• Non ci sono risultati.

35 2 GIORNALE LIGUSTICO

GIORNALE LIGUSTICO 3 6

XXII.

Lettera di Bartolomeo Senarega alla Signoria ,· cui significa il buon esito dell’ udienza avuta dal Papa.

14 8 1, 16 Giugno.

Archivio di S. Giorgio. Progetto di riacquisto delle colonie.

(Extra) Illustri et excelso principi, domino Baptiste de C am p o ireg o so

ianuensium et cetera , et magnificis octo Officialibus R om anie comUnis Janue dom inis meis colendissimis.

S o lva tis ducatos tres.

(Intus) Illu stris et excelse princeps; et magnifici domini colendissim i.—

Hoc m ane, fessus tandem animo et corpore, huc veni post varias itineris m olestias ; nam ab ea die qua Janua discessi nunquam q u ie v i, et nisi me com itassent X X V homines quos accepi in Pulcifera, quibus solvi aureos duos cum dim idio, incidissem in latrones qui me in re te , quia ipsis relatum fuerat me habere pecunias, expectabant. Ita m ihi retulit postea quidam m ulio; cuius socio eamet die fregerant brachium. E vasi D ei bene­ ficio casui: fui T e rd o n e , remissi alteram mulam reverendissim o dom ino cardinali; sed non sunt ista huius temporis. Eam et hora qua huc app u li, curavi audiri a Sanctissimo Domino nostro; impetravi; introductus exposui, nam ut percepi postea ab illustre comite Hieronimo anxius erat Sanctissimus Dom inus noster intelligendi quid nos in tanto casu facere cogitarem us : factaque pro more Sanctitati Sue debita com m endatione, et im petrata di­ cendi licen tia, dixi que in mandatis habeo, que ego prius sepissime animo com m iseram ; que quoniam tempus brevis est, et tabellarius instat, non repetam : ad unguem omnia exposita sunt, nisi forsitam addita sint aliqua verba, ut sententias et amplificarem et confirmarem. Quibus omnibus Sanctitas Sua vultu hilari et subridenti sim ilis, ita ut nihil a gravitate di­ scederet, respondit placere ei ea que vestri parte Sue Sanctitati exposuerim , placere nos aliquando experrectos ex sumno; qui m em ores pristini vi­ goris dignitatem nostram recuperare velim u s, excogitasse iam ubi primum innotuit ipsi mors illius immanissimi hostis quomodo rebus nostris pro­ desse p o sse t, et ideo ad vos s*cripsisse mortem suam et quid ab illa civi­ tate fieri oporteret; dixit litterarum sententiam quam non dicam ; vos litteras legistis. Ad rem autem triremium dixit Sua Sanctitas nos bono animo e ss e , facturaque omnia que et dignitatem et commodum nostrum respiciant. Sed in hac re certius Suam Sanctitatem deliberaturam, quam ­ prim um trirem es huc pervenerint quas avide expectat, et iteravit se cu-

570

GIORNALE LIGUSTICO

raturum ut honori et utilitati nostre consultum sit. Hec responsio cum m ihi nimis generalis videretur, nec haberet illam vint quam optabam , quia n icliil certi habebat, iteravi ve rb a , et oravi Suam Beatitudinem ut con­ sideraret statum in quo res nostra e s t , oportunitatem benefaciendi, si Sanctitas Sua nos am plexerit, m eritum apud D eum , laudes apud hom ines. D ixi hanc rem , etsi prim a fronte nostra esse videatur, tamen suam esse: gloriam om nem suam futuram: nec recusaturos nos om nes illos honores, recuperatis lo c is , prebere Sue Sanctitati quos ea voluerit. Ita enim mihi \ isum est hoc tem pore hanc oblationem facere ; reservans m ihi in aliud tem pus dicere quos honores ut hac re suspensius vel facilior redderetur, \ c l citius iterum m e audiret. Q uibus auditis, dixit Ydrontum adhuc non esse exp u gnatu m ; tam en credibile esse illum breviter in R egis protesta­ teli! debere re v e rti, et ideo in hac re non posse firmam deliberationem fa c e re . necessarium esse prim o ut trirem es huc veniant, deinde poterit cum reveren dissim o dom ino cardinale nostro ordinare quomodo in hac re agendum s it, necessarium que esse etiam ut trirem es eant semel Idrontum pro honore Sue Sanctitatis; deinde poterit coniuncte cum classe venetorum ire in perniciem tu rc h o ru m , et recuperationem locorum et venetorum et nostrorum ; quoniam si erit utraque classis con iu n cta, erit potentior et si con tin gent recuperari lo c a , reddentur tunc illis quorum prius fuissent. Interea nos non oportere d o rm ire , im o pro viribus annitere ut addamus trirem ibus suis eas om nes naves et galeas quas possimus. Interrogavit m e an crederem debere a nobis arm ari naves et triremes. Respondi vos facturos om nia que a vobis fieri possint: ita enim visum est mihi respon­ dere. E xpectat avidissim e illas naves que debent armari opera predicatoris et credit iam eas esse prom ptas, et dixit mihi ut vestris Dominationibus scribam accelerent eas quanto celerius fieri possit : preterea Sanctitatem Suam prius scripsisse venetis in tali modo, ut certi esse possimus ipsos n u llo m odo de nostris locis se debere impedire. His dictis, et replicatis aliqu ibus a m e, conclusit in adventu reverendissimi domini cardinalis nostri conclusuram Suam Sanctitatem omnia. Q uo facto, non bene con­ tentus discessi ; m oxque ad illustrem dominum com item Hieronimum una cum reveren do dom ino F o ro iu lie n si, qui^ mecum voluit v e n ire , accessi. E xposui et n arravi rem ; inveni eum optime rebus nostris affectum. D ixit Sanctitatem D o m in i nostri cognita m orte T urch i ad vos scripsisse, et exci­ tasse vos ad aliquid faciendum in tanta temporis oportunitate, laudare propositum n o stru m , et habituros nos Sanctissimum Dominum nostrum paratum ad ea que concernant utilitatem nostram ; iamque cum Sanctis­ simo D om ino nostro serm onem fecisse de his que ego petierim; Sanctis-

