1372, dicembre 26, Genova

tibus testibus presbitero | Iohanne de C astro Reddulffo, cappellano in dicto m onasterio, et dom ino Frejderico quondam dom ini Frederici de Spinullis.

(S .T .) E go M anuel de A lineriis de Levanto, sacri im perii | notarius, pre- dictis om nibus presens fui et rogatus scripsi.

a Petram: così A.

135

1374, giugno 8, (Genova)

Giovanni, abate del monastero di San Benigno, revoca a frate Guglielmo, reo di concubinato, il beneficio abbaziale di Santa Maria di Taravo.

N o t i z i a in n. 136. N otaio: Guirardo Parisola.

Le ragioni della deposizione si ricavano dalla minuta notarile in Ar c h. d i St a t od i Ge n o v a, notaio Guirardo Parisola, 1374, c. 14 v.

136

1374, giugno 8, G enova

Giovanni, abate del monastero dì San Benigno, nomina Giovanni de M ego­

rellis abate d ell’abbazia di Santa Maria di Taravo in sostituzione del deposto

Guglielmo.

C o p i a semplice cartacea [B], S . Benigno, 4 4 . M i n u t a [M] in Ar c h. d i St a t o

d i Ge n o v a, notaio Guirardo Parisola, 1 3 7 4 , c. 15 r.

Ampie lacerazioni lungo alcune piegature della carta hanno provocato cadute del testo. Le restituzioni sono state effettuate sulla base di M.

A tergo, di mano coeva: «Institutio abbatie Sancte Marie de Taravo in fratrem Ioanem mo- nacum prò qua abbatia tenebatur dare libras quindecim anuatim monasterio Sancti Benigni prò vestitu duorum monachorum, 1374».

In nomine D om ini amen. N os frater Iohannes, D ei et A ppostolice Sedis gratia humilis abbas m onasterii Sancti Benigni de C apite Fari, diocesis Ianuen- sis, in presencia, consenssu, voluntate fratris D ionixii de Tronodoro et fratris Iohannis de Pulm orono, m onacorum dicti m onasterii Sancti Benigni, et nos dicti monaci, in presencia, consensu, voluntate dicti dom ini abbatis Sancti B e ­ nigni, unaa sim ul congregati cum dicto dom ino abbate, inspicientes com oditati et utilitati dicti m onasterii Sancti Benigni de C apite Fari et eciam utilitati ab-

