• Non ci sono risultati.

ELEGIA DI C. VALERIO CATULLO A MANLIO

Nel documento image not a vailable (pagine 100-105)

\^nella

cheoppressodafortuna avversa,

E

dall’acerbo casoa

me

trasmetti Epistoladi lacrime cospersa,

Perchè sbalzatoenaufragonelseno

Del

mar spumanteioti sollevi, etragga Dallesogliedimorteal dì sereno;

Te,

cuid’atnor la santa Genitrice Solo incelibelettoalmaquiete Prenderdalsonnoplacido disdice.

Cuil’usato dilettoincor nonsveglia

La

dolce melodiadei vatiantiqui

,

Poichéla menteirrequietaveglia;

E'grata a

me

,perchè nel tuo dolore

M’hai

peramico,eda

me

quinciidoni

Vuoi

delle

Muse,

e della

Dea

d’amore.

Ma

perchèignotelesventure mie

,

Manlio,nonsiano ate, nèstimi, ingrato

Che

il dolceofficio d’ospite mi sie;

Senti inquaifluttiabbia

me

stessoassorto Fortunarea,perchè da

un

infelice

Doni

nonchieggia

,cheti dian conforto

.

Inquella etade,chedi bianchi panni

taalgradomassimo in quell’Axilo ucciso da

Dio-mede

,che essendo riccoecollacasa sulla strada tuttiriceveain ospizio.V.

Hom.

II.L.vi. v.l5. ibiq.

Heynium

.

(4)Toga pura,Ubera,1tirili sscilicet.Bernardo Pi-sano. Questaprendevanoigiovani nell’anno sedi-cesimo,spogliatisi dellapretesta, veste listata di porpora.

i)6

Jucundum cum

aetas florida(i)verageret.

Multasatislusi: nonest

Dea

nescia nostri

Quae

dulcera curis miscetamaritiem.

Sedtotum

hocstudiuraluctufraternamihimors Abscidit: omisero frateradempte mihi!

Tu mea

tumoriensfregisti

commoda,

frater.

Tecum

una totaest nostrasepultadomus.

Omnia

tecum unaperierunt gaiulia nostra,

Quae

tuusinvitadulcisalebat amor.

Quojus ego interitu totadementefugavi

Haec

studia,atque omncsdeliciasanimi.

Quare

,quodscribi*,

Veronae

turpeCatullo Esse:quod hicquisquis demeliore nota (2) Frigidadeserto tepefeeit

membra

cubili;

Id,Manli,nonestturpe:inagismiserumest

.

Ignosces igitur,si,quae mihiluctusademit

,

Haec

tibinon tribuo munera,

cum

nequeo.

Nam

quod scriptorum non

magna

estcopiaapud

mo

,

Hoc

fit

,quod(3)

Romae

vivimus:illadomus, Illa mihisedes,illic

mea

carpitur(4)aetas:

Huc

unaex multi? capsula

me

sequitur.

Quod quum

itasit,nolirastatuas,

me

mente ma-ligna

Idfaccre

,autanimo nonsatisingenuo.

(1) ».4»;àvìoi

.

Cosìd’Enea

Omero

alL. xvx.

dell’II.v.484.

(2)Est aggiunge Bern.Pis.

(0)Quitti).Anon.

(4)Vocabolousato qui con doppia nozione; l’una distaccare,torvia apoco a poco,einsinuai’età.

che declina insensibilmente;1’altra difilare,come

ilcarperepensumd’Orazioerammentala gentile-scaopinione,chelaParcafilassead ogniuomogli

«amidellavita.

DigitizedbyGoogle

9Z Primail fiancoinicinsi,e chegioconda Primaverarideasu’miei verd’anni; Fui ben prode in amor; non sonooscure

Le

miegestealla

Dea

,cuimescerpiace Dolce amarezzaalle amorose cure;

Ma

tuttoornai nespensein

me

il desio Dellafraternamorte acerbolutto.

German

,cheilfato ahilasso!mi rapio.

Tu

in morendo,o

German,

tun’haidistrutta

La

miafelicità;tecola nostra

Famigliaa un punto ahimè!sepolta è tutta.

Teco

il fonteperì d’ognidiletto,

Che

giàsoleva inebriarnostr’alma Alimentato dal tuodolceaffetto.

Di

Luil’acerbo caso infuga volse Dall’egramente ilietistudj,e tutte

Le

deliziedall’animainitolse.

Onde

quel,cheaituoi sguardiobbrobriosembra.

Che

mentrei primiGittadin nelletto

Che

abbandonò,fan tepidele

membra,

Dell’

Adige

natioCatulloinriva

S’arresti intanto; aobbrobriono,

ma

d’uopo E'che afortuna rea,Manlio,loascriva.

