• Non ci sono risultati.

V eriualtungsgeschìchtc im XIII, XIV, und XV Jahrbundert, Friburgo in Br 1907, pp 318, 320 E ’ probabile che la questione che lo riguardava fosse incentrata sul

fatto che Ambrogio non era stato promosso agli ordini maggiori richiesti dalla natura

della prebenda. Lo stesso Ambrogio, che risulta già canonico il 1° settembre

1423

(A.S.V .,

Suppl.

170, c. 45

r.),

ottenne, il 21 marzo 1424, dal papa una dilazione di

10 anni per farsi consacrare, pur conservando, naturalmente, i frutti della prebenda. A.S.V.,

Suppl.

176, c. 197

v.

5 Guglielm o Fillastre: C.

E

ubel cit., I, p. 33.

6 Su questa questione siamo scarsamente informati e non possiamo far altro che rinviare alle successive lettere di Gerardo (nn. 85, 88, 94). Lo spoglio dei do­ cumenti di Urbano VI relativi alla Liguria non ci ha consentito alcun risultato.

7 Potrebbe trattarsi del cardinale de’ Conti, se rettamente interpretiamo 1 allu­ sione finale di questa lettera.

8 Bartolomeo Aragazzi da Montepulciano, referendario, scrittore ed abbrevia­

tore di lettere pontificie, segretario apostolico: v.

Dizionario Biografico degli Italiani

,

III, Roma 1961, pp. 686-688 e bibliografia ivi citata.

9 Battistino da Rapallo protetto dal card. Lucio de Conti. 10 Uno dei mercanti genovesi che operavano in Roma. 11 Giordano Colonna, principe di Salerno.

rit se prom overi ad sacerdotium infra sex m enses e t y d o n e u s ad regim en dicte prepositure, quod papa m andet ipsum p riv ari d ic ta p re p o s itu ra e t, ipso privato, ipsam conferat p resbitero Iacobo de F in a m o re 12 vel cu i p lace­ bit parochianis; et papa signavit, iam sex diebus elapsis, sed p e r d ( o m in u m ) Arpinum 13 et fratrem Thom am 14 n o n est iteru m p o rta ta ad reg istru m . Feci diligentiam qu o d p o rta b itu r ad registrum , et d (o m in u s ) A rp in u s h a b u it magna verba mecum, dicendo quod ab un a p a rte facitis c o n c o rd iu m , ab alia queritis destrutionem dicti B (a te s tin i); cui respondidi q u o d m ale d icit et quod nec vos nec alia persona de vestra scientia hec fecit, sed , u t sen tio , sunt parochiani qui nolunt prepositum nisi in suo placere, e t sic q u iev it. Item dom inus noster v id etu r complacuise d ( o m in o ) P rin c ip i m e d ia n te Sil­ vestro. D e colletaria tam en nichil hucusque factum est; o p e ra b o r cum om ni diligentia quid potero. Super hoc rogo d (o m in a tio n e m ) v ( e s t r a m ) u t cum B {atestino) habeatis ita bonam pacem , ne possit dici q u o d re m o v e a tu r p ro vestri com placentia, quia tunc haberetis totam Cam eram inim icam . I n isto negotio bonum est quod provideatis, si e rit necessaria, o b la tio d e du catis m utuandis pro huiusm odi negotio quod non h ab eatu r m ate ria re m ite n d i ad partes. Item pro expensis etiam o p o rtet qu o d provideatis, q u ia m u lte ex p e n ­ se facte sunt et m ultas habeo facere adeo quod habeo paucos d en ario s; ra ­ tionem vobis postea reddam de om nibus; vos bene scitis q u o d si n on h a b u e ­ ro denarios, non potero aliquid facere neque stare p ro p te r m agnas expensas. O p o rtet quod si debuero perficere michi comissa, q u o d vadam m u ltu m morose et cum magna diligentia et sagacitate, quia d o m inu s n o s te r papa inclinatus est in contrariam partem p ro p te r malas linguas e t p r o p te r am i­ citiam dicti B (a te stin i). Item deliberavi obtin ere unam in d u lg en tiam pro redem ptione dictorum captivorum , ad hoc m axime, u t clerus lib e re tu r aliqualiter ab im positione communis clero. F ra te r G asp ar, re c to r Sancte Fidei, venit Romam et in itinere perdidit om nes scriptu ras, q ue e ra n t in buziis et buzios dum transiret unum flum en, que eran t p ro causa Sancte Fidei; tam en supersedetur in illa. D (o m in u s ) S a m u el15 est in R om a et

12 Giacomo Finamoris da Voltri, canonico di Santa Maria delle Vigne: A .S.G .,

cartulare

110, cc. 343

v.,

368 r ;

notaio Giuliano Canella,

I II, c. 131 r 13 Arpino de Colli.

