INDICI
Similitudini, metafore e allegoria nel De opificio mundi di Filone di Alessandria, a cura di Ludovica De Luca, prefazione di Angela Longo, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 2021
ISBN (stampa) 978-88-9359-582-7 (e-book) 978-88-9359-583-4 – www.storiaeletteratura.it
Abr.20-21: 107n; 70: 33n; 121: 14n Agr.2: 18; 28: 23n; 35: 108n; 72-73: 31n;
95: 18; 96: 22n; 97: 23n, 24n; 107:
18; 116-117: 106n; 125: 12n; 168:
103; 181: 12n Cher.
12: 62n; 13: 62; 21: 23n; 91: 104n;
105: 102n; 127: 43n Conf.
2-3: 136; 61: 62n; 63: 43n; 69: 20n;
137: 14n; 146: 140; 159: 23n; 168- 183: 15n; 169: 17-19; 176: 155;
179: 17 Congr.
16: 102n; 49: 12n; 64: 105n; 172:
Contempl.23n
7: 103n; 78: 69 Decal.
7: 103n; 44: 94; 55: 104n; 66: 104n;
66-69: 104n; 67: 105n; 70-74:
104n; 156: 104n
Det.83: 17; 85: 9n; 86: 18; 125: 98; 126- 127: 44n; 141: 31n; 155: 23n; 167:
Deus23n
104-108: 50n; 108: 16n
Ebr.88: 101n; 89-90: 95n, 99n; 90: 102;
94: 12n; 108-110: 103n; 116-117:
103n; 133: 102n; 167: 23n; 175:
103n; 177: 103n Flacc.
19: 105n; 41: 105n; 74: 105n; 84:
105n; 95: 105n; 163: xixn, 28;
173: 105n
Fug.68: 17; 68-72: 15n; 71: 17; 75: 23n;
95: 141; 108: 23n; 178: 18; 181: 23n Gig.22: 17; 23: 101n; 31: 92n, 105n; 59:
104 e n; 62: 12n; 65: 18
Her.53: 18; 56: 17, 18; 77: 31n; 97: 12n;
122: 17; 130-160: 16n; 135: 17;
159: 17; 165: 42n; 175: 17; 188:
40n; 216-225: 113n, 123; 216-227:
113n; 221: 96n; 225: 123; 257: 18;
228: 32; 229-231: 129n; 230-236:
113n; 231: 117n; 257: 18; 289:
23n; 301: 32 Leg.I
2: 42n; 5-7: 42n; 26: 23n; 31:
116n; 36-38: 45n; 43: 24, 61, 62n, 140, 141; 43-108: 60; 45:
62n; 46: 62n, 69; 47: 62 e n;
OPERE DI FILONE
Se non è segnalato altrimenti, l’edizione di riferimento è Cohn-Wendland-Reiter (1962-1963), prima ed. (1896-1930).
Similitudini, metafore e allegoria nel De opificio mundi di Filone di Alessandria, a cura di Ludovica De Luca, prefazione di Angela Longo, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 2021
ISBN (stampa) 978-88-9359-582-7 (e-book) 978-88-9359-583-4 – www.storiaeletteratura.it
INDICE DEI PASSI 226
48-49: 63n; 53-55: 63; 56: 64;
58: 23n; 59: 64; 60: 64; 61: 64;
63-64: 62n; 64: 63; 65: 62n; 80:
23n; 90: 65; 97: 23n; 105-108:
6n, 11n, 65
II 11: 17; 11-13: 4; 13: 17, 20n, 155;
15: 23n; 89: 23n; 67: 107n III24: 23n; 45: 23n; 74: 23n; 78:
16n, 50n; 82: 43n; 95: 101n;
96: 101n; 95-96: 43n; 98: 100n;
99: 102; 102: 101; 103: 101n;
118: 31n; 120: 23n; 121: 103n;
128: 31n; 132: 31n; 134: 31n;
135: 23n; 136: 31n; 148: 155n;
150: 155n; 156: 105n; 161: 18;
167: 23n; 171: 105n; 176: 23n;
179-181: 40n; 223-224: 31n;
236: 23n Legat.
79: 105n; 151: 97; 204: 105n; 290:
104n; 318: 104n Migr.
