om. F 98 eos: illos β II tamen≈puta: nullus melior ab istis dico F 99 Careto≈doctiore: cato doctior virgilius doctissimus donatus dum dico doctus cato ostendo illum aliquid scire dum dico doctor virgilius ostendo eum plus scire de catone dum dico doctissimus donatue ostendo eum plus scire a virgilio et a catone β 102 superlativus positivus plures formas habet exit in us ut doctus exit in is ut doctelis in ens ut prudens exit in er ut niger conparativus duas formas habet in ior er ius doctior et doctius superlativus in singulis generibus binas simus et rimus sima et rima simum et summum qualitas et uantitas quot species habent quattuor ab animo a corpore a fortuna a mensura ab animo ut prudens a corpore ut candidus a fortuna ut dives a mensura ut longus EL
103 habebantur corr., habebatur M. Y. II et: ut E 104 ut add. M. Y. 105 ut1 om. F II ita om. F II unusquisque: unusquis B 106 faciebant≈similem: similem faciebant conparativum F II conparativum: conparativo B 107 erat: est F II in se habet tr. F 109 nam quomodo: quomodo dicebant egomet ipse tamquam si dicerent ego ego ipse ipse et quomodo F, nam quod β
110 dicerent: diceret BFL II doctior doctior F 111 tres≈positivus1: tres qui positivus F, tres tantum positivus β II et om. β II positivus≈mendicissimus (l. 120) om. β 114 conparatus: conparatur F 115 conparationis: conparationes F
168 168 4 Aliquando enim crescit conparativus cum sensu, ut ‘doctus’, ‘doctior’, ‘doctissimus’. Interdum crescit conparativus et superlativus, aut minuitur, ut ‘mendicus’, mendicior’, 120 ‘mendicissimus’. Quis cui gradui praeponitur? Conparativus positivo, superlativus
conparativo et positivo. Nude inchoat crescere conparatio? A conparativo gradu. Positivus qualis est? perfectus et absolutus. Quomodo? Quia unusquisque in artificio suo ‘doctus’ dicitur. In uno artificio aut in plurimis? et in uno et in plurimis. Ipse positivus quot genera
facit? Tria. Quae? ‘Doctus’, ‘docta’, ‘doctum’, ‘doctus vir’, ‘docta mulier’, ‘doctum 125 mancipium’. Conparativus quot? Tria, duo in ‘or’ et tertium in ‘us’: ‘doctior vir’, ‘doctior
mulier’, ‘doctius mancipium’. Superlativus quot? Tria, quae? ‘Doctissimus’, ‘doctissima’, ‘doctissimum’, ‘doctissimus vir’, ‘doctissima mulier’, ‘doctissimum mancipium’. Quae
nomina conparantur? Appellativa dumtaxat qualitatem aut quantitatem significantia.
Semper appellativa? Semper. Numquam propria? Numquam. Et qualia appellativa? Illa 130 quae qualitatem animi et quantitatem corporis significant. Tota quae qualitatem animi et
quantitatem corporis significant, recipiunt conparationem aut non? Non. Et qualia? Nonnisi illa quae conparari possunt. Da nomen quod qualitatem significet et conparetur: ‘sanctus’, ‘sanctior’, ‘sanctissimus’. Da quod quantitatem significet et conparetur: ‘grandis’, ‘grandior’, ‘grandissimus’. Da quod qualitatem et quantitatem significet et non conparetur: 135 ‘perfectus’. Quare non conparatur? Ille dicitur ‘perfectus’ qui nihil de suo artificio indiget, dum per se naturaliter plenum est. iam si dixero ‘perfectior’, mentitus sum de illo priore, quia adhuc minus habet de artificio suo. Quomodo significat qualitatem et quantitatem? Ut puta si dicas mihi: ‘quid scit Audax?’ Dico: ‘grammaticus est’; dicis mihi: ‘quomodo illud scit?’ Dico ‘perfectus est’, ecce qualitas. Item interrogas me dicens: ‘scis tu illum?’ ‘Scio’; 140 dicis mihi: ‘quam magnus est aetate?’ Dico: ‘perfectus homo est’, ecce quantitas. Qualitatem, ut ‘bonus’, ‘malus’. Qualitas quare dicta? Quia per eam qualis quisque sit ostenditur, ut ‘bonus, ‘malus’. Fac inde conparationem: ‘bonus’, ‘melior’, ‘optimus’; ‘malus’, ‘peior’, ‘pessimus’. Quomodo dicuntur ista nomina? Anomala.