14 Non siamo riusciti a identificare il personaggio che, d ’accordo con Arpino, avrebbe bloccato il normale corso della pratica; cfr. anche lettera n. 88.

15 Samuele de Marini, fratello di Pileo.

v e n it p ro indulgentiis et est Deo dante sospes. Laudarem quod operemini q u o d d ( o m in u s ) G u b ern ato r 16 scriberet s(anctissim o) domino nostro pape e t Racelo p ro collectoria; nihilom inus faciam pro parte mea quidquid po­ tero . A m icus vester cordialis de partibus qui est in c u ria 17 ostendidit ho d ie m ichi unam litteram quam scripsit Baptistinus d ( om ino) de Comi­ tib u s et quam legi et sibi restitui, qualiter vos et ipse scripseratis sibi q u o d de com m uni concordio compromisseratis in ipsum de prepositura etc. et q u o d rogat ipsum quod scribat vobis quod non velit pati quod p e rd a t p rep o situ ram et quod vos falso modo facitis que facitis, et quod vos te m p ta tis p redictum dom inum habere in protectorem et non estis eius ami­ cus e t vultis sibi vendere verba etc. et m ulta que nolo exponere. Altissi- m us vos conservet etc. D atum Rome, die x x m decembris, 1423.

V ester servus G erardus de Parm a, preceptor Sancti Lazari de Ianua. (a tergo)

R everendissim o in Christo patri et domino, d ( om ino) P ( iI e o ) y miseratione divina dignissim o archiepiscopo Ianuensi, domino suo singularissimo, de­ tu r Ian ue.

85

Ge r a r d o d e Fo r n a r i d a Pa r m a a Pi l e o

Roma, 2 gennaio 1424

Originale in A.C.S.L., cartella 391, n. 67. Sigillo placcato.

Reverendissim e in Christo pater et domine, d (o m in e ), hum ili et de­ vota recom endatione premissa. Recepi, die x x v n decembris, litteras vestras, datas Ianue die x v n dicti mensis, continentes etc. Misi vobis die x x m predicti mensis per Franceschinum, famulum G aleoti, litteram re­ m issionis decim arum in redem ptione cap tiv o ru m l. D e m eliori et faci­ liori ad d itu ac auditu non fu it mea culpa: feci omnem diligentiam quam

16 II conte di Carmagnola.

17 Si tratta certamente di un ligure: potrebbe trattarsi di Gaspare Cazolino o, visto l’accostamento alla partenza da Roma, (cfr. lettera n. 85) dello stesso Matteo del Carretto.

1 Lettera n. 84.

potui. Dedi dom ino A n a g n in o ’ litteram vestram ; prom issit facere v erb u m ad partem dom ino n ostro et introducere m e u t dem p e rs o n a lite r d o m in o nostro litteram vestram et oretenus explicem ei comissa; n o n d u m fu it m o­ dus, quia dicit quod non vult habere co n trarietatem q u an d o lo q u e tu r do m i­ no nostro et introducet me. C o ttidie in sto et instabo; si p o te ro o b tin e re comissa a bene quidem et narrabo vobis, sin autem accipiam licentiam , u t scribitis, et revertar. Dixi m agistro Iohan ni N ic o la y 3 q u o d p ro se q u a tu r causam cum preceptore Sancti Iohannis 4, qui faciet, et sim ilite r in causa illius de Canibus 5, qui adhuc rem anet in fatu ita te sua. I n facto co lletarie faciam omnia iuxta posse et accipiam conclusionem . E t in facto canoni- catus, u t dixi alias, papa noluit dare responsum , et d ix era m d ( o m in o ) Anagnino et d( om ino ) O d o n i6, sed qu id vobis scripsi de p e rm u ta tio n e , fuerunt verba A (m b ro sii) Fidelis qui se o b tu lit, et de eo q u o d scripseram vobis de Sancto M aximo 7, erat solum quod habuissem carum q u o d h ab u is­ setis intentum vestrum , non anim o nec intencione quod de illo beneficio curem pro me, sed quia videtur michi non posse o b tin eri, q u ia d ( o m in u s ) Anagninus nec alii quibus scripsistis volunt assum ere h o n u s, nichilom inus iterato operabor et concludam intencionem dom ini no stri; in recessu m eo visitabo et faciam u t scribitis. H e ri iterato lo q uu tus fui do m in o de C o m ite 8 cui reiteravi rogando quod scriberet super facto p rep o situ re : q ui michi respondidit quod nichil v u lt facere nisi videat iura p a rtiu m , e t m axim e B a p te stin i9, et quod amici B aptestini non su n t contenti e t q u o d n o n v u lt assumere honus istud. Rogavi ipsum u t d eberet vobis aliqu a scribere, qui

2 Angeloto de

Fuschis,

chierico della Camera Apostolica, cubiculario del papa,

vescovo di Anagni

(1418-26),

traslato a Cava dei Tirreni nel

1426,

creato cardinale da

Eugenio

IV:

C.