GIORNALE LIGUSTICO

37

1

sim um que D om inum nostrum adeo promptum esse ut n ih il addi possit, nec dubitare Su am Sanctitatem votis et desideriis nostris satisfacturam ; modo nos n ostri parte addamus aliquas naves et trirem es classi sue: ipsum existim are Idrontum iam eo redactum ut resistere non p o s s it, et regiam classem sufficientem esse per se ad expugnationem illius loci que in illis partibus est; Sanctissimum Dominum nostrum scripsisse venetis in eam sententiam quam supra dixi, nec dubitare non im petraturos p ro hac causa que ipsi voluerim us. Petii ab eo ut mentem Sanctissim i D om ini nostri per unum breve curaret vestris Dominationibus significare. D ixit se factu ru m , et die crastina ad eum redeam. Fui deinde ad reverendis­ simum dom inum Melphitensem ; dixi necessaria : pollicitus est om nem operam p a tr ie , ut est omnium humanissimus ; dixit Sanctissim um D o m i­ num nostrum cognita morte Turchi deputasse quinque reverendissim os cardinales, e x quibus ipse unus e st, qui consulant quid de classe fieri debeat et ad quos usus debeat diverti. Inde ad reliquos : ab om nibus im ­ ploravi a u xiliu m . Hec sunt que hodie a me facte sunt. R om e die X V Junii.

Q uesta m atina, secundo lordine dato, andai a casa dei segnor C o n te per intendere la resposta; et me disse havere pariato cum nostro Segnore, et bene, queste furono proprio le soe parole; et me dice che post disnare Soa Beatitudine m i volia parlare, et che ghe andasse ; et cossi hoi facto. Et intrato dentro, Soa Sanctità mi dice como questa matina h avia pariato cura lo C o n te et che ghe paria lo nostro desiderio honesto et sancto ; et che havia ordinato uno breve che se adrisasse a le Sign orie et Magnifi- centie v e s t r e , che lui volia per ogni modo haveire ^er arricom andata quella c i t i , et che sara contento che questa armata serve a la recupera­ tione de li lo gi nostri, et che non vole che noi per li trei m eixe primi li dagiam o niente; imo che stagando più armate, volia sentire la parte soa deio c^rrigo, pcroche spera in Dio che la farà fructo ; ma che anchora noi, corno io gh e havia dicto che conscntiandone quelle galee acresseremo la arm ata, che lo vogliam o fare; perchè la sara più potente. Et per no­ stro conforto la Soa Sanctità havia dato le decime a lo Re de Portogai chi li h avia arm ato caravelle X X X , le quale de hora in hora aspeta soto capitaneato de uno episcopo, chi tamen sarano soto la obedientia del re­ verendissim o cardinale nostro legato in Mantua : apresso in A nchona ar- marse alquante galee, le quale anchora servirano al nostro bizogno, et se parà utile se porrano tutte queste vele zonzere cum la armata de vene­ tiani ad com unis hostis cladem , restituando seraper li lo gi che prendes-