119-120 Pomp. 5, 150, 36 121-122 Don. 617, 10-12 123-127 Serg. expl. 4, 491, 13 II Pomp. 5, 152,
21 127-128 Don. 586, 1 130 II Pomp. 5, 153, 3 133-137 Pomp. 5, 151, 10 141-142 ars anon. Bern. 8, 72, 26 II Isid. etym. 1, 7, 18 142-143 Don. 616, 9-10 II Pomp. 5, 154, 24
119 aut om. F 120 praeponitur: reponitur β 123 artificio suo tr. F II artificio≈plurimis1: aut in multis F II et1≈et2 om. β 124 quae≈doctum: doctus docta doctum F, quae β 125 tria om. β II tertium: tertia BE 126 quae om. F II doctissimus≈mancipium om. β 129 semper1 om. E appellativa: appellative F II numquam1≈numquam2: sed non tota nam et ipsa quae conparantur appellativa sunt propria vero nomina sicut pluralitatem non recipiunt ita nec conparari possunt F
130 et1: aut B II significant: significat B II quantitatem: qualitem B II et: aut E 131 significant: significat BE II aut≈non: non F II nonnisi nisi β 135 conparatur: conparetur EL II de≈indiget: indiget perfectionis F 136 dum≈est om. β II mentitus≈quantitas: perfectissimus accepta conparatione incipit esse non plenum F II mentitus sum: mentivi L, mentibi β 138 dicis: dicit B
139 interrogas: interrogat β 140 dicis: dicit β 141 qualitas≈malus om. β 142
169 169 4 Quare? Quia ab una syllaba non inchoant in conparatione. Quantitatem, ut ‘magnus’, 145 ‘brevis’. Quantitas nude dicta? A mensura, quia per eam aliquid magnum vel minus
ostenditur, ut ‘longus’, ‘brevis’. Fac inde conparationem: ‘magnus’, ‘maior’ et ‘maximus’; ‘brevis’, ‘brevior’ et ‘brevissimus’. Quae melior forma est inter ista, quae ab una syllaba inchoat in conparatione et illa quae ab una non inchoat? Ista melior fixa et certa est quae ab una syllaba inchoat in conparatione. Conparativus gradus cui casui servit? Ablativo sine 150 praepositione; dicimus enim ‘doctior illo’. Quomodo ablativo sine praepositione? Puta si
dicam, contra regulam, cum praepositione: ‘doctior Vergilius a Catone’, ostendo ut quod Vergilius scit, a Catone hoc didicisset; nam si dixero, secundum regulam, sine praepositione: ‘doctior Cato Vergilio’, ostendo Catonem plus scire de Vergilio. Ipse
conparativus gradus quibus casibus deservit? Tribus. Quibus? Sexto, septimo et 155 nominativo, interposita particula ‘quam’. Quomodo? Ut puta si dicam cum praepositione:
‘doctior Plato ab Aristotele’, est sextus casus; si dico sine praepositione: ‘doctiore magistro utor’, est septimus casus; si dico: ‘doctior Isidorus quam Antonius’, tunc deservit nominativo, interposita ‘quam’. In suo genere deseruit conparativus gradus ablativo casui tantum, an et in alieno? Et in suo et in alieno. Quomodo? In suo, ut ‘doctior vir viro’; in 160 alieno, ut ‘doctior vir muliere’. In singulari numero deservit ipse conparativus gradus
ablativo casui aut in plurali? Ei in singulari et in plurali. Quomodo? ‘Doctior vir viris’, ‘doctior mulier mulieribus’. Superlativus cui? Genitivo tantum plurali; dicimus enim
‘doctissimus poetarum’. Quomodo? ‘Doctissimus vir virorum’, ‘doctissima mulier
mulierum’. Tantum plurali? interdum et singulari quando tale nomen fuerit quod 165 enuntiatione singulare sit et intellectu plurale, ut ‘populus’, ‘contio’, ‘plebs’ et ‘caterva’. Et
quomodo est ‘populus’ in enuntiatione singulare et intellectu plurale? Quia quando dico ‘populus’, sic sonat tamquam si pro uno dicam; sed populus non dicitur nisi multitudo hominum congregata fuerit.
