1'0ll!NO
ELETTHOTEON IOA
T u11 .. t 111 oltre '·lO l••glttc {'Un moli~ lnrl•loul.
~ fone '[~ellll laplit h11potlliiiiP ''l'~'" ~d•·.ntilha d,.. ~i~ i [oUIJ\oJh·•IIO iu ljuroti 1l11•1 a11u~ e pu ,u ltudloei do o·l.-utuh,•rnte~ .o ~li •J>[>Iu•.odnni ,.J~uri•lu• 11.
fUI& li ttr.tttrt th uo •.n~nim~ulo irn[>OitiiUIIUIIIHJ. lu 'l'" fl! lcdoui lt1fatti IIHI trnrtrann~ l&t~<.>hn 1[ lt>nrn <li to~ni~i<Jul o· di 1tu<li laltL .''"'!'"h" 11ttutt dtl tfltbre •~•enuato, e'''' u.c ·~·Jul•tuon>nu [, piu alnJ>Ì•· uu;,wut dt d~Uro·
lttntca t lt~OI(aiJiuui ~~~··t~urio [11'1 crunpreudflrt• tutk lt• U["'" ri~u~rdami appliutioui eltttrldoe che I<Jro Il"" • '""tllrrHo' di ~"''- ulllltt·
'lhlb ri\iolt l.'f:ftUroq{ljl, ... ;. l'reuo:l.lrol.; -<,._
Ing. G. MARTORlllLLI
Le macchine a vapore marine
1 u'-Ili tiru IH m:• iJnlt11t 41 UO f1111i 1 41 15 tJr~
Q,I,U IO:IJtT• t l l 6lH•IU< 1111 )lr•r•nllt> l>ll 1J. )JUJ~A }..JJil10~'
,.ff~l~~~~~1j: dtvr~L~ rbc 3 l'~CM llllui. ~li di•I•IHlla uu'•>pHoL, r•hc iLo tOrr>rnNr·j,1
:~:~:~::~~h!~ p . , .. ra/~d';ro~e'd!'/,~ OJ~:~~~~:;11:;, ~ 1 "~'~i:~ ~~;~~~~ ~:~~~~.~~~~~~~~",:.~e
C:l DII ~ I[Q Lire Il Clllll un•lrn
t'r';~ t~~~:i·::;ra, d•·11. )I••J?'P..IIi !uAuur•·•n;Q rli uu tnruat" ullc w •·d.in~. •·our·
dtrù~\~.c~il~:!:i,~:::~~!~~;:;,1:~c.~;;:'r~~dor"r~·~l!r[·~r~';~,~1~-'i::c.j~ ~~~.c~~~;:;,~:
«l J.lre -. l '"'· lu·l gr. - J.lro tO JAli.. 1.1 HmM.l.
/
F~<IJhralo I!Hll. ASNO JV.
LA RI V fS TA TECNLCA
ll~Hf: Xl'II:\ZI:, llf:l.l.f: ,\liTI AI'I'I,II'A1'1: 11.1,'1,\UI'S'IIIIA f. IIU.I.'I~~t:li\1 111.\ ](] 1\llt~li!IAII
••us UN I<Oj,l.l l Tj.\01 IU!OI,I J,~ I l UJo.l, 1< . .lllll~<l lliiii'.IICIJ.I,I'l IT .. J.IA!i() l'. HHI.I,). K(JIHII ~. llil>l'lllltl .. l.l 1)1. L, ltNUJ'I<I
l. ,)ft•flwrù.·.
LF. \IACC!fi~Y. i'IUOORJFJ-:IIE . . . l'ao,.. Il rtuuo SUI.I.A DF.TEH)II"AZIO.\l: DF.I I'OU'HCH::-\TI DI ATTRITO J>1 Olf LUBR!fo'ICA~Tt: COI..T.'AI'I'ARF.CCIHO DJ Dl-::TTMAH . hu. L. •orm.L CA\11'1 ~:t.F.'M'Illf'l fo: \L\(;:\TI'ICI hro. L. IDTOlOO Il. Utt/Jilt'gnt• h·rniche t' nllliT.Ù' mt!ul>lriuli.
Ml'NICIPALIZZAZIO~~; llf:J, GAS J; DEI.l.'ESEROJA EU:TTIUI'A A.
TORJXO • • F.
}:Sl'OSIZIONJ; DI Al.iTO:\IOJIIJ,I • T0Ril'i0. •· F.
NO'rrzn; I'"DU~·t'lt!Al,J.
Ili. la proprit•ld indu,-friale.
RAS""F.G:-\.\ DF.l.LF. I'RI\'ATin;
Il'. t: if11it'gii!Wit'lllo Ùl<ltuilriale.
l ... ~ . P. , i ..
.... e:, ~-/
L'I~~}:GSA'\I.EXTO TXDUSTRIALE COMliER<'fALF. J; I'ROH!'!"tiONALE
Hi ALCl'~l f.iT.\TI E.-;Tf:RI • ••
V. HttllliC_(/nfl hi!J/iografka.
llllJL\001U}'J.\ - UI\'I.STA m:r.tt; JUVISTt:
l!dilori H:OU:\ e \'IAI1t:N01J. l'orino
OlltKZIO~'l;
11..,...-o,lllluseolncluslrialall&lleno Yr•O.~alel T·>rlM
AMlliiNI!JTRA?.IONt:
}'l'ftlllo gli Eclilorl RoiU. e Vlarut•
p,.,.., 8ol!tr1u -T • .,..,
'••trn" " '
IOA
SOJBtfZII. Dl~J~LE ARTI APPLICA'rlo! Al.r.'INDUSTIUA l DBLL'(Ntlf.()NAW)1N'f0 JNI)UA:'rltiAJ.r,
· Esoe In Torino ogni mese
CONDIZIONI U' AHIION,\31 1':~'1'0 Pur l'ltnhu
PtH' l'l·!~totl'O
U11 uumero lif'Jlllrllfn J,, 1,:/5,
LA RIYIS'rA TEGSIUA lrJ~<~cl'lst•o tmnuuzl di 1111h1le lnrlu,lri;\e.
