• Non ci sono risultati.

Una delegazione dello Stamento militare consegna alla prima voce dello Stamento ecclesiastico due importanti documenti su cui poggia la legittimità

Nel documento Torno II Atti dello Stamento ecclesiastico. (pagine 168-176)

del-le prime tre domande che la dedel-legazione dei tre Stamenti dovrà presentare al so-vrano: gli atti d'investitura del Regno di Sardegna in favore di Vittorio Amedeo Il e un estratto di capitolo di corte del Parlamento del 1677.

E c. 131v.

Plenipotentiarum' tabulae a Sua Maiestate Caesarea concessae principi Ottaiano pro receptione, et remissione respectiva insulse, et regni Sardiniae.

Nos Carolus sextus divina favente clementia electus Romanorum imperator semper augustus Germaniae, Hispaniae, utriusque Siciliae, Hierusalem, India-rum, necnon Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Slavoniaeque rex; ar-chiduca Austriae, dux Burgundiae, Brabantiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae, et Wirtembergae; comes Habsburgi, Flandriae, Tirolis, et Goritiae etc. vigore praesentium notum testatumque facimus universis, quorum interest aut inte-resse quomodocumque potest, quod nos illustri et magnifico don Josepho de Medicis de Etruria Principi Ottaiano e proceribus Hispaniarum, duci de Sar-no, Campi Venusti domiSar-no, et in Regno nostro neapolitano unius militiarum cohortis ductori, potestatem plenam fecerimus prout vigore praesentiarum facimus, ut in nomine, ac de mandato nostro regnum Sardiniae nobis a rege catholico Philippo V vi tractatus Londini die secunda augusti anni 1718, /

E c. 132 finiti, ac subinde a praefato rege die 17 februarii nuper solemniter acceptati restituendum, et cedendum ab eo, vel iis qui ad id a memorato rege catholico

i Pezza n. 37, Atti d'investitura del Regno di Sardegna] in margine.

facultate debita munitus, vel muniti fuerint in suas manus, ac potestatem, at- que in supremum nostrum regium dominium in omnibus fidelissimis regni or- dinibus universisque tam ecclesiasticis, quam civilibus, et militaribus subditis, ac vassallis recipiat, eosque omnes et singulos postquam ii prius a iuramento, fide, ac subiectione regi catholico forte antea praestito absoluti fuerint, in no- stram potestatem, ac tutelam reabsumat, fidemque nostram de conservandis eorum iuribus, statutis, ac privilegiis interponat. Quod ubi peractum fuerit, po- testatem, ac facultatem supra eidem collatam alterius eatenus extendimus, et ampliamus mandantes, ut regnum, ordines, subditos, et vassallos, denique in- colas eiusdem omnes, et singulos cuiuscumque sexus, dignitatis status, et con- ditionis sint a fide, et iuramento nobis praestito quantocius absolvat, et pro ab- solutis promulget, dictumque regnum, ac iam iterum memoratos regni ordines, subditos, et vassallos, nemine excepto, eo modo, et forma ac in praecitato trac- tatu londinensi, cautum, ac provisum est, in manus, potestatem, ac supremum dominium serenissimi, ac potentissimi principi Victorii Amedei Sardiniae regis, ducis Sabaudiae, et Pedemontium principis pro se, suisque heredibus mascu- lis, et successoribus de manu in manum tradat, iusque omne, quod in dictum

regnum nobis competit, aut competiit in praefatum Sardiniae / regem, aut E c. 132v.

eum, vel eos, qui ab eo ad íd potestatem habent sub expressa tamen reservatio- ne regni, regnicolarumque iurium, statutorum, ac privilegiorum cedat; ac tran- sferat; denique ea omnia agat, praestet, ac perficiat quae ipsi nos in hocce so- lemni receptionis, cessionis, ac translationis acta agere, praestare, ac perficere possemus, aut praestare vigore saepius citati tractatus londinensis tenemur, vo- lentes, ac mandantes, ut praefatus commissarius noster super eiusmodi recep- tionis, cessionis, ac translationis actu plura instrumenta solemnia in perpetuum rei monumentum, et fidem confici iubeat, eorumque alterum nobis reservet, al- terum regi Sardiniae, et tertium ipsis regni ordinibus extradat, verbo caesareo, regio, atque archiducati pro nobis, heredibus, et successoribus, promittentes nos eiusmodi commissario nostro in regem Sardiniae factam cessionem, ac re- gni translationem pro se, suisque heredibus, et successoribus masculis, qui in saepius repetito tractatu londinensi nominatim exprimuntur pro rite, iuste, va- lideque facta habituros, ac perpetuo agnituros, nullumque amplius ius, vel ac- tiones in praefatum regnum umquam esse praetensuros, quibus utpote nos vir- tute huius cessionis, ac translationis in perpetuum abdicamus, ac pro cassatis, abdicatis, et abolitis habere declaramus. In quorum omnium fidem praesentes manu nostra subscripsimus, atque appenso nostro sigillo communiri fecimus.