1-12: 12; 3: 18; 21-23: 15; 37: 18; 42:
17; 66: 18; 76: 105n; 89: 45n, 137;
89-92: 135; 92: 23n; 128: 15n;
135: 17; 139: 51n, 52n; 167: 96;
169-170: 105n; 171-181: 12n; 179:
12; 180: 12, 13n; 181: 12; 182:
14n; 182-183: 12n, 15; 183: 13n;
191: 105n; 192-193: 13n; 195:
13n; 216: 105n Mos.I
20: 105n; 27: 105n; 65: 94, 105n;
158: 48n; 200-203: 95; 212:
95n; 231: 105n; 273: 105n II 47-51: 153; 48: 154; 49: 153; 51:
5n; 135: 96; 211: 108n; 215:
105n; 221: 108; 255: 105n Mut.
1: 13n; 7-15: 14; 10: 14; 12: 14; 14:
14; 16: 12n; 16-18: 14; 18: 14; 19- 26: 15; 26: 15n; 28-30: 14; 29: 14;
29-31: 30; 30: 14n, 15, 30; 31: 17;
32: 15; 45: 15; 46: 15 e n; 62: 23n;
63: 18; 139: 95; 267: 42n Opif.
1: 39, 141n; 1-3: 5n; 2: 169; 2-6:
169; 3: xix, 39, 40n, 51n, 54n, 67, 154n, 172; 4: 98; 4-6: 153;
6: 99 e n, 169; 7: 94n, 102n, 176;
7-11: 80; 7-12: 13; 8: 8n, 40n, 50n, 188n; 8-9: 8, 43n, 55n; 9: 43n; 10:
47n, 49n, 84, 94n, 102n, 176; 11:
46n, 173; 13: 42n, 94n, 177, 181;
13-14: 185, 198; 14: 170; 14-15:
123n; 15: 85, 189; 16: 26, 41n, 48n, 121n, 122n, 170, 181, 185, 190; 16-17: 85, 94n; 17: 42n, 117, 121n, 165, 177n, 181, 190; 17-18:
xviii, xix, 51n, 123n; 17-19: 177;
17-20: xix, xx, 14n, 27, 93, 97n, 171 e n, 173; 18: 117n, 118n; 18- 19: 170; 19: 40n, 41n, 43n, 87, 102n; 20: xix, 42n, 87, 94n, 117e n, 124n, 170, 181, 183, 185, 190;
21: 14n, 94n, 102n, 118n, 176, 181, 188, 195; 21-22: 8; 22: 46n;
23: 43n, 49n, 172, 188; 24: 42n, 124n, 173, 190; 24-25: 41n; 25:
20n, 117n, 125n, 170, 191; 26:
20n; 26-29: 199; 27: 173, 200;
27-29: 190; 28: 181; 28-29: 44n;
29: 20n; 30: 20n, 45n, 177, 188;
31: 195; 32: 20n; 32-33: 46n, 191;
33: 46n; 33-35: 173, 182; 34: 170;
35: 20n, 185n; 36: 20n, 94n, 173, 182, 185 e n; 36-37: 199; 36-88: 9;
37: 20n, 173; 38: 20n, 177, 182, 187, 194, 195; 39: 20n; 40: 93 e n, 177, 183; 41: 93n, 174, 184, 187; 42: 177, 186; 42-44: 186;
43: 144n, 182n, 186n, 187, 190;
44: 192; 45: 93, 94, 184; 46: 32,
INDICE DEI PASSI 227
43n, 46n, 49n, 177, 179, 186; 47:
94, 184, 192, 195; 47-51: 199; 50:
xx, 197 e n; 52: 182, 195; 53: 93, 184, 188n, 189; 54: 93, 105n, 174, 194; 55: 93n, 94n, 100n, 174, 176;
55-61: 9n, 93n, 176; 56: 178, 186;
58: 176; 58-60: 184, 199; 59: 20n, 23; 60: 176; 61: 45n 49n, 174; 61- 62: 43n; 62: 94n, 184; 62-63: 182;
63: 94n; 64: 20n, 198; 65: 170, 178, 182, 186; 66: 188, 189, 194, 195; 67: 94n, 182, 195; 68: 182;
