• Non ci sono risultati.

Del genitore abbandonando il volto

Nel documento image not a vailable (pagine 68-72)

Ma

ache sviato dalprimiersubbietto Piùinnanziprendoa dir

come

lafiglia

Del

genitore

abbandonando

ilvolto

,

Della suora gliamplessi e della

madre.

Che

smarrita restava in

piume

ingrate, L’

amor

diTeseoatuttoosi)anteporre?

O come

poscia allaspumosa Nasso

Approdò

illegno,o

come

gliocchi avvinta Intristosonnoleilo sposo ingrato Lasciòin oblìo?Difurorebbra ardente Spessodal petto fuormisealtegrida.

E

or affannosa dirupatimonti Ascese,ondeaffilavaentro1*

immenso

Pelago il guardo,or negli oppostiflutti

Del

tremolante

umor

trascorsealzando

La

mollevestachecoprialepolpe,

E

confreddi singulti

umida

ilciglio Talisnodò dallabbro alfinquerele.

Così

me dunque

dalle patrie rive

,

O

perfido,rapita in

ermo

lido

,

O

perfidoTeseo, tu

me

lasciasti?

Cosìsprezzatii

sommi Numi,

oingrato.

Partendovianeportiituoispergiuri,

Che

ticadransulcapo?

E

nulla

dunque Di

tuamente crudeleireiconsigli *

Piegar poteo?pietà di

me

nonvalse

Ad

ammollireiltuo feroce spirto?

(5

)LeggonomiserescereilPoliziano,e1* edizio-ne del 1481.oveilPisanoann ta:miserescere per-sonaliter ut Virgil.His lacrimisvitarndnniuset mi

-xerescimusnitro

.

Achille Stazio dice diaver tro-vatointuttiimanoscrittimitescere•,

ma

stima più probabile miserescere.Soscriviamo ancornoia tal

<*4

At

non haec

quondam

nobis(i) promissa dedistt

Voce:

mihinon hoc(2) miserae sperare iubebas:

Sed connubialaeta, sed optatoshymenaeos:

Quae

cunctaaeriidiscerpuntirritaventi.

Iam

iam(3) nullaviroturantiJeminacredat

,

NullavirisperetsennonesesseJideles:

Queis,dum

aliquidcupiensanimuspraegestitapisci, Nil metuuntiurare,nihilpromittereparcunt;

Sedsimiliac cupidae mentis satiatalibidoest ,

Dietanihilmetiiere,nihilperiuriacurant.

Certeegoteinmedio versantemturbine leti Eripui,et potius

germanum

araitterecrevi, Quatntibi fallacisupremointempore deessem.

Pro

quo

dilaceratala ferisdabot,alitibusque (4) Praeda, nequeiniectaturaulabormortuaterra.

Quaenam

tegenuitsolasub rupeleaena?

Quod

mareconceptum spumantibusexspuitundis?

Quae

Syrtis,quaeScollarapax,quaevasta

Cha-, rybdis (5)

,

sentenza; tanto più che questa lezione dovett’ es-sereanche nelCodicedi F.Pucci;mentre il Pi-sano,cheloconfrontò,nonlacangianelsuoesenta piate.

(i) Blandavuolel’Anonimo; lezionechesi tro-vaancheinalcuno degliediti.

(3)Vota mihi non haec.Cosìil Poliziano.

(3)Questaèlapiù ricevuta lezione.Lesipuò dar maggior peso coll’assensodell’Anonimoedi Ber-nardo Pisano, chelaritengono.

(4)IlPasserazio edaltrihangiàquiravvisata l’i-mitazioneomerica ( Iliad.1.I. v.4.).

Ma

quan-topiù7rct^oc,viha introdottoil latino poeta! In

Omero

1’irad’Achilleècagione cheicadaveri de-gliEroisiano pastodeicani edegli uccellidi ra-pina;

ma

s’adempionointantoidecreti di Giove,

cui

umano

consiglio dee cedere.InCatullo

Arian-DigitizedbyGoogle

6

*

Ah

nontai furo

un

dìletuepromesse;

a

me

infelicesperar ciò tu festi ,

Ma

lietenozze,tnaimenei bramati:

Cose, che or tutte all’aereil vento hasparso.

No

non credapiù

donna

ad

uom

ehe giura

,

mai speri trovarfidii suoi detti

.

Finch’eicupido alcunacosaagogni

,

Non

perdonaapromesseo agiuramenti

Ma come

prima lesuevoglie hasazie-.

Non

più.parole nèspergiuriei teme

.