Datum in arce nostra Luxemburgi die duodecima mensis iunii anno millesi- mo septingentesimo vigesimo, regnorum / nostrorum romani nono, Hispania- E c. 133 rum decimo septimo, Hungarici vero, et Bohemici decimo.

Carolus Philippus Ludovicus comes a Sinzendorff — ad mandatum sacrae caesareae, et catholicae regiae maiestatis proprium Ioannes Gregorius Buol sa- cri romani imperii eques.

Concordat cum originali — Cantellus secretarius Suae Eccellentiae.

Estratta da copia autentica esistente in questo civico archivio al vol. 22 n. 19 con cui collazionata concorda, ed in fede ecc.

Cagliari li 20 giugno 1793.

Luogo + del sigillo — Don Antioco Giuseppe Angioy segretario, e regio con-servatore del civico archivio.

Plein pouvoir accordé par sa majesté le roy de Sardaigne à Louis de Portes pour rece-voir le royaume de Sardaigne.

Victor Amédée par la grace de Dieu roy de Sardaigne, de Chipre, et de Hieru-salem, duc de Savoie, et de Monferrat etc., prince de Piemont etc. A tous ceus, qui ces presentent verront salut. Notre très cher, et très amé frère l'em-pereur des romains ayant commis, et deputé mon cousin don Joseph de Me-dicis de Toscane prince Ottaiano des grands d'Espagne, duc de Sarnò etc.

pour en qualité de son commissaire plenipotentiaire recevoir la remission, qui lui doit étre faite par notre cher, et très amé frère, et beaufils le roy catholique de l'isle, et royaume de Sardaigne, et dependences, et pourqu'en la qualité su-sdicte il cede, et remette la dicte isle, royaume, et dependences entre les mains de celui, qui sera par nous deputé le tout en consequence du traíté de

E c. 133v. la quadruple aliance du 2 aoust 1718, et / des acts faites en conseguence d'i-celui nous confiant à cett'effect en la capacité, experience, zèle, et fidelité pour notre service de Louis de Portes seigneur de Coinsin cotone' d'un regi-ment d'infanterie, et lieutenant marechal dans nos armées nous l'avons choisé, nommé, et deputé par ces presentes nous le choisissons, nommons, et depu-tons pour notre plenipotentiaire, et lui avons donné, et donnons plein pou-voir, comission, et mandement special pour eri notre nom recevoir la cession, et remission de la dicte isle, et royaume de Sardaigne, et dependences, et à cett'effect de signér l'acte, ou les actes, qui en devront étre faits avec le susdict don Joseph de Medicis de Toscane prince Ottajano, com'aussi de faire con-dure, et signer les articles, et conventions, qu'il auvisera bon étre, voulant qu'il agisse en ces occasions susdictes avec la mème auctorité, que nous fai-rions, et pourrions faire, si nous etions presentes en personne, encore qu'il y eut quelque chose qui requit mandement plus especial non contenu en ces presents promettons en foy, et parole de roy d'observer, et faire inviolable-ment observer tout ce qui aura eté fait, convenu, reglé, et signé par le dit Lo-uis de Portes sens y contrevenir ni permettre, qu'il y soit contrevenu. En te-moin de quoy nous avons signé ces presents, fait contresigner par le marquis Del Borgo, secretaire de notre ordre, notre ministre, et primier secretaire d'-état pour les affaires étrangeres, et a icelles fait apposer notre sceau secret.

E c. 134 Données en / notre palais de Turin le 16 juilliet 1720, et de notre règne le septième.

Signé: Vittorio Amedeo.

Controsigné: Del Borgo.

Locus + Sigilli -- Collationné avec l'originai — G.V. Labiche secretaire de Sa Majesté.

Estratta da copia autentica esistente in questo archivio civico al vol. 22 n. 19 con cui collazionata concorda, ed in fede ecc.

Cagliari li 20 giugno 1793.

Luogo del sigillo — Don Antioco Giuseppe Angioy segretario, e regio con-servatore del civico archivio.