/wJirillll"i <11fA111111i~l.wrouii)IUI /!fl' OOIIOifWY f~ f"•llr/ÙÙ.<"i ~ ~~ rn•,da/1/d.
00MIT ... TO DI DIREZIONE BIMI/,Lt •n. prof. 1'.\0LO, l>t!jlllllto ul P.trh&lnlllllu, pruidt·ul•• o.ltl B. 'luuo
ludll•trlaleilalìltoo.
fl<.\1,.+. uv. SIIOQS!lu, ~~na1or11 d~l l'o'){n(), m~mhro d~llll Giunta <hrt·tllu dtl Il \11UtG IMdllttrl~l• ll1liAnO.
lii,IOTTI i~g. Gtov. lh.TT!;.T,., diro•llon· !lo•\ Il \l '" • J.,.lu•tri.th• lt•llano.
RIDAZIONE
Hotmu iufC CULQ t'•.UtiiiiC". rrtlut/.,ren•J"' ~lrur.Art pc..,f .\KTn:O,rt<WUIIrt ptr l.a patU rAu11i u rl;tun:kfJ iujj. \1101!1;1.1.1 t•tr J.,, t•<lrte m~>mi(~.
Ctllahraui!Ontglianni precedellli
: :::::}~~~~i~~i~:~i~~ti:j{~;}~;lti~
...,..._~
LA Ul VI S'l',\ 'rF.CNICA rt!16e C<Jnlo di IUII6 lt Optr6 ltallanr t stmlm ~ lt prnrnnt, Ila "ttlu!Grl, dle dttJI tdhorl l'd la:t\11 11 c.1mbio ron lt nM>Ilt t4 l .-utl kltiOid t lnolo~. SI ~ d! !Ddlrtu.m tntto qumL.J rl W1il la rfd.ukte
• l &Jnlll ID etmb!o allt dlrtzlont dtl giornale, yJa Osp«ial•, 32.
'I'OHlNO-UOUX (' \'UI!V.N(l0, Edilol'i 'I'OHINO W" l'nme-P!Wbllrufft l11 Il' f'•llziqllt:
ING.' G. VOTTERO
Manuale del fuochista e macchinista
\Il '-'~··
W. ICIIIt bcHa lfll~l li S. Cwlt t ltrli 11lini ttnluttlri ~i Cl!d111 l IIO~id l UJifl
h> /llt •• Jtt'l'llt•J'Ifl .C•J ti,'Ao~ 11110 .\11 1·1 l
1 vol. in.·l.Q:f con l.e ta.volo • Bl. :0.(:'~
PllOPIIIK'I'.I. /,MT'J'IIIIAI!.!A,
LA l{ l\' l K'I'A 'l'l~ OX l UA
OBLJ.~; SCU:~zt;, Dt:J,I.E .\lfl'l API'Lif'ATJ•: ALI.'INI)US'I'ItiA F. JH:I.I/ISSf:(l]'iA\If:.\''fO IXUU~'ri!IAU:
1,1~ MACOJTINJ<: FHlUOIUFI~RE
MICHELE FERRERO
l . -'l'm i nu·zz1 impi"gati l"'r la J•r•·cluzi"l~~" intlustri:r]f• dr·] fn·tldn,
•tnello dltl la sempre piu a•"•Jili~hndo lt•m·nt'J i-l'anitlri•lt• rarlwuira, [lt'rrh& i• l'unico •l~>i •]Uatlr<J rrwt.zi lmpi .. J;a!J. rloruro tli nwlih·. ani-
•lrid(• solf•no.;a, ammo!Jiara. • aui•Jri,]., t.trbunira. dw llhll intar••lti i uwtalli ,. i luiJrilh·uutl •·cm nli \ÌHw a \'Hillntlo ,. rhr 11n11 nhllin pro]Jriotit J!f'rirult·~·. l"'r la :-:dul·· ,],.JI' 11011!· •' prr la r•·Jt~Pnni<~l"'
•IPIIe S•Jstatl7.t': ]J"r IJU:tnto una lui'\cdlin;, lwn co~lnuta ,. lwu man- t•muta 111111 deht.a mai Jwrmdt•·n• J'u-.dta •lei ru~>u.u rlw ]'rodur•· 11 J'n•d•lo, c IJUÌncli pu~.;n p:lr••r·· inrlilf••n•nl•· 1a ~•·t•lta di '!Ut"-.l•J. pur••
l'idea che un' t>n•nlnahl:t •}IIKhlll•JU•· f<•mr· h• rotlurn •li Ult lmllun•,
" il iogur\o clt·l J•n·~ .... ~t"]IJ13 n una faJ .. a wuno1ra •li ruJ,inl'!ti l'"~~a ert·nm una fu~u di un ,-aport• u H•h•Jtu~o (ammouiat:IJ. •l rorro~iln (ani•lridt• -.nlfnrth:t), IJ fnriln~t•Jll•• r·•ml•u,..tihih• frloruru •li metilo•) h:•
una l'f'rta intlu(•111.a -.ulla ... ,·pila dP] mt·ll!O.
