (Michaud,1830)354
*
Barleia seminulum (Monterosato,1877)355 Barleia unifasciata (Montagu,1803)
Famiglia ANABATHRIDAE
356 Nodulus contortus (Jeffreys,1856)
357
*
Nodulus spiralis Van der Linden,1986358 Pisinna glabrata (Von Muehlfeldt,1824)
Famiglia CAECIDAE
359
*
Caecum armoricum De Folin,1869360
*
Caecum auriculatum De Folin,1868361 Caecum clarkii Carpenter,1858
362 Caecum subannulatum De Folin,1870
363 Caecum trachea (Montagu,1803)
364
*
Caecum sp. A Pizzini, Nofroni & Oliverio,1995365
*
Caecum sp. B Pizzini, Nofroni & Oliverio,1996Famiglia ELACHISINIDAE
366 Laeviphitus verduini (Van Aartsen, Bogi & Giusti,1989)
Famiglia ASSIMINEIDAE
367 Assiminea cfr. grayana Fleming,1828
368 Paludinella littorina (Delle Chiaje,1828)
369 Paludinella cfr. sicana (Brugnone,1876)
Famiglia HYDROBIIDAE
370 Hydrobia acuta (Draparnaud,1805)
371 Hydrobia joossei Van Aartsen, Menkhorst & Gittenberger,1984
372 Ventrosia ventrosa (Montagu,1803)
373 Heleobia stagnorum (Gmelin,1791)
374 Potamopyrgus jenkinsi (Smith,1889)
Famiglia IRAVADIIDAE
375 Ceratia proxima (Forbes & Hanley,1850 ex Alder ms.)
376 Hyala vitrea (Montagu,1803)
Famiglia PENDROMIDAE
377
*
Rugulina monterosatoi (Van Aartsen & Bogi,1986)Famiglia CTILOCERATIDAE
378 Parastrophia asturiana De Folin,1870
Famiglia TORNIDAE
379 Tornus jullieni Adam & Knudsen,1969
380
*
Tornus mienisi (Van Aartsen, Carrozza & Menkhorst,1998)381 Tornus subcarinatus (Montagu,1803)
382 Cochliolepis costulata (De Folin,1870)
Famiglia CERITHIIDAE
383 Cerithium adansonii Bruguière,1792
384 Cerithium alucaster (Brocchi,1814)
385 Cerithium caeruleum Sowerby G.B. II,1855
386 Cerithium haustellum Monterosato in Crema,1903
387 Cerithium lividulum Risso,1826
388 Cerithium nesioticum Pilsbry & Vanatta,1906
389 Cerithium protractum Bivona Ant. in Bivona And.,1938
390 Cerithium rupestre Risso,1826
391 Cerithium scabridum Philippi,1848
392 Cerithium vulgatum Bruguière,1792
393 Bittium jardetinum (Brusina,1865)
394 Bittium lacteum (Philippi,1836)
395 Bittium latreilli (Payraudeau,1826)
396 Bittium reticulatum (Da Costa,1778)
397 Bittium scabrum (Olivi,1792)
398
*
Bittium simplex (Jeffreys,1867)399 Bittium watsoni (Jeffreys,1867)
400 Cerithidium submamillatum (De Rayneval & Ponzi,1854)
401 Clypeomorus bifasciatus bifasciatus (Sowerby G.B. II,1855)
402
*
Cassiella abylensis Gofas,1987403 Rhinoclavis (Proclava) kochi (Philippi,1848)
Famiglia DIALIDAE
404 Diala varia Adams A.,1861
Famiglia PLANAXIDAE
405 Planaxis punctostriatus Smith E.A.,1872
Famiglia LITIOPIDAE
406
*
Alaba mirabilis (Hornung & Mermod,1926)Famiglia OBTORTIONIDAE
407 Finella pupoides Adams A.,1860
408 Clathrofenella fusca (Adams A.,1860)
Famiglia POTAMIDIDAE
409 Pirenella conica (Blainville,1826)
Famiglia TURRITELLIDAE
410 Turritella communis Risso,1826
411 Turritella decipiens Monterosato,1878
412 Turritella monterosatoi Kobelt,1888
413 Turritella turbona Monterosato,1877
414 Callostracum gracile (Maltzan,1883)
415 Mesalia brevialis (Lamarck,1822)
416 Mesalia mesal (Deshayes,1843)
417
*
Mesalia opalina Adams & Reeve,1850Famiglia SILIQUARIIDAE
418 Tenagodus obtusus (Schumacher,1817)
Famiglia SCALIOLIDAE
419 Scaliola elata Issel,1869 ex Semper ms.
Famiglia VERMETIDAE
420 Vermetus (Vermetus) cristatus Biondi,1857
421 Vermetus (Vermetus) rugulosus Monterosato,1878
422
*
Vermetus (Vermetus) sp. Cecalupo & Quadri, 1996423 Vermetus (Vermetus) triquetrus Bivona Ant.,1832
424 Vermetus (Thylacodus) granulatus (Gravenhorst,1831)
425 Vermetus (Thylacodus) semisurrectus Bivona Ant.,1832
426 Dendropoma anguliferum (Monterosato,1884)
427
*
Dendropoma petraeum (Monterosato,1884)428 Petaloconchus (Macrophragma) glomeratus (Linné,1758)
429 Serpulorbis arenaria (Linné,1767)
Famiglia LITTORINIDAE
430
*
Littorina (Littorina) littorea (Linné,1758)431 Littorina (Neritrema) obtusata (Linné,1758)
432 Littorina (Neritrema) saxatilis (Olivi,1792)
433 Littorina (Neritrema) nervillei Dautzenberg,1893
434
*
Melaraphe neritoides (Linné,1758)435
*
Nodilittorina punctata (Gmelin,1791)Famiglia SKENEOPSIDAE
436 Skeneopsis planorbis (Fabricius O.,1780)
437 Skeneopsis sultanarum Gofas,1983
Famiglia TRUNCATELLIDAE
438 Truncatella subcylindrica (Linné,1767)
Famiglia APORRHAIIDAE
439 Aporrhais pespelecani (Linné,1758)
440 Aporrhais serresianus (Michaud,1828)
Famiglia STROMBIDAE
441