bacie8 Sánete M arie de T aravo de insulla Corsice, diócesis A iacensis, que pieno iure ad nos et ad colacionem nostram manualem spectat tam de iure quam de antiqua consuetudine, que ad presens vacat per revocacionem et sen- tentiam revocacionis per nos dictum dom inum abbatem latam contra fratrem Guillelm um , monacum olim San ctib P etti de A quis, abbatem dicti m onaste­ rii Sánete M arie de T aravo, prout patet publico instrum ento, scripto manu G uirardi Parizoli, notarii infrascripti, paulo an[te] et cum colacio, [institucio et adm inistracio] dicti m onasterii ad nos [et] ad nostrum m onasterium spectet pieno iure, de ipso m onasterio Sánete M arie de Taravo instituim us te fratrem Iohannem , m onacum m onasterii Sanctorum [Y poli]ti et Capsciani de Carixio, diócesis Vulturanensis, [in abbatem ] dicti m onasterii Sánete M arie de Taravo, qui piene obtines literas ab abbate tuo obtinendi quodeumque beneficium ec- clesiasticum , sigillatas sigillo dicti dom ini abbatis cere rubee pendenti cum co- rigio pergam eni, quarum quidem litterarum tenor sequitur in hac fo rm a ...1, et de am m inistrationis regimine ipsius m onasterii, rerum, bonorum et posses- sionum ipsius per librum regulle nostre presencialiter investim us ad nostrum beneplacitum et m andatum , curam, regimen et adm inistracionem tam in tem- poralibus quam in spiritualibus ipsius m onasterii Sancte M arie de T aravo tibi plenarie com itentes, recepto a te fidelitatis iuramento et obediencia m anuali quod eris fidelis et obediens nobis abbati Sancti Benigni et successoribus no- stris prout debes et teneris ita quod de bonis dicti m onasterii Sancte M arie de T aravo nulla dabis, alienabis, feudabis vel in effectuosim concedes seu per- m utabis nec m oñacos vel conversos recipies sine nostri abbatis Sancti Benigni et successorum nostrorum licencia speciali, condiciones, debita, taleas etc al­ bergarías atque servicia consueta, que et quas abbates et rectores dicti m ona­ sterii Sancte M arie de T aravo dicto dom ino abbati Sancti Benigni facere con- sueverunt et facere tenentur facies et servabis nobis et successoribus nostris, te enim dante nobis et successoribus nostris anuatim, in festo Pentecostes, in m onasterio nostro Sancti Benigni antedicti, libras x v ianuinorum annuatim, in dicto festo supradicto, hoc est pro vestibus duorum m onacorum, et si casus contingeret nos vel successores nostros ad dictum m onasterium unum vel duos moñacos tra< n )sm itere, qui ibi essent conventuales, tune dictus dom inus ab ­ bas Sancte M arie de T arav o d teneatur ipsis m onacis dare victum et vestitum debitum et condecentem et dum unus m onacus ibi transm issus per nos vel suc­ cessores nostros ibi esset, tunc dictus abbas Sancte M arie de T aravo non te­ neatur dicto nostro m onasterio Sancti Benigni nisi pro vestibus unius monaci, et si per nos vel successores duo m onaci conventuales ibi transm itterentur tunc et eo casu ad solvendum dictas libras x v c minime teneatur dicto nostro m ona­ sterio, sed dictus abbas Sancte M arie de T aravo dictis monacis ibi transm issis te-

neatur dare dictum vietum et vestitum debitum , videlieet illas libras x v de qui- bus ipse abbas Sancte M arie de T aravo dieta de causa tenetur nostro m onaste­ rio antedicto Sancti Benigni prò vestibus dictorum duorum monachorum ut supra dictum est. Insuper ipsum fratrem Iohannem sic institutum constituim us nostrum certum nuntium, actorem et procuratorem ad petendum, agendum , inquirendum , requirendum et deffendendum et recipiendum omnia iura, ratio- nes, possessiones et reditus predicti m onasterii Sancte M arie de T aravo diete Aiacensis diocesis pertinentes seu pertinencia et ubicumque sint vel reperiri possint, a quocum que possessore vel m olestatore et ad instituendum procura­ torem et procuratores prò causis dicti m onasterii Sancte M arie de T aravo, si casus fuerit oportunus, tam coram ecclesiastico iudice quam civili et coram quocumque dom ino et m agistratu. E t inde voluerunt dicti d [omini ab ba]s e t 1 monaci Sancti Benigni duo fieri publica instrum enta, unum 8 cuilibet parti, et hanc nostram institucionem nostri abbaciali sigilli appensione munimus in te- stimonium prem issorum . A ctum in capitalo dicti m onasterii Sancti Benigni,

anno dom inice nativitatis

M°cccLXxniih,

xi

Ianue, die vili iunii, hora nona, presentibus testibus presbytero Iohanne de Francio, capelano B eate M arie de Pietate de Sancto Petro A rene, Iohanne Spi- nulla condam dom ini Lafranchi, Anthonio stoperio, M ichaelle de Ceva.

Ego G uirardus Parizolus, sacri im perii notarius, supradictis om nibus in- terfui et rogatus scripsi.

“ abbacie: aggiunto in margine a l posto di monasterii depennato b segue depennato B c et: in sopralinea d segue depennato: non ' segue depennato de quibus 1 et: in soprali­

nea e uni in B h segue depennato die 1 Segue n. 133.