],'u"o •lt•ll'aui.Jnd•• ··arhonira lr •\a\;1 lìu a f>OI'Iu auni fa 1l111•
J.;"f;tndi •Jslat"oli. uno nt>ll•· c•lt•latF prf·,:-.i'•IJI a c·ui ~i ,,,.,.,. far fun1.iu rmrt• ncllt• man·hint•. t• l'altro ru•l J•r••giu·ii?.iH 1'111• b"a rirlrif·•la nua I!U:lntilà 1li la\lml rn;tgci"r•· J••·l t· .. mpilm•nto tl•·l drlo. 1/lt!lflr•· ··~~HJtlfJ il n•u•linwulu t•·rmit·u •l•·l cirlo i•if·ale dtt' qut•,..l•• maerhinl' •lolr•·lr·
lwrn Sl•cuin•.
Il primo l)~f·tr•rlu ,. ~taio l'lllllJIIFtamentl' sup•·rato dai p~rfE'7.innn
m••nli ch•lla nwta.llurl.('ia, rei in rnnsP::tll'n?.a dalln fH'~"il•ilità tli :m·n·
1 ,....a JDOderaU auiai dolci uwlt
1J , .._>tt r Uili. e d!i
pwfaioaamenU dolla tetMlogia d• " lta nu
ff!'!•... ..._:;:_: jf .. ter:at~
,m.tle di totté le giunte
fi,~,, '~la teo u ..
,.~J:a
d~llt9aote mobili (anelli di guarnitura di stanla
t: -: -~rt"Yta).fl &etolldO OSf8COJO è
Ofiii3Ìll'laSi r..ornp
P._a: .. ~. {•ertb~Jt moltanr.e etJ'•s tliVA datt• dagli ÌIII J tiaut i
f5iqOJccifri,.cj di li.Hrlftllratnra •l ai t'osi rnlt u ri •l i m ar· flif.le &d
~• n ... eu .:na baun•) di Mr!tr. lllt 1'110 il uunto ru d i e u
I!Jri~a --or'
u "'·rt" "' _..,:_
... ~e:,. ::~leC<·m· ·
~J.r,n•lentem··ntc
al lt11• oro
SJIP~oeli J ( •r. on
~t' • . re non è
ltlf,riTJrf!
per
quc~touuwchin r a qneJJ,, c hP • • b J<f.l - t::2:tthin,... a•l
~I'Jiu
• n i ara
t•wl uni d l'id e sol f oro5<t.
f :
~l o ''3 f lt• rio uzo l 'n lto da I Ji tt de nP.l Ffn ds.--fdi n
d~5Poly·
llrht~ivlttll V~:rei11s
di \lo nnco
(l),tfrJon pe: la : ri
~euboniu u n ri .. ullalt• in e ffetto frigo rif ero p er u rall . rz re di
qo~llo·lt ..
out iJ llt~r l'ammo niac a, è u ecCN'aT I(J p n re ootar - i ri.'Ultati dt l JUt'!!lo esperienze n o n son o ab b a !>l:tuzl
~r.tOOrdu:··fra
·~i ro.
r~r~LèID a ~runa di esse il c al o re gene rato dal eompr= rt:.. ci -e ia difertnza fra ~l · · alol'l· ver.;alo dal H nid o nel con feo,at r;.
tn ffreddiot· r.- su~·
Ce&'IVO
o quello s o ttralto n el rapomzawre. è ~n;t; in di..~~ rof.
r·• l lavo ro
a~-orbitonel
COIIl)Jr~·ore. ·
Qlu .•slt J Jb.a ct:Ort ) O fu fHlr C n o tato olaJ J•rof.
l.;r.~Jt .d
o 1d
,Du• Cot~J~rulio e li . •re rm o din:uni ca apJtlk.ata , Tol. n. J ~g. 21:3: 1alli'J rh~ t>-:-h ~~~ obbltt;o llo p e r p o te r ri cn' are ,J Ile eoncln~: n •• a ~rreggm
1
n · ullah d u li e e,pe rie nzc d el Lin de
• !)'altra parte le es p e rie nze di fHl~l'DZ. JtnbbJitate .\tu,rr Vcrbll<'he an !fa'l
1 • •l 'li.(·. : 'l-· tllllaSCfltlltn "ftr~cJndf.
•",.
·"':l,f!IIICili
~t ltN"het~ B e tmbt• , 7,, d. TI. D. I. 1.90 :!. r•a!!'. 11~ .. ::-~ g .• dlolO-
~II'llol'
a mpt arncn
LE~d
1o · t · -. tr . ' 1 ru lll OZ l'.l
conmn~lliClll.. imJIÌf'_ .. t; . anidride
~ •OI\•~a.
nuuno ntacu Rl . dr. l , l . . -
. . . • ' ll H c car
>ome~"'
f'qnh;.l~onoprat:eameute a Jllrltà • li ('Ondtti u ui tli funr.i o u n m o t lto ~
La ra• •iouo r r · L •
t.• ·r ::: 1
u tmpo r anfo tll'lln r nnnc~uza rli -diff'ert.:nza di e!Ttttt(\
n( 'nwr o fra un · · ' f '
ad~
· .
llll(llillhorigori ft• ro n d :lll.1rirte cnrhcmiea t:d ono awru o iuaca .