E u b e l

cit.,

I, pp. 87, 179;

II,

p. 7; F. Baix, Recherches

cit., p.

150.

3

Bacalarius in decretis

: A.S.V.,

Suppl.

116,

c.

56 r.

4 Si tratta di una pendenza tra l’arcivescovo di Genova e la precettoria di San

Giovanni di Pré, sulla quale non siamo molto informati: cfr., com unque, lettere

nn.

94, 132, 135, 145, 155, 156, 158, 159.

5 Giacomo

de Canibus.

6

Oddone

de Varris.

7 Sembra che Gerardo fosse interessato in qualche modo alla chiesa di San Massimo di Rapallo.

8 Lucio de’ Conti. 9 Battistino da Rapallo.

m ic h i r e s p o n d i d i t q u o d v o b is sc rib e re m et ipse non vult ad presens alia s c r i b e r e . M i t t o v o b is u n a m litte r a m B aptestini inclusam in presenti, u t vi­ d e a t i s q u i d s c r i b it , e t aliam h a b e t d (o m in u s ) amicus vester de qua vobis s c r ip s i e t i s t a v id e tu r esse m ic h i causa retencionis domini de Comite, q u i a B a p t e s t i n u s u n u m v o b is p r o m ittit et aliud operatur. Dominus abbas d e C a r r e t o 11 r e c e s s it d e R o m a e t ivit Sublacum . D e rotulo, cotidie dixi e t d ic o d ( o m i n o ) B ( a rth o lo m e o ) d e M ontepoliciano, et rogavi d{om inum ) A n a g n i n u m e t d ( o m i n u m ) O d o n e m quod d ig n en tu r intercedere cum do­ m in o n o s t r o u t sig n e t ip su m . D e facto bullarum et litterarum que reman­ s e r u n t i n G a v i o , ta n g u n t m a x im e d (o m in u m ) Iohannem G ondisalvi12, a u d i t o r e m R o t e , q u i ad p re se n s e s t in Senis ad concilium , qui scribet vobis e t v o b is r e g r a c ia b it u r e t sic o rd in a v i. D om inus A rpinus 13 fuit in magnis v e r b i s m e c u m p r o illa s u p p lic a tio n e quam dom inus noster signavit pro p r e p o s i t u r a V in e a r u m e t d ix it m ich i quod fu it causa quod dominus noster ip s a m r e t i n e a t , e t ip se e s t ille q u i vult ipsum Baptestinum adiuvare et e s s e t c o n t r a S a n c tu m P e tru m q u i v e le t offendere dicto Baptestino. Deliberavi f a c e r e v e r b u m d o m in o P r i n c i p i 14, q uia ipse fecit ipsam signare ad instan­ tia m S i lv e s t r i d e V iv a ld is, q u i S ilv ester non est ad presens in Roma, quia u n u s f ra i.e r s u u s m o rtu u s e s t h iis diebus in Rom a et postea ipse recessit e t i v i t c u m d o m in o R o g e rio G a y e ta n o D e facto bule Urbani, dominus S a n c ti M a r c i 16 p r id ie d ix e r a t m ic h i quod dom inus noster ipsam signavit e t e x p e c t a t o q u o d d ie iovis p ro x im e p rete rita fu it apertum registrum, non r e p e r i i , u n d e h e r i d ix i p r e f a to d o m in o Sancti M arci quod non reperieram ip s a m s i g n a t a m ; q u i m ichi r e s p o n d id it quod papa, presente eo, signavit et q u o d s ib i d e m a lia m c o p ia m e t fa c ie t iterato signari, quam scripsi et copiavi e t s ib i d a b o h o d ie , e t q u e ra m ex p ed itio n em . A ltissim us d( ominationem ) v ( e s t r a m ) c o n s e r v a r e d ig n e tu r. D a tu m Rom e, die n ianuarii, m c c c c x x iiii

.

10 S u l q u a le v. lettera n. 84.

11 Matteo del Carretto.

S u l q u a le v . E. Ce r c h ia r i,

Capellani papae et apostolicae sedis, auditores cau­

sarum sacri p a la tii apostolici seu Sacra Romana Rota,

Roma. 1921, II, pp. 44 e 46.