69: 20n, 47n, 51n, 113n, 117n, 125n, 126n, 174, 178, 189; 69-71:
13, 50n; 70: 51n; 70-71: 93, 192;
71: 47n, 51n, 126n, 170, 178, 190, 196; 72: 20n, 23n, 176; 72- 75: 15; 73: 174, 190; 74: 186; 75:
20n, 94n, 178, 182, 186; 76: 198;
77: 51n, 52n, 94n, 102n, 176, 183, 186, 188, 196; 77-78: 91; 78:
34, 91, 100n, 105n, 192-194; 79:
178, 182, 191; 81: 50n, 52, 54n, 191; 82: 50n, 172; 83-84: 51n;
83-86: 178, 196; 84: 54n, 186; 85:
xx, 174, 192; 87-88: 33, 179; 88:
43n, 47n, 51n, 94n, 179, 183; 89:
174, 186; 89-129: 199; 97: 196;
100: 199n, 200; 101: 192; 103- 105: 48n; 104: 196n, 199n; 105:
199n; 107: 196, 198; 111: 198;
113: 192, 196; 114: 23, 196; 115:
196; 116: 179; 117: 177n, 193;
119: 177n, 179; 122: 193; 123- 125: 196; 124: 185 e n, 186n; 126:
96, 179 e n; 127: 200; 128: 52n, 170, 179; 129: 20n, 170, 177; 131:
20n, 174, 194, 200; 132: 187; 133:
187 e n, 188, 197, 200; 134: 20n, 117n, 170; 135: 51n, 54n, 94n, 175, 179, 183, 186; 136: 175, 178;
136-137: 117n; 136-138: 183; 137:
94n, 126n, 175, 183; 138: 117, 126n, 183, 184; 138-140: 94n;
139: 128n, 177n, 179, 183, 185, 191; 140: 129n, 183; 140-141:
179; 141: 102n, 110n, 129n, 183, 185, 198; 142: xix, 46n, 51n, 54n, 178, 191; 142-143: 46n; 142-144:
175, 179; 143: 47n, 49n; 143-144:
43n; 144: 15n, 47n, 51n, 54n, 186; 145: 171, 186; 146: 94n, 183;
147: 58, 197; 148: 51n; 148-172:
58; 148-149: 180; 149: 20n; 150:
130n; 151: 171; 151-153: 183; 153:
20n, 24, 25, 58n; 153-154: xv, 24n; 153-169: xxi, 200; 154: 25n, 58, 59 e n, 177n, 200; 154-155:
180; 155: 175; 156: 186; 157: 23n, 60n, 187n, 197, 200; 157-160:
194; 157-158: 22; 159: 180; 160:
180; 161: 180, 194, 197; 164: 192, 200; 165: 24n, 175, 177n, 181, 188; 166: 171, 183, 197; 170-172:
13n, 49; 171: xix, 49n, 94n, 176, 183, 187; 172: 171
Plant.
1: 8n; 1-27: 7; 1-72: 8n; 1-138: 7n;
2-3: 8n; 3: 8, 10; 3-5: 8n; 8: 8; 9:
10; 14: 10; 14-15: 9; 17: 9, 10; 19:
9, 17, 18; 21: 11; 22: 9, 11; 26-27:
9, 101n; 28: 5n; 32: 18, 62n; 36:
23n; 37: 10, 11; 38: 62 e n; 41: 18;
44: 18; 45: 10; 46: 11; 46-72: 15n;
60: 10; 63-64: 10; 73-93: 8n; 86:
14n; 93: 8n; 93-138: 8n; 94: 8 e n;
113: 23n; 138: 8n; 139-177: 7n Post.
1: 62n; 7: 23n; 32: 62n; 52: 137; 64:
17; 65: 17; 80: 23n; 98: 34; 104:
105n; 127: 18; 128: 18, 62n; 165:
103n, 104n Praem.
1: 5n; 1-3: xiin; 42-43: 100n; 162:
139n; 163: 139n; 163-172: 143n Prob.
9: 105n; 21-22: 105n; 26: 106n; 101:
105n; 116: 105n; 141: 105
INDICE DEI PASSI 228
Prov.