~tan t• l fallo •l l . l
dtt~~
d al • 1 · . i (
IO 1 <'l<' l':>c
..r~H.odal il nido e t eu t:td~\<1 Z rle o
l•·~lllc, rowe è stato :-;lWl ••:>t \
ie tome banno l«®l(lda,euu: r,
1•lltrl~ . . l.or o u (. . tch'f el•L e r . .. ' z!:innza rhe la
~ 111 .u •lttj llllt•h Q rato In l'{l~l ru?.· lone - -
- - - - o ,,
..npnh . .. ori d'ani·
l l't ·~ noJ /.
l •. ''· 1'.
n .
l . nd l$.(•.l
U: ~1\CCJIINf! ~'RIOOiut'l::IU: .;• 'J .
dr i d o cn r honicn, rondcndon o tuolto eiC\'ato il n•n d im e uto nwc,·a nico, o si ca pirà da clw dip•·11da la ditfPrco7.a tra i ris ultati dt>gli impianti m o d erni •• quelli delle r:,perirnzo di otto o diPd anni fa .
2. - I l fu n 7.iomunonlo clellr rnacdtine frigorifere si basa sulla
~ot·trazione di calMe necessario alla Yapori7.za:done di uu 11uiclo (anidride
~:arbonit.;a,
nnunoni acn, autdride
~olforosa,cloruro di metile). pre1 cnti - v arn e nlo compresso rne•lianlr.: uua pompa, e condensato medinnle una ()j rco l azi mJO ti' acq n a fredda. TI
ma~chi nariu componr>u1 e
llll ì lllflllln
to r rigo ri foru
1\ SOII1JII'6 O!ìSI'Il'l.Ì!Ihlll'IIÌC COIIIJlHStOdi:
1~1~
compt'Pssore A (1•erli lignra L). che aspira il fluido del rf)fri·
ge r ante e lo eoruprillle nel I'OtHI(•nsalore:
c
... T
' J)
n ~
:: ;
. .
•tr "'.
l
~,,.
'
~)·
(
1{,/,.W è(J nya.~>~-··
Fig. 1.
---
- -
1m
conclensalon~8 formato da
LUJ!>Orpeulino di f erro, ovo il fluido co m p re.;so l 'ieuu port.alu allo stat o liquido mediante uun circolazioue d'(lcq ua;
1111
rubiM itO di rspcm.zione C dte rPgola il passaggio
d~>ltluiclo
dal cuudensatore al
rcrri~eranto: ~un re(ri,qercml e o mpori :.zatore D forma lo •la un serpt>utiuo •li for ro, Ol'e il Huido che elllniste clal rubiuetl.O d'espan::oioue tru, ·<mùo u n ambiente a
bas~apressione in cau a della aspirazioue del
COlli·presso re, \'aportzza otl assorbe da
tcorpi 'il'ini il calore nects,ari(
1prr quc:.lo nunbmmcnto di stalo fisico. Gcnera)meutP il serpentiuo
•
-
• •
.
'•
60
L4 IUYIST\ TICNICA -- At:SO JYrefrigarao te è i m m erso io una soluziouo in congolnbilc di cloru ro ci 1 ealcio
0di sodio, ed iu questa si introd ucono lo cassottc1 ronteneo ti l'acqua da congelare. Se si
\'UOIrinf resc are l'aria di
lllJawbien te sì può far cireolare mediant€1 u n a poiii J J R la soht:--,ione i ucougolabil€' fred t la io una rete di tubi posta no ll'amb i outc, come si fa co l \ ' apore quando si vuoi iortll'e riscaltl n rln.
AJ r ubinetto di espansione O si può sostituire nn moto re d'ospan·
::~iouo,
n e l quale il flnid o c h e ''iono dnl con donsatoro comp. ie, espan · dandosi fin o alla pressione del rofrigornnle, un certo la \'(Jro c he si
pllò raccoglie re .
T/uso del m otore d 'espansione n on b oncora entrato nell a praLica, p erch è la complicazione doi meccanismi n on ò compe nsat a dai ''an·
taggi termici che esso nrreca .
S . - Rsaminiamo
donono~tantoi f e nom e ni dro aYvcngono in qucst<>
caso. cioè n el funzionam e nto a ciclo completo: Il ciclo che si am m e tte che le macchine seguano ò il seguente: Il compressore aspira dal refrigerante l kg di fluido aven t~ il tito lo x : , il rolunr c u x· +
64,la pressione p. la temperatu ra
l,e lo comprime arliabaticamente
l111ualla pressione t>t e tewporalura
l1del condeu atore. al titolo .r
1e rolnme. u, .r.t + 6,: poi lo ritluisce ucl co ndensa to re alla pre~sione Pt· Qm m edm ute una sottrazio n e di calore Q
1il tit o lo si ridu ce da
71'
a ~ l . .rt la pre&:~iune
P.la te mp e ratura mantenend osi le stessP: il \ 'O iume tlmeno ut .rt. + "r·. e que lo è il \ 'olume col qual e il fluido en tra nel n~otore, n comp1e una espaJJsi o n e adiabatica p er la quale da lla press!o ne Pt e te~npe ratura tt pa<ssa alla pression e p , tcmprrat ma t ,.
dal ll~olo ~~ al titolo x . e quindi il suo \olume diY ieue uo x. +
6,.Il llurdo \'IOne allora scaric t 1 f · .