GIORNALE LIGUSTICO

sim o a quello Re de che in prim a fosseno stati ; et se paresse de tegnirle separate dale venetiane se porrà fare : una fiata esser bizogno le galee vegnano qui, et deinde vadino ad O tra n to , se mai non fessino altro se non mostrarsi, aciochè se leve occasione a gente de m orm orare et parlare essendosi sem pre dicto la arm ata andare ad Otranto. L a Sanctità Soa esser de opinione R e esser bastante ad espugnarlo, per questo la nostra cossa havere bono m odo. Ideo vedando nostro Signore in sì bono pro­ posito, per conferm arlo in la bona sententia, ghe disi che acadendo recu­ perare lo g i se offerirne) de levare le bandere de Soa Sanctità. Q uesta cosa gh e piacque m o lto , et me dice che scrivesse alle Signorie vestre stessino di bono anim o, et che preparassino quello azonzimento voliano lare ; et che le IIII nave che se doviano armare per lo predicatore, se a c c e le ra s in o , et che le avisase de quello che Soa Beatitudine m i havia dicto. Io tunc li dixi, replicando a quello' che Soa Sanctità mi havia dicto, lo faria. Inde com andò m i fosse m ostrato el breve per lo secretario: lo quale non satisfece m o lto , nè era de tanta efficatia corno la Sanctità Soa m i h avia dicto a bocha; perochè pare per quello li habio offerto, che per le S ign o rie vestre le farà additione; et est verum; ma casu dir che se sforzerano de fare additione, possiandose valere de le galee ad recupera­ tionem de nostri lo g i. L a quale cossa pare la passe al poco mfb iudicio leviter. D ix i al secretario li piacesse di am priarlo, et havesse più effi­ catia , acioch è quelli citadini havuto certessa de la voluntà di nostro Si­ g n o re non perdessino tem po et già incomensassino a m etersi in ordine ut fosse conform e a quello Soa Sanctità m i havia dicto. T orn ò dentro ipso secretario, et dice a Soa Beatitudine lo m io aricordo ; et iungette qualche parole, non però che satisfecessino alo mio desyderio. Acquievi et p ig liai quello poteti.

Bona d im o stratio n e, illustre Signor et m agnifici S ig n o ri, se mostra qui de ogni banda a questo nostro desyderio; el Conte est promptissimo, sine quo n ichil fit. D e che spero bene. V estre Signorie haverano el breve che m ando a llig a to , et vederano quello che dice et me rescriverano quello ho da fare. N ostro Signore m i ha dicto non mi parta fino alla venuta de le galee : perchè ordinato cum lo reverendissim o cardinale nostro quello che Soa Beatitudine v o r r à , m i remanderà a vestre S i­ gnorie , a le quale mi ricom ando. Datum R om e die X V I Junii hora II noctis.

A l presente portatore vestre Magnificentie darano trei ducati, perochè cossi siam o restati de acordio.

g i o r n a l e l i g u s t i c o

373

sieme cum N ico lo sio M aciola: lo quale inseme cum m eco si travaglia tanto in questa cossa, che certo mi pare haverge grande obligo.

Illustris Dom inationis et Magnificentiarum vestrarum

Devotissimus servitor Bartholomeus de Senarega.

X X III.

Papa Sisto I V annuncia al Doge ed al Consiglio di Romania di avere ri­ cevute le loro lettere e udito il segretario Bartolomeo Senarega.

1481, 16 Giugno. Archivio di S. Giorgio. Progetto citato.

(Extra) D ilectis filiis, nobili viro Baptiste de Cam po Fregosio Duci, et

consilio R om anie communis civitatis Januensis.

(Intus) Sixtus Papa IIII.

D ilecti filii, salutem et apostolicam benedictionem. Litteras vestras acce­ pimus et secretarium quem misistis audivimus. Placuit nobis vehem enter propositum vestrum de additione classi nostre per vos facienda pro recu­ peratione rerum vestrarum e manibus infidelium: erit enim opus nedum laudabile verum etiam utile tum vobis tum rei publice christiane, quoniam quanto validior et maior classis ipsa e r it , tanto uberior fructus subseque- tur. D e hac re communicabimus cum dilecto filio nostro Paulo cardinali ianuensi eiusdem classis le g a to , quem prope diem expectam us, et cum eo ordinabimus que vobis grata futura sint, ita ut intelligatis nostram erga patriam caritatem et quam cupiamus eam in pristinam gloriam re­ stitui. V eru m cum nos hanc nostram classem ea ratione instruxerimus ut adversus perfidos Tureos iam mittatur, non videtur nostri et huius A p o ­ stolice Sedis honoris esse ut ea diutius remoretur, quia iam Hydruntum versus n aviget, ne detur materia aliis aliquid suspicandi. Speramus, Deo fa vente, eam civitatem brevi e manibus hostium Tureorum liberatum iri. Q uo facto oportunitas aderit longe maior prosequendi propositum no­ strum , et amissa una cum additione illa vestra e manibus barbarorum recuperandi. Q uare cum ipsa classe nostra mittetis illas quattuor e s , quas iam paratas habetis, ut utilius et honorificentius res agatu i. Intei ini