Essendo stato da Sua Maestà imperiale deputato Sua Eccellenza il signor don Giuseppe de Medici di Toscana principe d'Ottaiano de' grandi di Spagna, si-gnore del Campo Venusto, capitano d'una delle compagnie d'uomini d'armi della Maestà Sua imperiale nel Regno di Napoli ecc. per ricevere da' spagnoli il Regno di Sardegna, e sue dipendenze per indi rimetterlo a Sua Maestà il re di Sardegna per mezzo di quel ministro, che venisse dalla medesima a tal ef-fetto autorizato in esecuzione del trattato della quadruplice alleanza firmato in Londra li 2 agosto 1718 con facoltà di fare tutto ciò, che fosse in tal occa-sione riputato opportuno, come risulta dal pien potere qui sotto tenorizato, e che perciò gli è stato da Sua Maestà imperiale conceduto, che essendosi sti-mato conveniente, che prima di ridursi in atto la sovraccennata remissione si

regolassero alcuni punti, è perciò stato spedito da Sua Maestà il re / di Sarde- E c. 134v.

gna Sua Eccellenza il signor barone Federico Cenin di Schoulembourg gene-rale d'artiglieria nelle sue armate, governatore della sua città, e provincia d'Al-ba, e colonnello d'uno de' suoi reggimenti di fanteria, per conferire, e conveni-re coll'Eccellenza suddetta del signor pconveni-rencipe d'Ottaiano sopra d'essi, come parimente risulta dal pien potere accordatogli da Sua Maestà il re di Sardegna qui sotto similmente tenorizato; onde dopo alcune conferenze tra essi seguite sopra li punti suddetti, si sono ridotti nella presente convenzione:

1° - Che nulla s'innovi rispetto alle compre de' villaggi, luoghi, terreni, od altro alienati in perpetuità dal Regio Patrimonio di Sardegna in tempo di Sua Ma-està cesarea catholica a fine di prevenire le difese del Regno, salvo però il drit-to alla Maestà del re di Sardegna di redimere li predetti villaggi, luoghi, terre-ni, ed altro mediante la restituzione del prezzo, che constasse essere stato per essi realmente, ed effettivamente pagato.

2° - Che essendo stati contratti diversi debiti dal Patrimonio per la difesa del regno di Sardegna quando fu attaccato da' spagnoli l'anno 1717 essendo que-sto peso intrinseco del Regno, Sua Maestà il re di Sardegna voglia ben consen-tire, come per la presente consente di far pagare ripartitamente ne' tempi più convenevoli li debiti suddetti, che saranno sufficientemente giustificati per

es-sere stato il danaro consumato in difesa del Regno medesimo, con / dichiara- E c. 135

zione però, che ciò non s'estenda alli debiti, che ponno essere stati contratti prima del tempo suddetto, o per altra occasione.

Quali articoli come sovra convenuti, che dovranno avere forza, e vigore, come se fossero da' loro rispettivi sovrani ratificati, hanno dette Eccellenze li signori

prencipe d'Ottaiano, e barone di Schoulembourg a nome di Sua Maestà il re di Sardegna rispettivamente sottoscritto, ed apposto il sigillo delle loro armi.

Genova li 13 luglio 1720.

Locum signaturae: il prencipe d'Ottaiano — Locum signaturae. barone di Schou-lembourg.

Huiusmodi copia sic firmata, et sigillata sumpta, et extracta fuit a suo legitimo, et vero originali penes excellentissimum dominum principem de Ottajano commissarium Suae Sacrae Caesareae Catholicae Maiestatis existenti, cum quo extitit comprobata. In quorun fidem ego Antonius Marcoto apostolica ubique, regia vero auctoritatibus publicus notarius, et domus consilii illustris, et magnificae civitatis Calaris hic me subscribo, meumque solitum artis nota-riae, quo in publicis claudendis instrumentis utor, appono quod est tale si-gnum + in testimonium veritatis — Antonius Marcoto publicus notarius Ca-laris, et domus consilii eiusdem civitatis, et etc.

Estratta da copia autentica esistente in questo archivio civico al vol. 22 n. 19 con cui collazionata concorda, ed in fede ecc.

Cagliari li 20 giugno 1793.

E c. 135v. Luogo del + sigillo — don Antioco Giuseppe / Angioy segretario, e regio conservatore del civico archivio.

Nos don Joseph de Medicis de Hetruria, princeps de Ottaiano, ex proceribus Hispaniarum, dux de Sarno, Campi Venusti dominus, et in Regno neapolitano unius militiarum cohortis ductor, et in hac parte commissarius, et plenipoten-tiarius a Sua Maiestate Caesarea Catholica specialiter deputatus tenore prae-sentium notum facinus, cum in tractatu pacificationis inter Sacram Caesaream Catholicam Maiestatem, nec non inter Christianissimum et Magnae Britanniae reges die secunda augusti anni 1718 Londini finito inter caetera conventum fuerit, ut quando Hispaniarum, Indiarumque rex Philippus V Sardiniaeque rex dicto tractatui intra tempus statutum accederent, regnum Sardiniae Suae Maiestati Caesareae Catholicae a rege Hispaniarum Philippo V restitui, id ip-sum regnum vero cum ab eo dependentibus a Sua Maiestate Caesarea modo dicto Sardiniae regi pro se, suisque heredibus, et successoribus masculis in dicto tractatu nominatis illico cedi, tradi, ac in eius supremum regium domi-nium transferri debeat. Porro uterque modo praefatus rex dicto pacificationis tractatui londinensi, subinde intra praefixum, et respective de communi con-trahentium consensu prorogatum terminum accesserit. Quod nos nomine, ac vice Suae Maiestatis Caesareae Catholicae vigore specialis mandati, commis-sionis, ac plenipotentiae a Sua Maiestate nobis clementissime concessae, cuius tenor in fine praesentis actus legitur, praefatum regnum, et insulam Sar-