. . . ' a o n e re ngerau to
O\'Om ed1au te una sou nnrnr:Mazroue . d i ca lo r o Q il li lo l o dJ·, ,J ·e o . l . l
~
· n
Xoa prossJono c a
lempemtutà, ruuanondo ilmriatc: il volume divi e ne allora
u !t' + oel·'
Bquo"SE!odèll rl :olnrno2col quale il fluid o o nlra n el compresso;e. T/a re;
;J
e a rl"'urtt ra 1 >pros 1 ., 1 .
l'area F' , D E
.e .ou a
1 1ragranun a del comvresso re, e
· n
11 dragramma d o ! moto re
Le trasm i ssioni di calr>ro cl · f: · . e motore sempliceme t
1
10
~
1anno fu o n d ei Cilindri compressore tìcieute rji tras
101•551·
n c pere Jè m causa del pi ccolo ' ' al ore del coef·
11ne 11011
è p 'b'l f:
pareti le quantità di ·
1
ossr
1e ar l_><'lSSare attrave rso le loro raiTn•dda ti al fluido ~ o r e ~ c Q, che
SItra smcUou o d:d corpi
t.lensazi one nel "ood ne
1aporrzzat {)re
0da l fluid o all 'acqua di c on·
' ensatoro posso · . . . . .
' · no mnnaglllarsr possr br iJ a tira·
l H .M \CCJII:\& rttiGORlrP.JH:
61
v erso le pareti strsso rli un dlìn dro. St'oza altt-rar" il complesso dei fenom eni.
In questo ras11 alla povione A H dulia
aspira~r,ionedel
compres~orcdal refrigerante
(li~. 2)poi r•'IIIO sostt tutre un:t iso te rrni ca òi \ ' aporiz- zazione, in grazia della quale l kg d1 1apore n e llo stato A
(pl
:r)de u e riscal dato dai corpi rhe si vogli11no raffredJaro fin o a c he il suo tit ol(l tiivenlr .r.'
ed il suo stato
è rappresentat~dal punt o B.
La qunnlità di calore assorbita dal fluido
è J' e tl'etlo fri gorifMo rwr ogni kg di fluido:
• o.
( o
l
c., • .:, . ,.,.-
.. ~.Q
,.(T(
J. - .. r4)
.(])
•. , .ç
~.#-,.
19.:..• ~-"·'··<
n kg di vapore col titolo x.' \iene compresso adi a ba tic a me111 e secondo una
F. t) rg. •·
lin ea B C ti allo stato B
(p.1 ,.
7or)allo sta
t~C (p,
t 1 ;;r1').Alla p o rzione C D di rilluirneuto dd fluido nel C4>ndensa tore potrr·nw
·u..,til uire una condensaxionc a pres-.ioue wslaute.
[J~rla
qu<~leil fluid o \'IP ue portato allo >-fato O
(p, 11:,·d· La quantità dr calore ce.Juto dal flui rio a l coudr.nsatn re è
Q, - r, (:r,' -x,) .
I tito li
J'e ;;·'
s ..uo det•)rminati tlalle due equazioui
Poi il Huido
stlascia espaurl(•re adiaùatieameute tiallo stato Il (p
1t,
a;1)allo statr> J (1'• i
:c).Il funzionamento degli
~tppar~'•'chiconcantrato nel solo cilindro da luogo alle
stes~c tra,mi~ioui tljcalore, che errotti nunen te an-P.u gouo o egli appare.·cbi dbtiuti.
pa Ila st ... ssa spesa di laroro per J'esecuzioue clel ciclo . Il compressore f'd rl urobJTe souo Sllp)'osti a par.eli impermeabili al calore. sen1.a spazi"
morto e senza salti di pressione aJIP amm i ssicJni e agli Sl"tJ>J•ameuti.
}lt'r
m odo che le t•ressioui p
epi del diagramma sono rbpetth :rme lt1t•
le pressioni del vaporizzalon' e rlcl wndensatore.
È facile rerilìcnrc che il i:mno s pP::>O per ottenere r effetto frie:o·
ri fe ro Q
èpt•r
•>~nikg cii mpore i lllpiegato
A
l.J - Q,- Q = r,
(J, - :r,)-r. (:r:'-
:l·~) (IJ•
-
•
• •
62
1,1 rbe il I'O!Urtt6 o]eJ (QIIlpre•sore tleHl b~t'f6
\' - (11 f ' + f}.\1 f,)J
e •tu~llo del motori'
\' =(Il J +•) ~l
Sl' \l ~ il pt>:;u li j]ui<IO Cht ~ IH'CC-~sariu far ji:!Ssnre pN 11~p1i CÌ)irt·
tirata di COIIIJlrt>,;sor~ e di IIL•otort•. onde oHt•nerl' l'ell"t:tto frigoriftr"
ornri•1 F l'lte ~i ,[~~iolera.