137

1383, settem bre 16, G enova

Giovanni, abate del monastero di San Benigno, affida a Giovanni de Meglo-

relis la cura del priorato di San Giacom o di Bonifacio.

O r i g i n a l e [A], S. Benigno, 45. M anca ogni traccia di sigillo

In nomine D om ini amen. N os frater Iohannes, D ei gratia humilis abbas m onasterii Sancti Benigni de C apite Fari, ordinis Sancti Benedicti, j Ianuensis diocesis, habentes veram nocticiam quod frater Laurencius, prior prioratus Sancti Iacobi de Bonifacio, ordinis Sancti Benedicti, Ianuensis di|osessis, spec-

tantis ad colacionem nostram , diem vite sue elausit extrem um , et nolentes quod dictus prioratus propter prolisam vacacionem detrim en|tum paciatur in spirtualibus a nec tem poralibus, sed pocius volentes inspicere com oditati et utilitati ipsius et cum colacio e tb institucio | prioris dicti prioratus ad nos et colacionem nostram pieno iure spectet, nulo m edio pertinente, et volentes ius nostrum et iurisdicionem | nostram et m onasterii nostri exercere, de ipso prio­ rato Sancti Iacobi, ordinis Sancti Benedicti, om ni iure, modo et form a quibus melius I possim us tibi fratti Iohanni de M eglorelis, monaco nostro, presenti, recipienti et aceptanti, providem us et per biretum quem in m a|nibus tenem us te investim us, curam et adm inistracionem ipsius tam in spiritualibus quam in tem poralibus plenarie com itentes | usque ad nostrum beneplacitum et m anda­ tone, revocacionem , privacionem et depoxicionem ad nos retinentes tam quam de beneficio manuali | et prout sem per aput nostros semper fuit reservatum tam quam beneficii manualis, recepto a te fidelitatis, obediencie sacram ento et I obediencia manuali quod eris fidelis et obediens nobis et abbati Sancti B en i­ gni et sucessoribus nostris canonice intrantibus | prout teneris et debes et prout antesessores tui sem per fuerunt et esse tenentur ita quod de bonis dicti prioratus Sancti Iacobi nonnula | dabis, alienabis, infraudabis, inpignorabis, perm utabis ulum c ofiteoxim dabis nixi usque ad annos novem, m onachos aut I conversos recipies sine nostri et sucessorum nostrorum licencia speciali, con­ diciones debitas, taleas et albergarías atque servicia consueta | que et quas priores Sancti Iacobi abbati Sancti Benigni de C apite Fari facere consueverunt et facere tenentur facies etiam ea que | sem per fecerunt et facere tenentur prio­ res dicti prioratus Sancti Iacobi nobis et successoribus nostris, dante te omni anno pro | censu anuo dicti prioratus Sancti Iacobi nobis et successoribus no­ stris in m onasterio nostro Sancti Benigni antedicto annuatim, [ in festo resure- cionis D om ini, florenos sex auri et cantaría tria cassei salssi, boni et sufficien­ t s , et hoc pro dicto sensu anuo dicti | prioratus pro quo est dictus prioratus Sancti Iacobi dicto m onasterio Sancti Benigni perpetualiter obligatos, et ad om nia alia j faciendum que priores dicti prioratus facere et observare tenentur dicto m onasterio nostro Sancti Benigni, iurans dictus frater | Iohannes ad sancta D ei evvangelia, corporaliter tactis scripturis, ipse frater Iohannes in ma- nibus nostris om nia suprascripta obedire, | servare, custodire et adim plere sine aliquali contradicione et in predictis non contrafacere vel venire, de iure vel de facto, m odo aliquo | vel ingenio quod dici vel excogitari possit, sed pocius om nia supradicta et infrascripta servabit. Insuper ipsum fratrem Iohannem sic I institutum constituym us nostrum certum nuntium, actorem et procuratorem ad petendum , agendum, inquirendum , requirendum , de|fendendum et reci­ piendum om nia iura, posessiones, raciones, réditos et fictos pertinentes et per-