II 2-5: 50n; 40-44: 146; 103: 106;
109: 146n QE (ed. Petit)
II 62: 14n; 68: 14n QG (ed. Petit)
I 10: 64; 54: 15n; 58: 43n II 16: 14n
IV69: 107-109; 204: 107n, 109n Sacr.
45: 31n; 49: 31n; 65: 43n; 76: 104n Somn.
I 23: 23n; 34: 18; 52-54: 12n; 74:
17; 75: 17; 76: 17; 122: 105n;
157: 32n; 165: 94n; 182: 43n;
206: 101e n; 222: 191n
II 35: 191n; 70: 18; 192: 18; 201:
32n; 223: 97n; 241: 18; 241- 242: 62n; 294: 31n
Spec.
I 14: 33n; 28-29: 103; 33-34: 100n;
35: 102; 47-48: 117n; 54: 139;
56: 103n; 221: 34n; 242: 34n II 43: 191n; 52: 191n; 173: 34n Virt.
72-75: 96n; 203: 94n; 221: 104
Es.3, 14-15: 14 e n; 12: 162, 229; 12, 2:
162; 15, 17: 10; 17, 6: 13n; 20, 2:
162; 25: 101; 25, 8-9: 101; 25, 40:
101; 30, 11-15: 112; 31, 2: 101 2 Esdr. (= Neemia)
8-10: 159 Deut.
10, 9: 10; 28: 143n; 30, 19-20: 136;
32, 9: 10; 32, 13-14: 163n Gen.
1: 6; 1, 1: 17, 19n, 199; 1, 1-3, 24:
xiii; 1, 2: 17, 20n, 191; 1, 3: 17;
1, 4: 8, 17, 188; 1, 5: 20n; 1, 6:
20n; 1, 6-8: 20n; 1, 8: 20n; 1, 10:
17, 20n; 1, 14: 20n, 199; 1, 14- 19: 93n; 1, 24: 17, 155; 1, 24-25:
20n; 1, 26: 13, 15, 17, 20n, 30, 112, 116n, 125 e n, 126, 170, 182, 189, 191; 1, 26-27: 11; 1, 27: 9, 10, 17, 20n, 51n; 1, 31: 17; 1-3: 5, 17, 20n; 2: 20n; 2-3: 5; 2-16: 7; 2, 1: xiii, 3, 17, 19n; 2, 2: 17; 2, 4:
17; 2, 4-5: 20n, 170; 2, 5-6: 57n;
2, 6: 18, 20n; 2, 7: 9-11, 14n, 18, 20n, 112, 126, 127; 2, 8: 10, 18, 20n, 24, 58; 2, 8-9: 11; 2, 8-14:
57 e n; 2, 9: 18, 62, 63 e n; 2, 10:
18; 2, 15: 63; 2, 16-17: 64 e n; 2, 17: 6; 2, 19: 18, 20n, 130n; 2, 21:
18; 2, 24: 18; 3, 1: 18; 3, 1-8a: 6n;
3, 9: 18; 3, 14: 18; 3, 15: 18; 3, 19:
18; 3, 20: 18; 3, 20-23: 6n; 3, 22:
18; 6, 8: 16; 6, 18: 97n; 9, 21: 7, 12n; 11: 137; 11, 1-9: 136; 12, 1:
12; 12, 4: 12; 14, 18: 43n; 15, 10:
16n, 112; 17, 1: 13, 15; 35, 11: 30 Ger.31, 33-34: 158
Lev.1, 1: 9; 11, 22: 192; 26: 143n
2 Mac.
4, 13-14: 106n 4 Mac.
1, 13-3, 18: 140; 1, 14: 140n; 1, 30:
140n; 2, 6: 140n Num.31, 28-41: 51n
Ps.93, 9: 5n; 106: 159; 111, 6: 162
Sap.2, 2-3: 145; 2, 13-20: 138; 7, 25: 145
VERSETTI BIBLICI
LXX
Similitudini, metafore e allegoria nel De opificio mundi di Filone di Alessandria, a cura di Ludovica De Luca, prefazione di Angela Longo, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 2021
ISBN (stampa) 978-88-9359-582-7 (e-book) 978-88-9359-583-4 – www.storiaeletteratura.it
Aezio Plac.