Sa il ~<iruprt!,.;Ortt e ti doppio Hfi"cllo e fa Il dri al l IJ~sia 2 Il. ~~·
dlindrate all'ora. il p<wJ .\l per cilindratn ò
~· l
~~ =cr·:iiiiiil (i}
t; p~r·· 61'ÌIIPnl~> eill' il ci~IH .\ BGIJ i• un ridtl ,Ji l'arnot con 1Ju~
adrn~ahclle Bt' e IJ.\ e due i~oterrnidtc AB (• (' lJ.
l. -:-Jl di;tgttrntu1 t'Utr .. pit'lt (IJ oli quo,tn l'ido ,, nlppn·~~>nllllo nella ~~~lHU :J Ili CUI. !il' ~~F c Ja WT\"a I•IJITIIjiÌCII rll'l ris··aJ,Jamer1t,,
'j dellh1ui•lo, e yBJu t•urrflt•nlrol'il':t del \"Il·
l
por~saluroesrcco,ilsegmenlrt\Bprr.;r,~nlla liuea ori~zuntale a I0111JIPTalnra t "
1•1 ·J, · f'.l Fil
'et :• 'm~'B J" t•dvs J' fiLJlllT~·
ili -
srntl•r.t IUlrtorre 1l:• 1 l~ott·rmicanu·~~o noi di ln]l·o.rizza.r.ion~.cht> n·Cril{f'rtlllll·. il ~e.!uwnlo DC Jlft'~O SUJia linPa •JTÌZ7.'JIIIaJc a teruprraturar, 1. tnll:' dte sin ~=J,
~ o·d Eç- , l•,y
FiK. !l. Ey- :r, rappre.-:euterà la i~utermii'a ,fi
··••ntll~n~utor.·. /'ìnturalrueut~ c~~H:~.n~n~~oue che ,JI~rcon·c il 111P7.ZO Jh·l all'as:;e delle temp<
1 1 Jee .\n e H C nsultoranuo l" rallell'
•ra ure. JWI'C Il> do~ranno rnJijlTt.!i('lllan• Jllt:IIU Jlf'
la lilll'iL adi.dmll•'iL t.! i currqm·~~umt, l'altra la lt A, la lill('ll adia!Jatira di hJI:UI~illllt',
Il t'li Iom a'suriHto m· l ro·frÌL:I'rartll· u•l t•IT•·tto frÌi!•JrifforQ ~arit:
Il - :p •. \Hf r (.r J) Ili
\ J, Il' BC L r f'• ll•;f, + P1 Ltr.-rr, 1-'Bf',.
q,-'{o+r,;r, rufo ('f• •Jol{l ~)+r,.r,(t :~)(i}
,t• d intli<'a la ll'tUJI••r.tlura nll'olia ol••l ri,ral•huuonlq ·h·llitjUHlo. ~Il quuh•
t .tet~'rtninatn d.tlla ••!:IUIIdi:m~a tl••ll" ar .. e:
q, 'Ju 8 .1· h•!{ :: •
r1- r ,
lo:; r,--h.o:; r 1\la\·ornrirtl]wnltnnelnwtor•·••
.\ J, _ .\ J, \L r, (J1 J1 ) r (.r - .r0 )
Ili
X el tracciar(' ,1w-~to dio~o:raumul I•Oirt'mn ]trt•ndt>re ~·t'r vriç-ine •li' l h·
eutro]tÌl' il \"al••Tt', rhl' i li·~ui•h dci ""l'"ri iml'ir·è-ati hanno ]'Cr t= 27:{•:
in lllii'SÌO t':L!'IJ !1• I•JJ!ftii'Ìt• l)f'J IÌ!jUÌtlll ]'•'T Ìl'llllll'n!ÌUft' iuferiori a zt•ro Ct'nti~ratli saranno nH~atiw e donauuu E-~,.t.:rt' ~ul di:u;:nuul/la 1111rtate alla. siuistra •lt•ll'as~P olt•lle Ìl'llt]•l•raturf'.
5. - In 1-!:l'ntrah' in (}llt':-olu rasu 1\•oriro ~i ritienf' r,u,-eniente Ji.
mitarll J'a..,~urbimt'ni•J ,jj 1·a\vre Q t' •]Uilttli il \:dorf' •lei titolo .r' iu
~wdo the il •~por~ uon si StHriualdi durnnto In compn·~sione. c ·!J
In nwdo che n~ullt tutto ~l Jllll ,., ...; l. t; JIC'r aumcntnre 1
teu~ SJIC't_'fiea frigorift>ra della rnaedtina ronvicnr• spingere 111 .,';,:
traz10ne dJ e&lora Q .• nel condau!<rtlore fiuu a che tulto il vapore~~
torulen·aloallaJJrtssJonep,otemJICI'lltum fnques!Qcaso: t11cioò fino a che sin,. ' 11 ·
Q.J=::::ro(:ro' .ro);
Q,=o·,:
(101
(Ili A L= Q,-Q~= r, -~'o (:r~ ruJ (I~J
;. i_tilolli r, Cr! r' sono rlall rlall'!'guagliauzn JoiJ., entropie al prin·
IJJIO l'l alla Ime del/~ rlue eun·e rli cornpressimw eri e.~JHlllsihltl·.