tinencia dicto prioratui Saneti Iacojbi, ubicum que consistant vel reperiri pos- sint, a quocum que posessore et a quaeumque persona, corpore, collegio et uni- versitate, et ad instituendum procuratorem | et procuratores pro causis dicti prioratus San cii Iacobi, si casus fuerit oportunus, et ad com parendum coram quocumque iudice tam ecclesiastico | quam seculari et coram quocumque dom i­ no et m agistractu. E t inde voluerunt dicti dom inus abbas et prior supradicti duo fieri publica instrum enta, unum cuijlibet parti, et hanc nostram institucio- nem ad m aioris roboris firm itatem et in testim onium prem isorum nostri abba- eiali sigili | iubssim us apenssione muniri. A ctum Ianue, in ecclesia Sancti An- thonii, anno dom inice nativitatis millesimo trecentexim o octu|agexim o tercio, indictione quinta secundum cursum Ianue, die decim a sexta septem bris, hora paulo post vesperas. T estes frater | Iohannes Travi, monachus monasterii Sancti H onorati Lirinensis, et frater R affael G alus, monachus m onasterii Sancte L i­ stine de | Sezadio, A quensis diocessis, ad hec vocati specialiter et rogati.

(S .T .) E go Stephanus ParrÌ9olus, sacri im perii notarius, predictis om ni­

bus interfui et rogatus scripsi et signum j meum consuetum aposui.

a spirtualibus: così A b et: in sopralìnea c ulum: così A, forse per vel in

138

1385, settem bre 3, G enova

Giovanni Spinola, abate, e i monaci del monastero di San Benigno locano ad Antonio di Pavia una casa con forno in Soziglia contro la corresponsione di un canone annuo di quaranta lire genovesi.

O r i g i n a l e [A], S. Benigno, 46.

A tergo, di mano coeva: «L ocatio furni de Suxilia, 1385».

In nomine Dom ini amen. Reverendus dom inus frater Iohannes de Spino- lis, abbas m onasterii Sancti Benigni de C apite Farii, in presentia, | consensu, auctoritate et voluntate fratris Iuliani de Q uarto et fratris Iohannis de Cucur- no, congregati in capitulo sono cam pane ut | moris est, locavit et titulo locacio- nis dedit et concessit A ntonio de Papia, pancogolo in Suxilia, presenti et reci­ pienti pro se et heredibus | suis legiptim is, natis et nascituris (ex) ipso, dom um unam cum furno positam in contracta Suxilie, cui coheret ab uno latere ] fur- num et dom um a Guillelm i de Placentia, pancogoli, et ab alio latere furnum et dom um 3 heredum condam M ichaelis de N egrono, retro | dom um 3 dictis here­ dibus11, antea via, et si qui alii sunt confines, ad habendum , tenendum et pos-

sidendum iure locacionis, et quam loeaeionem et concesionem | eonfitetur fe- eisse hine usque ad annos novem proxim e venturos, ineipiendo a festo nativi-