I, 7: 84 Alcinoo
Didasc.
164, 29-31: 87n Apuleio
De mundo 398a-b: 47n
De Platone et eius dogmate I, 191: 75
Aristofane Batrach.
382: 187n Ornith.
971: 187n Aristotele
De an.
II 1, 412b7: 169n; 12, 424a19: 169n III 12, 435a1-10: 169n
EN I
1, 1094a27-b12: 171n VI8, 1141b22-25: 171n
Gen. An.
II, 5, 741b24: 192n [Aristotele]
De mund.
6, 397b24-398b20: 171n; 6, 397b28-30: 198n; 6, 398b10- 19: 193n
Arriano Alex. anab.
III 1-2: 97n Attico
Fr.4: 47n
Calcidio
Comm. in Plat. Tim.
295-299: 44n Cleante
SVFI
102.2: 144n; 160.2: 45n;
171.1: 171n; 484.1: 169n Cicerone
Ac. post.
24-29: 82n
ALTRE OPERE ANTICHE, TARDOANTICHE E BIZANTINE
Fonti filosofiche, storiche e letterarie greche e latine
Similitudini, metafore e allegoria nel De opificio mundi di Filone di Alessandria, a cura di Ludovica De Luca, prefazione di Angela Longo, Roma, Edizioni di Storia e Letteratura, 2021
ISBN (stampa) 978-88-9359-582-7 (e-book) 978-88-9359-583-4 – www.storiaeletteratura.it
INDICE DEI PASSI 232
De divinat.
36, 79: 145n De orat.
II 4, 193: 107n NDI 30: 74 Tim.6: 74n
Crisippo SVFII
56: 169n; 57: 183n; 302:
188n; 343: 169n; 443.2:
142n, 146; 529: 184n; 543:
146; 596.1: 144n; 713:
182n, 186n; 796: 142n;
821: 177n; 986: 144n;
1027.1: 144n; 1051.1: 146n;
1127: 172n; 1130: 172n;
1131: 171n; 1134: 171n;
1189: 145n
III 256: 140n; 333: 146; 920: 45n
Diodoro Siculo Biblioth. histor.
XVII 52: 97n Diogene di Sinope
V B 353: 172n; 355: 172n
Diogene Laerzio III 69: 82; 76: 82
Diotogene De regno
73, 28: 47n; 75, 15-16: 47n [Diotogene]
72, 18-23: 48n
[Ecfanto]
79, 1-7: 48n; 80, 1-7: 48n; 82, 17:
48n Epicuro
Ep. Hrdt.
49: 169n Rat. sent.
6-7: 175n; 14: 175n; 28: 175n; 31- 40: 175n
Eraclito
22A16 DK: 146n; 22B62 DK: 6n Erodoto
Hist.
I 65, 2: 47n Eschilo
Prometh.
90: 187n Esiodo
Theog.
902: 47n Euripide
Troiad.
1291: xixn Filolao
44B20 DK: 199n Fozio
Bibl.
Cod. 105: 78n Ippocrate
De septiman.
5: 199n [Ippocrate]
De Victu 24: 107
INDICE DEI PASSI 233
Ippodomo De republica
102, 11-12: 47n Marco Aurelio
2, 4, 2: 145n Numenio
Frr.
4 16: 77; 17: 88, 89; 21: 77; 52: 44n
Pindaro Pyth.
2, 1: xixn; 7, 1: xixn Platone
Alcib. I 133a-c: 189n
Ion 533d: 198n; 535e: 107n Leges
I 644d7-645a4: 193n III681b5: 169n
IV712b-713a: 53n; 712e9-714a2:
52; 713c-d: 54n; 714a:
54n, 55; 719e-720a: 152;
719e-722e: 156 VII 817b: 107n XI 931a1-2: 174n XII960d3: 55n Menex.
237e-238a: 187n Phaed.
80a-81a: 65n Phaedr.
246a-251b: 31; 246a1-d5: 177n;
246c: 9; 247c3-4: 153; 263c3:
129; 264c3: 118n
Phileb.
38e-39c: 129n; 48a-50b: 107n Polit.
259e8-9: 177n; 259e8-261d1:
171n; 272e4: 178n; 273d-e:
118n; 277a4-c7: 118-120; 128;
277c1: 129 Resp.