(' lr•g ~+ r~:~=r logm
r.lol!~7uoT-.!:t!.t c.lor•~+r, (13)
~ i) 1o 0 2ì;J r
1
Il diagramma entrOJiieo in 1uest
111 rui il fre•lrlo prOtlotto è l 0 easu b r:tJlJir!'sentatrJ nella Jig.4:
. Q.,=:j~=ro(.ftl - X0)
Il la1·uro SJII''O lli'J ronrprf:;.Sflfl' ~ fiOJ
1\l, -iP1IC1>=:tf1-qo+r,-r
0 ,-
11 '
(q,-,,,.)(1-'•)+, (' '•)
illarororicuperatoneltwJtoreò 6 ' -~ 114)
,\l r.,= rF'TIA:::::: q, - fto - "u "o
. ~(q, -q,)(!-'•)
ti la1·vro netto ~peso ò ~ 115)
,\1,=,\1, - ,\/. ::::r, riJ(.ta'- r0)
f',J il calore ,·e~ato al e l OUten•atore~ è r, {l -~) (12)
Q,:::: l,~oc,c:::: r,
(Il}
l.r.lUtCIIJ>;t; l"lliOOIIII'P.RE t;:,
O,.st~rnuulo SII IJUf''iiiJ !lilll;rumma la forma e la po:,iziune dei!P CUCI t' entropirho dPI lifJUido t• 1h·l \3J•Ort' saturo. ~i eapisre ~ullito comt·
l'effetto fri~;,Jrift•riJ ,fi 111111 mat·rhina aunwnti o din1inuisca evi dinti·
uuire od aUUII'Utnre rlr·lla h•uJp•ratum tft:l·
l'arljllil 1li i'Ourlt•rbnziuuf', t• rmw· ljU•·~to eiT••tto si annulli r·omplctauwnt•• ljtlnJJrlu / . hl temperatura dl•ll'n'''llli' ,Ji t'lltHir·u~nzirm•· ·•
m1.q;iungoi1Yalortldi•llatt~rnperaturaeritiru 1/1
(r = 0), jii'Tf"IJI• iu ljlll'S!IJ !"liSO i p1111ti C!) 1
CHincifiOIIOIIJUUSIJIO. /
QuantiO lt• man·hinu ~f'!.WfJJJU ljtH>sto /11 ·~
riclo. fra J,. ~Il'~"~' tl'niJil'ralun• t·~ln·ru~< d~< l
\'RJIIJTÌU;LIIITI' r· di• l Clr/llli•lf~iltl.lfl'.!jll3hiiHjUI·
Slll il JIII•Ufl ÌIIIJIÌI'L"lltU, -.i >11it•Jlt' :-I'IIIJITI lo !ill'~~o t"fft'tlo frig-<~rifl'fo Jwr uni\;. dt
lamru SJrr•so: tra IP.t•·mi'Praturt': t•r, il-,,,-, -t-+.:-- + - -
raJ•porto fra l'•·lft•tlu fric::orift'ru t•l il la·
\uro ~jlh\<1 ~arà:
Q,_~- f,.\B~ Ili;)
,\lr ABCIJ -y,IH'f f, . ..\llf. r , - r , G. - Puidu'• il 1~ ~o eli tlui•l<~ rlu· ,.,j dev" mew·re in eirl'olr.7.int•r•
all'ora j)Cr ottr·nr•re un dfdto fri~·•rif•·ro l'L!uale all'uuitil. i.·
l l
m=([,r~ 117)
riferùò
\'-~ 0
l"o(J" .. -ru)
(!ti)
ue vienn che il 1·ompri'~~·trl' ri~ultPriL •li dhnen~ioni tanlo minori, quanto 11iù si SI'Cgiil'rà gmnrle .r . Quinrli. a parl1• le cou~idera_zioni n.•lalt\·,, al ln1·oro clu• ~i donit !\pend,.re in (JUl'sto caso. 1•otrà 111 certi r;t!\1 riusciro OJtpurtuuo ,Ji -.piugere J'a..,~oròirnento di cai•>re Q llf'l Tt·fri·
go•ruute ad uu valort• l alt'. e quindi adottare un ralvre del titolo :r' al JlrirlllitJio dr•l\a romprc~siono'. in mo•lu ehe alla fine della compr•·s·
sione il 1·aport~ ,liventi surri-.cal•lato. In questo caso il dmgramrua entropico ò rappre~~·ntato rwlla figura 5. in cui l'adiaLatiea di com·
U llli$U THC)IJCJ.
we:....,jone Bt' lltr1\et3.1 la line~ del YlLIJOft• l'Blu m v 8, ,. la l'Una ('t
~la cuna di S<ltlrazione del t'A/ore 11 fJrt!!ISIOillt rostautr cl1eanj.
nel tnudl'usatt~re dd/a temr,mtun '/' dt·l HIJtOrl' ~urriscoltlatl) al.- Bne oll'lla l'•llllpre~siour lino alla t .. 1111~.
wurn l, dt•l l'nport• l'ttluro alla J•rt"!o"
~iom• p .. Il frrtldn pr11tln1to i·
F.g.(t
Q., fr,,z\ H r. = ~"u (J"u'-1"
0). {I~J La I'I{IIUI{Jinnza lrrt lt• entrOfJÌf.! ini7.ial•
1• linal+• _<ll•l raporu lungo !:1 CO!HJ'f"""
o;hmt~ a•l1nl1111irn d Jtt•rrn•·t!e di calc'>- larc la ll•utpl'r;tlura 'l' di Mtrri~ca11J1.
IIH'IIIU, n~~:t\/1 .l i.! ft• li.!!UJ!<·r:tjUfP :
~ r, di'i 1apori ~H turi:
;i::a~d:,,:~ ealurt> ~]tt:'Citiro tne•lio a prl'-.~iuut· I'O.'il:tnlt ,f,.] 13J•••rP ~llr·
lilarurOspi''OIIl'] C•tlll]ITI"'"ffl'i•
.\1., .::.:jFIIL:t.!lH'=Ird'IJr•+I1'~1J<:r.·+ ~ - 'prt"Hr -,,,_,/u+r,+~·('l'-1,) ra.r.,=fJ,+I",+k('l'-r,J fJo· Yof,
l•,,-.,.,,(l-1)+•,(1-:;)-1-1.1'1' •,)(1-#) (211
s_e rttn ~ inliehhuno 1.1 t~m]•f'rnt . . . ltquido tra ,0 0 ,, 1, eoni/ r Il :H.'I '~h·d1n. <Ici nscalrlauH'IJ\n Jel
Il la\'/Jro ricuperato IIPI ~~:t,J~{·"~;hn ''' ~urrlst·altl:inlrlft(J frrt r1 eT.