144-146 Isid. etym. 1, 7, 19 149-150 Don. 586, 2-3 151 Iul. part. 172, 1 153-158 Serg. expl. 4, 492, 9
II Pomp. 5, 157, 20 158-162 Serg. expl. 4, 492, 19 II Pomp. 5, 157, 28 159-161 Iul. part. 179, 17-25
162-163 Don. 586, 3-4
144 quare quia: eo quod F II non inchoant: inchoent F II conparatione: conparationem BE 145
quantitas≈brevis om. β 146 et om. β 148 illa: ista F II ista≈conparatione: ista quae ab una inchoat et plus fixa regula est β 150 quomodo≈praepositione om. F 151 doctior≈didicisset: doctior trasemirus a petro ostendo illud quod trasemirus scit a petro didicisse F 152 nam: iam F
153 doctior≈Vergilio2: doctior petro trasemirus ostendo trasemirum plus scire de petro F II ipse: inse B 154 deservit: servit F 155 quomodo≈quam: quando servit sexto quando dixero cum praepositione doctior trasemirus a petro quando septimo quando dixero secundum regulam sine praepositione dictior trasemirus petro quando nominativo interposita quam quando dixero doctior trasemirus quam petrus F 159 tantum om. F II an et: aut EL II quomodo≈mulieribus: in singularitate an et in pluralitate et in singularitate et in pluralitate quomodo doctior vir viris ecce in utraque in suo genere doctior grammaticus oratore velocior equus canibus ecce in utraque parte in alieno genere F 164 mulierum: muliere F 165 singulare sit tr. F II contio: comptio B II plebs: plebes B II et caterva: et cetera L II et1≈in: populus quomodo est F II et3≈quia: et intellectu plurale F 167 tamquam si: quasi E II populus≈dicitur: non dicitur populus F II multitudo≈fuerit: congregata fuerit hominum F
170 170 4 Fac ipsam conparationem: ‘doctissimus vir populi’, ‘doctissima mulier catervae’. Nam dici 170 non potest: ‘velocissimus equus canum’. Inter ‘populum’ et ‘populus’ est aliqua discretio an non? Est, quia et propter multitudinem hominum ‘populum’ dicimus, et propter multitudinem hominum ‘populum’ dicimus et propter arbores similiter. Da auctoritatem ubi legatur pro hominibus: ‘Hic populus Dominum dura cervice negavit’; item: ‘Audi popule
meus’. Da pro arboribus: ‘Populus in silvis, abies in montibus altis’; item: ‘Subter 175 populum et terebinthum, quia bona erat umbra eius’. Ipse superlativus in suo genere
deseruit genitivo plurali aut in alieno? In suo tantum. Genera nominum quot sunt?