II 377a-383c: 103
III394e: 107n; 395a5-10: 107n IV425a3: 55n
VI 500c2-501c3: 171n; 500d10- 501c3: 102n
VII514a1-517a6: 193n; 527c2: 171n X 596b1-597a11: 102n; 598a1-b9:
185n; 605a sgg.: 107n; 606d:
Thaet. 107n
191a1-196c2: 169n; 191c7: 116n Tim.27a2-31b3: 171n; 28a-29a: 118;
28a8-29a5: 190; 28c: 227;
28c3: xvi, 102n, 176; 28c3-5:
73, 77; 28c6: 181; 29a3: 181n;
29d: 15; 30a: 8n, 12n; 30a5:
8n; 30a6-d2: 190; 30b4: 43n;
37d: 42n; 38d7: 174n; 39e7:
169n; 40a-b: 190n; 40a1-7:
100n; 40c3: 193n; 41a: 12n, 15; 41a-42e: 31n; 41a3-e4:
182; 41a7: 102n; 44a1: 175n;
46c7-e5: 83n; 47a-c: 9n, 196n; 47a1-b8: 189n; 48e5- 6: 190; 50c2: 169n; 50d2-4:
74; 53a2-b8: 184n; 68e6-69a5:
83n; 70e3: 181; 72c5: 116n;
90a: 67; 146n; 90a-b: 68; 90a6:
9; 90c-d: 196n
INDICE DEI PASSI 234
[Platone]
Epin.
982e3-6: 193n; 983e6-984b1: 100;
984a6: 174n; 990e4: 169n Epist.
II 312e: 47n VII 341c5-6: 73n
Plutarco
Ad principem ineruditum
780C: 48n; 55n; 780D: 47n;
781E-782A: 44n; 782A-E: 52n Amat.
768b: 155n
Consolatio ad Apollonium 111E: 52n
De communibus notitiis contra Stoicos 1066B-1068E: 44n
De exilio
599D-600E: 67; 599F: 67; 600F:
67; 601A: 67; 607A-F: 67 De Pythiae oraculis
9: 145 Is. et Os.
375a: 155n Marius
43, 3: 155n
Maxime cum principibus philosopho esse disserendum
777B-C: 55n Platonicae quaestiones
II 1000E: 75; II 1001A-B: 76; II 1001B-C: 76
Pomp.
17, 2: 155n Solon
29: 107n Porfirio
Ad Marcel.
11: 127n; 19: 127n
Seneca Ad Helviam
8, 2: 68 Epist.
90, 5: 49n De prov.
5, 8: 44n Senofane
Fr.2, v. 19 (= 21B2 DK): 47
Solone
Fr. 4, v. 32: 47; 4, vv. 32-39: 48; 27:
196, 199 Stenida
187, 9-188, 13: 48 Teofrasto
Phys. op.
9: 82 Tirteo
Frr.
1-4: 47 Tucidide
I 20: 152 Vitruvio
De arch.
I 1, 4-11: 29; 2: 29; 4: 29 II Praef.: 28
1-4: 177; 4: 28 Zenone
SVF I
179: 154; 262: 154
INDICE DEI PASSI 235
Aristobulo Fr. 2: 152 Bereshit Rabbah
I 2: 162 1 Enoch
5: 158; 5, 8: 158; 6: 158; 85-90:
159 Giuseppe Flavio
AII
14: 152; 18-20: 161; 18-21: 152 XVIII
259: 11 Vita Ios.
40, 2: 152
Lettera di Aristea
139: 143; 284-285: 106; 310-311: 189 Mekhilta de-Rabbi Ishmael
Bahodesh 5: 162 Oracoli sibillini
III: 143n, 144 III 810-826: 144n IV 1-8: 144 V: 143 Sifre Deb. / Deut.
317: 163 Tanchuma Bereshit
11: 162
Fonti ebraiche
Apocrifo di Giovanni 9, 25-10: 142
Clemente Alessandrino Strom.
I 72, 4: 78 II 100, 3: 78
Fonti cristiane
EusebioPE XV 6, 12: 47
Giustino Apol.
II 2, 2: 140; II 9, 4: 140