,\/, =:j"Pjj} :::;:,11 - fJij r~:r,==,f, -q, (1- ~~~) 12'21
Il latoro n•·ho ~w·~o: 1 6
.l L = IAiìiJèl;
'r+l.-('1'-r,J- r,,(J, - .r.)
'•(1-::)+k('l' •.)(1- ;')
!,a t••mt•nrutura trl•·•lm di l'Utri-.t•nl•lamt·utu ~ ~i rit.a1a r.ome ai,Liau.u fatto pt•r la lt!lllft•·ratur.t w•·dia d~<l li•juirlu 6, ~< d•X· r·•m la rdazi.,•w:
Il ,·;dnrt• IJ1 n•rialu al t'IJIIdt•u":tlnn• •·
fJ, Q,.+ \/, lr1./)(' ( r r, + k ('/' r,) (~fJJ )rt fjli!'-.\Q I".IS(ll· )111.\•"i/iÌ/t fan (111/Z/Ii/II!Yf' •llflfiiJIWIIfft/Ì"ÙJIJYifÌ!"II aurlu· st l11 [l"IIIJUI"flhlrtl riti/' arqua di rmultn~t~~i'lll' ' 'f.IJIWit 11 :•IIJWI·iort allu fl"luprtalul"u 'rilin1 dd ,.aJMI"r.
i. L·· li~.;un· li. 7. ':i ·•PW'"""rttauo m·lla ..,{•·~-. rala lt· runt·
··ntr .. pidll' ,],., 1ap• ri rlt .. mnrr.n :ua. -li aJJI•In•l ollor• ;t tJ llliiHin•h ,·,ttl)()UJra j 1ai•ITI •lt•ll'•·nlr<~]Ha "' rlf~<n<.r llt ,J J l.::cJ: Il tf 111 t .. 11 •pl··~t··· i di;u;ram ni ·li fuuzl,.ltllllt•·ttt" ,Jt 11 tttftltltl• frig-<~nr• M lr.t ,]ut· l~'mpcratun· dt•l• rmiu tt• r •· r,. 1 r "Ili]•!••. ~'0 • ... ,,_
,, .• ..,iaut•• ... uLitot l••rilìrar•· t•lu> ti tai••TO n \Jtuit. •l 111•·1" h l'~l 11
~·un•· (riu l'ar l' ]J .\) e .... ,.mpr•• uu; ctU:tlltlla )•l• "a 111 rut fr• t o l(
,.,] l:noro "P u IJI•l r•·mr·n·~-.•Jft• fUft r BI" ]lj, ' rlll' li riJ•] (o
,j..] la1"ro ,J .. I UJt•l,.r•· al laH•ru t]..] f •lll]•T .. ,.... ~!:~l•·r•• l r l u1a·rltin•· a•l <•llt•lrt~'' ··arlt•·ll:•a rlr•· in I,Jtl•·l!.· a•]·,wru·lr.al"· nr .:~ • in •JU•·:.t•· , h~ 111 r1u,.JI,. liti ;mic!n•l~" .,,Jr?r•··. l't•ì •rJ•Hrde •la1 11 • ,·Jtnaziottt· ,j, ,,. run•· rutrol'it·lw dt·llrqut•lr, r• dt• 13J"r' atnn
L•• prnpriP!i1 olt•i \ilj•Ori n•IU]•tr ti lltll•· uar_dt.lll' frlj:OflftJ•· !'>N•
rip!trlat•• ~ullr-tah,•ll•· <lllll' ~,, .. ,. -.ullr l Un•· oll~•·pt~l•· ltt'l~~· ll.L.'11T• 'l 10. 1 J: in ,111 , ~t•• ]111 ]lllr•' ..;r>e;n.tto la rttr\·. •l•- l rappurt"
11 i'h•t r., Jl1'·~,.11ta i!p]oT\··~tnmtÌI:IIIWIII•· l;l l'"t•·um ~rit:torif••ra rlt·t rullJ]tT1"~o l ]•l•r •IJ;IIi ut••l r" l'Ili"' t! i :t~l'iraziunt· allo• ,]Il ··r-.·· lt~lrlJ•i:f;lt li T•
~Jul'-.1:1 iu•lir uinttt• .... ,.n··· a far•• 'l~'~'·"o 111nd.o nn ronfront" frx i n1lUmi .Jpl rn rh1111 dw ;uJ.,~·rau•t 1 lh••1~1 thud1.
J.,, talt••ll•• -.i tr01nno nurl1•• iu altri lil•r ,. llt3.1JUalt.
l•·rt:tttU•I ,lj nnn\·n dw 1 •ltll f••,,tni aii"••J,trnpi:J.
LI BlfhT.I. T!CSJC.l - .l/1/i(J J\ IY.)IAl 1111-iF.ItiUJOitllr.llf
,~~r:~nn
l
<'l• ~~~~~q§~
, l , .. ,
- .
'
~5!i! 1 :i~1 ,'l:t'j~
11
~J..O::~~ ò~
T_J_;,·_
2~!:S~~ '~i~~
~ 111 • i ~ 1 -' ~ : ! E_
~~.,. ; • ~ ~.
'$ J,- .. ;;~
: "' .... .., ., e
a~·~ - ~