Dunque

negarnon mi vorraiperdono, Seciò,che amaro luttoanchea

me

tolse.

Solchedartel nonposso,io nontidono.

Poichésedei Scrittoriappo

me

rari Sonoivolumi,è solperch’io

men

vivo

Di Roma

in seno; iviimiei dolciLari, Iviholasede, ividell’etàmia

Scorronoi giorni, euna solcassaappena.

Dellemolte ch’ion'ho,traggo per via.

Or

poichétal,qualeio tei narro,èilvero, Ti guarda bendi nonfìggertiinmente Esserd’

uomo

maligno,o

men

sincero,

6*

98 . .

Quod

tibinonutriusque petenti copia factaest

.

Ultro egodeferrem.copiasi qua toret.

Non

possumreticele,

Deae

,qua Manliusinre Juverit,aut quantis juverit ofRciis;

Ne

fugienssaeclisobliviscentibus aetas Uliushoc cacca noctetegatstudium

.

Sed dicam vobis:vosporrodicite niultis Millibus, et facite haec charta loquatur

a-nus.

Notescatque magismortuui, atque magi*:

Ne

tenuerntexens subiimisaranea telam.

In desertoAulinomine opusfaciat.

Nani mihi quatndederitduplex Ainathusia(i)

curam

,

Scitis.et inquo

me

torrueritgenere:

Cum

tantum arderem,

quantum

Trinacria ru-pes,

Lymphaque

in Oetaeis Malia (2)

Thcrmo-pylis

,

Moesta neque assiduo tabescerelumina fletu Gessarent, tristique irnbre madere genae.

Qualisin aerii pellucens vertice montis Rivus, muscosoprosilite lapide.

Qui quum da

prona praeceps estvalle volutus.

Per

medium

densi transititer populi

,

Duice

viatori lassoinsudore levamen

,

Quum

gravisexustos aestus hiulcat agro*:

(j)Dicitur enimgemina Venuseta Platone;qua rationeetab Ovidio gemini amores. Bern.Pis.

(a)Bagnid’acqua calda nelMonte Oeta pres-sole Termopile.

V

. Herod. inPolyhymtt.Volpi.

L’AnonimoleggeManliae chiosa:unde manlia -cussinus.

DigitizedbyGoogle

Che

qual si converrianontifo copia Dell’un,dell’altrodon che da

me

vuoi;

Iotei darei,senon neavessiinopia.

Tacer non posso, o

Dee

,quanti a

me

porse Utili offiejd’amicizia, e

come

Manliosoventeall’uopomi soccorse, Perchèdi Lui nonceli ilbel desio*

In cieca notte mai 1’etàche fugge Coisecoli cheson pienid’oblio.

A

voi linarrerò,curavi prenda Narrarli a mille,eopratesiche questa Carta eloquenteaiposteri discenda.

E

nuova famaalcenersuos’aggiunga.

Sicchédagli altilaquearj annosi

Di

Manlio mio sull’obliato

nome La

sottil tela Aracneordir non osi

.

Poiché qual

diemmi

alcor coistralisuoi

Di

doppia puntaarmatiacerboaffanno.

Come

m’arse

Amatunzia

ènoto a voi

Quando

alfuoco d’atnor del pariardea,

Che

inmezzoalleTermopiled’Oeta

La

Melid’onda,e l’altarupeEtnea.

cessavan piùmai lividi farse Imestilumi pelcontinuo pianto

,

le gote irrigarlacrime sparse.

Sullacimacosìd* seriomonte

Spiccia disassofuor,cheilmuscoverde Cuopre d’intorno

,cristallino fonte,

Che

della valle ruinosoappena

Giù

dal pendiodiscese,il pièd’argento

Muove

per via didensopopol piena;

Dolce ristoroalpasseggier, cuibagna Sudorlafronte affaticata, allora

Che

fende campagna

.

IOO ,

Ac

velutinnigrojactatis turbinenautis Lenius aspiransaura secundavenir

,

Jam

precePollucis

,jamCastoris (i) implorata:

TalefuitnobisManliusauxiliuin.

Isclausumlatopatefecitlimite

campum,

-Isque

domum

nobis,isque deditdominata:

Ad quam

*communes(2)exerccremus amores-,

Quo mea

se mollicandida

Diva

pede Intulit,et trito fulgenteminlimineplantam

Innixa argutaconstituitsolea:

Coniugisut

quondam

flagrans advenitamore, Protesilaeam

Laodamia

(3)

domum

Nel documento image not a vailable (pagine 100-105)