Quattuor. Quae? Masculinum, ut hic magister; femininum, ut haec musa, neutrum, ut hoc scamnum; commune, ut hic et haec sacerdos. Est praeterea trium generum, quod omne dicitur, ut hic et haec et hoc felix. Est epicoenon, ut passer, aquila. Genera quare dicta? A
180 gignendo, eo quod de masculino et feminino oriuntur ista alia genera. Si genera a gignendo dicta, neutrum et commune, quod nec gignit nec gignitur, cur dictum est genus? Quantum ad rationem pertinet, illa debentur dici genera, quae et gignunt et gignuntur; ista vero, quae nec gignunt nec gignuntur, usurpative dicta sunt genera, non proprie. Quae? Neutrum et commune. Quae sunt genera principalia? Masculinum et femininum. Quare 185 dicta principalia? Quia ex ipsis oriuntur ista alia genera, et ipsa sola sunt. Quare dicta principalia vel sola genera? Principalia dicta, quia neutrum et commune ex ipsis oriuntur; sola quia ipsa tantum gigunt et gignuntur. Tota genera naturalia sunt, aut sunt et ex arte descendentia? Sunt naturalia, sunt et ex arte descendentia. Quae sunt naturalia? Cuius naturam considerare possumus, ut ‘masculus’, ‘femina’. Quae sunt ex arte descendentia? 190 Cuius naturam considerare non possumus, ut est ‘petra’, ‘terra’, ‘lignum’ et cetera. Et ubi natura vel ars genus non demonstraverit, quid ibidem faciendum est? Auctoritas maiorum quaerenda est.
169-170 Pomp. 5, 158, 2 176-179 Don. 586, 5-8 179 Iul. part. 181, 21-24 179-181 Serg. expl. 4, 492,
37 II Isid. etym. 1, 7, 28 180-183 Pomp. 5, 159, 25 184-187 Don. 619, 13-14 187-192 Serv. 4, 408, 2 II Serg. expl. 4, 493, 3
173 Sedul. Hymni 1, 73 173-174 ps. 80, 9 174 Verg. ecl. 7, 66 (fluviis) 174-175 Os. 4, 13-14 (subtus)
169 fac≈conparationem: in suo genere deseruit genitivo plurali aut in alieno in suo tantum dicimus
enim F II catervae: caterva BE II nam≈canum om. β 170 est≈hominibus: quid distat populus dicitur congregatio hominum et populus dicitur arbor da exemplum congregati populi F II aliqua: quid L 172 multitudinem: multitudo β 173 audi≈meus om. β 174 da≈arboribus om. F II arboribus: arbores BE II populus: populis B II silvis codd., fluviis Verg. II subter codd., subtus Osea II item≈eius om. β 175 ipse≈tantum om. F 176 genera: generibus L 179 epicoenon: epice non BL, epicenon E, epichenon F 180 gignendo: gignenda B II oriuntur: oriantur BE II si: sic B
183 nec gignunt om. B II nec2 om. B II usurpative: usurpativae F, usurpativa β II proprie: propria L II quae≈commune om. β 184 genera principalia tr. F II femininum: feminina L 185 ex≈quia om. F II et ipsa tr. E II quare≈sola om. B 186 ex≈oriuntur: de utroque nascuntur F
187 sola≈gignuntur om. F II et om. F 188 sunt1≈descendentia om. BF 189 naturam: personam β II ut≈femina: ut aut masculum aut feminam BE, ut aut masculinum sit aut fem. L
171 171 4 Et ubi auctoritas maiorum genus tibi non demonstraverit, quid faciendum est? Scripsit Varro ad Ciceronem: ‘potestatis nostrae est illis rebus dare genera quae ex natura genus 195 non habent, secundum qualitatem locutionis similis quaerenda est oratio et sicut placitum nobis manet, dicitur unicuique nomen’. Ubi discernuntur ista genera? In articulis. Quomodo? Quando dico ‘hic’ pro masculino dico, quando dico ‘haec’ pro feminino dico, quando dico ‘hoc’ pro neutro dico, quando dico ‘hic’ et ‘haec’ pro communi dico, quando
dico ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc’ pro omni genere dico. Da masculini generis nomen: ‘vir’. 200 Masculinum genus cur dictum? Eo quod maior in eo virtus sit quam in femina. Da feminini:
‘mulier’ femininum unde dictum? A partibus femorum ubi sexus species a viro distinguitur. Da neutrum: ‘caput’. Neutrum quare dictum? Nec hoc nec illud, quia in utroque genere nullam habet certitudinem. Nam neutrum genus non animalium sed inanimalium esse potest. Et quare dicit ‘hoc pecus’ et ‘haec pecora’? <Eo quod> non nomen est principale 205 sed vocabulum. Da communis: ‘scriba Scantia’, ‘nauta’ et reliqua. Quare dictum commune? Eo quod sub duobus articulis in uno nomine duo genera demonstremus, vel quod duobus generibus nomen unum communicat, ut ‘hic’ et ‘haec canis’. Da omnis: ‘felix’. Quomodo est omnis generis? Quia dicit ‘felix vir’, ‘felix mulier’, ‘felix mancipium’. Quare dictum omne genus? Eo quod sub tribus articulis in uno nomine tria genera demonstremus, vel quod 210 cunctis generibus serviat, masculino, feminino et neutro. Da epicoenon generis nomen:
‘corvus’, ‘passer’. Epicoenon qualis sermo est? Graecus. Quid sonat in latinum? Promiscuum, quod sub una significatione marem et feminam conprehendat, et visu minime discernatur, vel quia utrumque sexum sub uno genere enuntiat, ut ‘hic piscis’; est enim incerti sexus, quod nec natura nec oculis discernitur, sed sensus tantum peritia. Quomodo 215 ‘sub una significatione’? Sub uno nomine. Quomodo ‘marem’ ac ‘feminam’? Masculum et feminam. Quomodo ’visu minime discernitur’? Si video avem volantem, sexum illius conprehendere non possum utrum masculus sit an femina. Epicoenon generis nomen quomodo declinandum est, cum articulis an sine articulis? Sine articulis. Quomodo? Non dico ‘hic corvus’ aut ‘haec aquila’, nam si dixero ‘hic corvus’, ostendo illum masculum, dum 220 sexum ipsius visu minime discernam;
196-199 Char. 194, 16 205-207 Serv. 4, 408, 12 II Pomp. 5, 161, 10 207-208 ars anon. Bern. 8, 72,
16 210-211 Isid. etym. 1, 7, 29 210-212 Don. 619, 15-16 212-213 Isid.etym. 1, 7, 29
194-196 Varro. ling. frag. 24 Funaioli
193 genus≈demonstraverit: defuerit F II quid ibi L 195 secundum≈nomen om. β 196
discernuntur: discernis β 197 pro1≈dico2: pro masculum dico BE II masculino: masculini generis est F II pro2≈dico3: pro feminam dico E, feminini F, pro fem. dico L 198 pro1≈dico2: neutri F II pro1≈dico4: communis quando F 199 pro1≈dico2: omnis F II da≈passer (l. 211) om. β 200 maior: maius F 213 vel≈feminam (l. 216) om. β II enuntiat: enuntiare F II hic piscis: hic et haec pisces F 216 quomodo≈femina: quomodo puta si videam corvum nescio si masculus sit si femina β
217 epicoenon≈numero: ista nomina quamodo declinanda sunt sine articulis quomodo dicebo hic
corvus et haec aquila nam si dixero hic ostendo generis esse masculini si dixero haec significo feminini sed sine articulis declina ipsa nomina corvus corvi corvo corvum et plur. Corvi corvorum corvis corvos corvi corvis F 219 dico: dicam E
172 172 4 si dixero ‘haec aquila’, ostendo illam feminam esse, dum sexum eius similiter visu non discernam. Nam cum hoc mihi dubium est ad declinandum sine articulis, adsumo simile nomen cuiuslibet generis, et sicut illud cum articulis declinatur, ita istud sine articulis. Quomodo? Puta: ‘bonus est corvus’; facit: ‘hic bonus corvus’ cum articulo, facit sine 225 articulo ‘corvus’; ‘huius boni corvi’ et cetera; similiter et in plurali numero. Numeri
nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut magister, pluralis, ut hi magistri. Quomodo?