tatis D om ini proxim e venturo de m°c c c°l x x x v i pro pensione j et nomine

pensionis librarum quadraginta ianuinorum , solvendorum per ipsum Anto- nium de sex in sex m ensibus, dim idiam dicto domino abbati | et subcesori suo, prom itens dictus dom inus abbas usque ad dictum tem pus dicto Antonio vel suis heredibus non auffere nec inpedire nec | auferenti vel im pedienti m o­ do aliquo consentire, sed pocius ipsam dom um cum fum o legiptim e deffende- re, auctorizare et d isb rig are eidem A ntonio et heredibus suis a quacumque persona, corpore, collegio et universitate expensis propriis diete ecclesie, remi- sa tam en eidem necessitate | denuntiandi et appelandi. V ersa vice dictus A n to­ nius, pro se et heredibus suis stipulantibus et recipientibus ut supra, recipiens et aceptans predicta omnia et | singula suprascripta et infrascripta, prom ixit et convenit dicto dom ino abbati dictam dom um cum furno (usque ad) dictum tem pus locacionis nomine tenere, | non dim itere, pensionerà predictam quoli- bet et singulo anno solvendarum c de sex in sex m ensibus, dim idiam dicto dom ino abbati, et in fine dicti | term ini per se et heredes suos ut prefertur dictam domum cum furno reddere et restituere dicto dom ino abbati, in pace et | sine m olestia et lite, m elioratam et non deterioratam , in pace et sine lite. Insuper teneatur et debeat dictus dom inus abbas | a festo nativitatis Dom ini venturo tantum aptare tethum et furnum suis propriis expensis et aliis necesa- riis exp en sisd diete | domus et furnue dictus Antonius teneatur facere per to- tum spatium dictorum annorum novem, salvo de muris et bordonariis | (quos) dictus dom inus abbas facere teneatur expensis suis. Q ue om nia et singula su­ prascripta diete partes sibi adinvicem et vicisim una | pars alteri et altera ab una prom iserunt et convenerunt actendere, com piere et observare et in nullo contrafacere vel venire, alioquin | penam librarum viginti quinque ianuinorum taxata et conventaf inter dictas partes pro da(m )pno et interesse, in quam penam incidat pars | non observans parti observanti et tociens exigatur et exegi possit cum effectu quociens per partem non observantem | contrafac- tum fuerit vel ut supra non observaretur solenpni stipulacione prom issa, qua pena nichilominus soluta vel non, firm a rem aneat6 | om nia et singula supra­ scripta cum reffectione omnium da(m )pnorum , interesse et expensarum que propterea fierent litis et extra, ratis | m anentibus om nibus et singulis supra- dictis et proinde et ad sic observandum diete partes sibi adinvicem et vicisim om nia ipsarum | bona presentia et futura una alteri et altera ab una pignori obligaverunt, et specialiter dictus A ntonius bona sua habita et | habenda ver­ sus dictum dom inum abbatem et dictus dom inus abbas nomine diete ecclesie pignori obligavit om nia bona habita et habenda. A ctum | Ianue, in claustro

Sancti Benigni, anno dom inice nativitatis m°c c c°l x x x°v, indic(tione) v i i se-

cundum eursum Ianue, die m septem bris, ¡ circa vesperas. T estes frater Dioni- xius, prior Sancti Rem igii de Palodio, Bartholom eus Cagnatinus lanerius et | frater Iohannes de Cam po ordinis Sancti Benedicti, vocati et rogati.

(S .T .) E go Bartholom eus de Solario de Rappallo, im periali auctoritate notarius, predictis om nibus interfui et rogatus scripsi.

” furnum et domum: così A b dictis heredibus : così A c solvendarum : così A d aliis necessariis expensis: così A ' furnu: così A f taxata et conventa: così A e rema- neat: così A.

139

1386, maggio 19, G enova

Urbano VI dispone che il vescovo di Savona e gli abati di Santo Stefano di Tortona e di Santa Giustina di Sezzadio assumano la difesa del monastero di San Benigno contro qualsiasi tentativo di usurpazione di diritti e di beni del monastero.

O r i g i n a l e [A], S. Benigno, 47.

Si conserva la bolla con filo di canapa. Sulla plica a destra: «R egistrata gratis. P. de Esculo». Sotto la plica, a sinistra: x x x (in colonna).