Ricertoi’te campaidi

mezzo

alturbo

Di

morte, eperdervollianziilgermano

Che

ate infido

mancar

nell’uopo estremo

.

Perloqual mertoiosaròpredae strazio Alle fereeagliaugei;nèalcun

me

spenta

Di

polve coprirà.

Qual

lionessa

Ti

generòsottosolingarupe

^

Qual mar

nelle spumose onde concetto

Ti

vomitò?

Qual

Sirti,oqualrapace Scilla oCaridditeprodusse,ond’aggio

na-vedesepressoamorte,vicina- adivenir preda dellefiereepriva dell’onore del sepolcro;ediciò n’ ècagioneTeseo,chemallaguiderdonadell’ a-verlp salvato da morte. Quanto untal pensiero Funestar dovesse1’abbandonatadonna,si compren-derà.facilmente,allorchéci rammentiamo quanto grandesventura reputassergliantichiilrimanere insepolti.E'notalavetusta opinione cheli;anime andasseroerrando cent’anni,quandoaL corpo data nons’eratomba;esisaparimentechesi seppelli-ronotaloragli stessinemici mortisulcampo;

co-me

fècergliAteniesitumulando\Mediuccisi in Maratona.(Pausati,in.Att.)

($)PIirelib.3.c.8.Ineofretoestscoptdus Scyl-la,irem Charybdis marevorticosum, ambo dura, saeviiia

r

<56

Taliaquireddispròdulei pracmiavita?

Si tibinoncordifuerantconnubianostra

,

Saeva

quoà

horrebaspriscipraeceptaparentis,

Attamcn

in vostraspotuistiduceresedes

,

Quae

tibi iucundofainularer serva labore

,

Candidaperraulcensliquidisi vestigia lymphis,

Purpureavetuuin consternens veste cubile.

Sedquid egoignaris

nequidquam

conquerorauri»

Externatamalo,quaenullissensibusauctae

Nec

missasaudirequeunt,nec reddere voces? Illeautcm prope iammediis versatur inundis,

Nec

quisquain apparet vacuamortalis in alga

.

Sic nimis insultansextremo temporesaeva Fors etiamnostrisiuviditquestubus aures

.

Iuppiteromnipotens, utinam ne tempore primo Gnosia Gecropiaetetigissentlitora puppes:

Indomito necdira ferens stipendia tauro Perfidus inGretamreligasset navitafunem:

Nec

malus hic, celans dolci crudeliaforma Consilia, in nostrisrequiesset sedibus hospes.

Nam quo me

referam?quali epe perdita nitar?

Idomeniosne(i) petam montes?ah( 2 )gurgitelato Discernens ponti truculentum ubi dividit

ae-quor (3)?

An

patrisauxiliumsperern(4 ),

quemne(5)

ipsa reliqui

(1)

L’Anonimo

leggeIsthmoneos-,Idaeos Bernar-doPisano,e spiega:ab Ida Crctac. IlPoliziano chiosa: SuntquiexponantIdmoneos

(Lezione che Achille Staziodice trovarsiintuttiiCodici)ab IdmoneoCretensium rege.Fonasse legendumIdaeos ab Ida Cretae.

(2)At leggono Bernardo Pisanoe1’

Anonimo

;e questiglossa:Atlegendum,ut sibirespondeatnon posse remeareinCretam quod tindequaque desertain insula claudaturamari

.

LostessodiceilPisano.

DigitizedbyGoogle

6"

Cotalmercè perla tuadolce vita?

Senon eranoatemie nozzein grado

,

Perchètifesse orror delvecchiopadre

Aspro

divieto, alinenpoteviancella

Condurmi

alla tua casa, ov’ioprestato T’avrei graditiufficj

,oinlirnpid’acqua Icandidituoipie’

molcendo

o il tuo Letto

ammantando

dipurpureostrato

.

Ma

a che mi lagno invan di dolorcieca

Con

l’aureignote

,chedi sensoprive

udirmie vocinèrisponder sanno?

Egligiàquasi in alto

maf

s’aggira;

faccia

d’uomo

apparnel lido algoso

.

Sorte

amara

insultandoa’maliestremi Invida niegaancor pietosoorecchio

A’

mieilamenti. Onnipotente

Giove

,

Deh

non avesse le Cretesispiagge

Tocche

da prima Ateniesenave.

scioltafunedislealnocchiero Per làrecareall’indomabiitoro Peraltributo,1’ospitereo

,

Che

in dolceaspetto

inuman

sensiascondo.

Mai

fermoavesse ne’mieitettiilpiede

.

Dov’ghi

meschina

volgerommi? E

quale

Nel documento image not a vailable (pagine 68-72)