Quia quando dico ‘hic magister’, propter unum dico; quando dico ‘hi magistri’, pro pluribus.
Figurae nominum quot sunt? Duae. Quae? Simplex et conposita. Simplex, ut decens, potens. ‘Decens’, ‘potens’, quomodo habet simplicem figuram? ‘De’ praepositio est, sed
230 quia istud ‘cens’ nihil est, ideo Donatus simplici figura hoc posuit; ‘po’ nihil est, ‘tens’ similiter, et est simplex figura. Conposita, ut indecens, inpotens. Quomodo sunt conposita? ‘In’ praepositio est, ‘decens’ nomen est; ‘in’ praepositio est, ‘potens’ nomen est, et est conposita figura. Quot modis ista nomina conponuntur? Quattuor: ex duobus integris, ut
suburbanus. Quomodo est ex duobus integris? ‘Sub’ praepositio est, ‘urbanus’ nomen est;
235 ex duabus partibus unum nomen conpositum efficitur. Quid intelligitur ‘suburbanus’? Qui suburbane commanet, sicut et urbanus qui infra urbem habitat, sed ex vocabulo, non ex proprietate. Da simile nomen ex duobus integris: ‘iustus’: ‘ius’ nomen est, ‘tus’ nomen est.
Ex duobus corruptis, ut efficax, municeps. Quomodo est ex duobus corruptis? Quia ‘muni’
nihil est, ‘ceps’ similiter; ‘effi’ nihil est, ‘cax’ similiter nihil est. Da simile nomen ex duobus 240 corruptis: ‘gurdus’: ‘gur’ nihil est, ‘dus’ similiter. Ex integro et corrupto, ut ‘insulsus’. Quomodo est ex integro et corrupto? ‘In’ praepositio est, ‘sulsus’ nihil est; si ‘salsus’ dixisset, aliquid esse potuit. Da tale nomen ex integro et corrupto: ‘Romaricus’: ‘Roma’ nomen est, ‘ricus’ nihil est. Ex corrupto et integro, ut nugigerulus. Quomodo est ex corrupto et integro? ‘Nugi’ nihil est ‘gerulus’ nomen est. Quid intellegitur ‘nugigerulus’? 245 Nugarum portitor. Et quid ‘gerulus’? portitor. Da tale nomen ex corrupto et integro:
‘Gisclamundus’: ‘Giscla’ nihil est, ‘mundus’ nomen est.
225-226 Don. 586, 9-10 228-229 Don. 586, 11-12 233-234 Don. 586, 11-12 234-235 ars anon. Bern.
8, 85, 28 238 Don. 586, 13 240 Don. 586, 14 243 Don. 586, 15
221 sexum: sexu E II non om. BE 222 hoc: haec β II est om. BE 225 huius: huic BL 227 hi
hii BEL 229 decens≈figuram: quomodo β II de≈posuit: de quamvis sit praepositio simplicem figuram illud posuit donatus cens nihil esr F 231 similiter: simpliciter B II et≈figura om. F II sunt om. β 233 quot modis: quomodo ista β II conponuntur: conponantur BL 234 quomodo≈urbanus: quomodo sub praepositio est urbanus F 235 ex≈efficitur om. F II nomen conpositum tr. F 236 suburbane: sud urbe F II commanet: habitat F II sicut≈urbanus: sicutrbanus B II habitat: commanet F II sed≈proprietate om. β 237 simile: tale F II ex≈integris om. F II nomen2 est: similiter F 238 est≈quia om. F II muni≈est2: nihil est effi et om. β 241 est1≈corrupto om. F II est om. B 242 dixisset≈potuit: fecisset nomen esse oterat F II potuit: potuisset B II ex≈corrupto om. F 243 quomodo≈gerulus om. B II est≈integro om. F 244 intellegitur: est F 245 nugarum: nugas BEF II et≈portitor om. β II ex≈integro om. F