Urbanus episcopus servus servorum D ei venerabili fratti .. episcopo Sao- nensi et dilectis filiis .. Sancti Stephani Terdonensis ac .. Sánete Iustine de Sezadio A quensis diocesium m onasteriorum abbatibus salutem et apostolicam benedictionem . M ilitanti ecclesie | licet im m eriti8 disponente Dom ino presi­ dentes circa curam ecclesiarum et m onasteriorum omnium solertia reddim ur indefessa soliciti, ut iuxta debitum pastoralis offitii eorum occurram us dispen- diis et profectibus divina cooperante clem entia salubriter intendam us. Sane | dilectorum filiorum .. abbatis et conventus m onasterii Sancti Benigni de C a­ pite Fari, ordinis Sancti Benedicti, Ianuensis diócesis, conquestione percepi- mus quod nonnulli archiepiscopi, episcopi aliique ecclesiarum et m onasterio­ rum prelati et clerici ac ecclesiastice persone, tam religiose | quam seculares, nec non duces, m archiones, com ités, barones, nobiles, milites et laici, com unia civitatum , universitates opidorum , castrorum , villarum et aliorum locorum et alie singulares persone civitatum et diocesium et aliarum partium diversarum occuparunt et occujpari fecerunt castra, villas et alia loca, térras, dom os, pos- sessiones, iura et iurisdictiones nec non fructus, census, redditus et proventus dicti m onasterii et nonnulla alia bona m obilia et im m obilia, spiritualia et tem-

poralia ad abbatem et eonventum ae m onajsterium predictos spectantia et ea detinent indebite occupata seu ea detinentibus prestant auxilium, consilium vel favorem . Nonnulli etiam civitatum , diocesium et partium predictarum qui nomen D om ini invanum recipere non form idant eisdem abbati | et conventui super predictis castris, villis et locis aliis, terris, dom ibus et possessionibus, iu- ribus et iurisdictionibus, fructibus, censibus, redditibus, proventibus eorum- dem et quibuscum que aliis bonis m obilibus et im m obilibus, spiritualibus et tem poralibus ac aliis | rebus ad eosdem abbatem et eonventum ac m onasterium spectantibus m ultiplices m olestias ac iniurias inferunt et iacturas. Q ua re dicti abbas et conventus nobis hum iliter supplicarunt ut cum ipsis reddatur valde difficile pro singulis querelis ad A postolicam | Sedem habere recursum provi- dere ipsis super hoc paterna diligentia curarem us. N os igitur adversus occupa- tores, detentores, presum ptores, m olestatores et iniuriatores huiusm odi ilio volentes eisdem abbati et conventui rem edio subvenire per quod ipsorum | com pescatur tem eritas et aliis aditus com m ictendi similia precludatur, discre- tioni vestre per apostolica scripta m andam us quatinus vos vel duo aut unus ve- strum per vos vel alium seu alios, etiam si sint extra loca, in quibus deputati estis conservatores et iudices, | prefatis abbati et conventui efficacis defensio- nis presidio assistentes, non perm ictatis eosdem super hiis et quibuslibet aliis bonis et iuribus ad abbatem et eonventum ac m onasterium predictos spectanti­ bus ab eisdem vel quibusvis aliis indebite mole | stari vel eis gravam ina seu da- mna aut iniurias irrogari, facturi dictis ab bati et conventui, cum ab eis vel pro- curatoribus suis aut eorum aliquo fueritis requisiti, de predictis et aliis personis quibuslibet super restitutione huiusm odi castrorum , villarum, terrarum | et aliorum locorum, iurisditionum , iurium et bonorum mobilium et imm obilium, reddituum quoque et proventuum et aliorum quorumcum que bonorum nec non de quibuslibet m olestiis, iniuriis atque dam nis presentibus et futuris in il- lis videlicet, que iudicialem requirunt | indaginem , summarie et de plano, sine strepitu et figura iudicii, in aliis vero, prout qualitas eorum exegerit, iustitie com plem entum, occupatores seu detentores, presum ptores, m olestatores et iniuriatores huiusm odi nec non contradictores quoslibet et rebelles, | cuius- cumque dignitatis, status, ordinis vel conditionis extiterint, quandocum que et quotienscum que expedierit, auctoritate nostra per censuram ecclesiasticam , appellatione postposita com pescendo, invocato ad hoc, si opus fuerit, auxilio brachii secularis, non objstantibus tam felicis recordationis Bonifatii pape vin,