173 173 4 Ex pluribus, ut in sexpugnabilis, inperterritus. Quomodo est ex pluribus? ‘In’ praepositio est, ‘ex’ praepositio est, ‘pugnabilis’ nomen est. Quare non facis ‘pugna’ unam partem, et ‘bilis’ alteram? Si ‘bilis’ per ‘u’ fuisset scriptum, ut faceret ‘vilis’, ‘pugna’ esse debuit una 250 pars et ‘vilis’ altera ex ‘pugnavilis’. ‘Inperterritus’ quomodo? ‘In’ praepositio est, ‘per’ praepositio est, ‘ter’ adverbium est, ‘ritus’ nomen est. Quid intellegitur ‘ritus’? Consuetudo; unde et dicit quidam: ‘Teutonico ritu soliti torquere cateias’. Quid sunt ‘cateias’? Astas lancearum lingua gallica. Da aliud nomen quod ex plurimis partibus sit conpositum: ‘Esidorus’: ‘e’ praepositio est, ‘si’ coniunctio est, ‘do’ verbum est, ‘rus’ nomen est. Casus 255 nominum quot sunt? Sex. Qui? Nominativus, genitivus, dativus, accusativus, vocativus et ablativus. Casus quare dicti? A cadendo, eo quod per eos pleraque nomina inflexa varientur
et cadant. Quomodo pleraque? Aliquanta. Quomodo inflexa? Quia per istos sex casus inflectuntur omnia genera in declinatione, in nomine, pronomine et participio. Quomodo
variantur? Quia non per omnes casus in una syllaba exeunt. Quomodo cadunt? De 260 nominativo in genitivo, de genitivo in dativo, et sic omnes unus ab alio cadunt. Si casus a
cadendo dicti, nominativus, qui ab alio non cadit, cur dictus est casus? Nominativus ideo dictus est casus, eo quod in se faciat nomen stare, ac deinde cadat in genitivo; et sicut in scala si primum gradum non ascenderis, ad secundum pervenire non potes, ita et in
nomine, si nominativum casum prius non dixeris, ad genitivum pervenire non potes. 265 Nominativus cur dictus est? A nominando, ut puta dicis mihi: ‘quis scripsit istum librum?’,
respondeo per nominativum casum: ‘Aetherius’. Genitivus cur dictus est? a genere quaerendo, vel cuiuslibet rem significando. Quomodo a genere quaerendo? Ut puta si interroget me quis: ‘cuius filius est Aetherius’? Respondeo illi per genitivum casum: ‘Iohannis’. Quomodo vel cuiuslibet rem significando? Puta, si interroges me: ‘cuius equus?’ 270 respondeo tibi per genitivum casum: ‘Domni Ervigii Regis’.
247 Don. 586, 15 252 Iul. part. 188, 11-12 252-253 Iul. part. 189, 1 254-255 Don. 586, 16-17 255- 258 Max. Vict. 6, 189, 17 II Audax 7, 341, 15 II Isid. etym. 1, 7, 31 255-275 Iul. part. 190, 13-21 259- 264 Max. Vict. 6, 189, 22 II Pomp. 5, 171, 4 II Audax 7, 341, 21 265-273 Isid. etym. 1, 7, 31
252 Verg. aen. 7, 741
247 est≈pluribus om. F 248 praepositio est: similiter F II pugna: pugnam EL II unam: una F 249
bilis: vilis BL II si≈pugnavilis: si per u fuisset scribtum poterat fieri sed quia per b scribitur pugnabilis una pars est F 250 et≈altera om. BL II ex om. E II pugnavilis: pugnabilis BL 251 praepositio est: similiter F II est2 om. L 252 unde≈quidam: da eius exemplum F II cateias: catheius β II quid: quod E II cateias: catheius β II astas lancearum: arcas lantearum L 253 lingua