E c. 136 diniae una cum suis / adnexis, connexis, et dependentibus, et eo pertinenti-bus Sacrae Maiestati regis Sardiniae, Cypri, Jerusalem etc., ducis Sabaudiae, et Montisferrati etc., et Pedemontium principis etc. in vim, et esecutionis dicti tractatus londinensis pro se, suisque heredibus, et successoribus masculis ad

manus domini Ludovici Deportes domini de Coinsin unius suarum legionum tribuni locumtenentis marescialli in suis exercitibus, et sui regii commissarii hic praesentis, et acceptantis pro Sua Sacra Maiestate regis Sardiniae, et suis heredibus, et successoribus praedictis ad acceptandum bocce regnum piena potestate muniti, prout ex tenore eius mandati pariter in fine huius actus ap- positi constat per hunc solemnem actum in perpetuum cum pieno, supremo, et absoluto dominio, et omni iure regio cedimus, tradimus, et abdicative tran- sferimus, declarantes propterea absolutos prout vigore paesentis actus absolvi- mus omnes regni ordines a quocumque fidelitatis, et subiectionis iuramento Suae Maiestati Caesareae praestito cum assertione per dictum dominum Lu- dovicum Deportes nomine Suae Maiestatis regis Sardiniae facta, quod idem rex Sardiniae libenti animo confirmabit, et observabit, prout vigore frequentis confirmat leges, privilegia, et statuta regni praedicti eodem modo et forma, quibus observabantur, et reperiebantur in uso tempore dominationis Suae Maiestatis Caesareae. Hicce cessionis, traditionis et translationis prout et ac-

ceptationis actus intra spatium duorum mensium, aut citius, si fieri poterit / a E c. 136v.

Sua Maiestate Caesarea Catholica, suaque maiestate regia Sardiniae ratihabe- bitur, et ratihabitionis instrumenta mutuo extradentur.

Datum Calari die octava mensis augusti anno Domini millesimo septingentesi- mo vigesimo.

Praesentibus dominis archiepiscopo calaritanensi Bernardo de Carifiena, et Pensa marchione de Albis, et Ephisio Exquirro respective primis vocibus bra- chiorum ecclesiastici, militaris, et regalis.

Il principe di Ottaiano plenipotenziario, e commissario di Sua Maestà Cesarea, e Catholica — Deportes Commissaire plenipotenciaire. — Locum signaturae.

Estratta da copia autentica esistente in questo civico archivio al vol. 22 n. 19 con cui collazionato concorda; ed in fede ecc.

Cagliari li 20 giugno 1793.

Luogo + del sigillo — Don Antioco Giuseppe Angioy segretario, e regio con- servatore del civico archivio.

Copia di capitolo di corte (1677)

Capitolo 21 — Item per quant se ha tingut noticia certa, que se voldrian ex-tinguir, o se havrian estinguit los puestos de governador de Caller, y Sager, lo capità de la guardia, lo de castellà de aquest' real Castell, y lo de Castell Arago-nes, lo offic de maior de port de la ciutat de Oristain, lo de tenedor de basti-ments de esta ciutat, y altrs creats en lo Regne, en que se empleavan naturals de aquella, y essent dits puestos dels mes lustrosos al que annelavan los regni-cols y lis servia de impulso fortissim per avivarse mesa la virtut, y a servir en los reals esercits, y assistencia del real servici, y extinguintse aquels, que sigles de / sigles foren en lo regne seria de salentar als regnicols en la continuacciò, E c. 137

essent que les esperances dels premis, y occupacions honorificas en propria patria son los que mes impellexen per afficionarse a la virtut, y per suportar

les incomoditats de servir fora de llur cases, y mes al que se criaren en ellas ab comoditats proprias, no restantlis altres esperances de poder ser occupats en puestos del Regne, en que nasqueren, quant de ordinari semblants puesta en altres Regnes son vinculats als benemerits naturals de aquels, y es molt iust que essent com son de molt poch momento los fruits, y gages de aquestos pue-stos en lo presente Regne en respecte de altros llochs, y Regnes quals no ob-stant, que siant de tante opulencia de gages, se conserven, se mantenguan, y re-sten en peu aquestos en lo presente Regne per son mayor lustre, y esplendor.

Pertant dits Estaments suplican a Vuestra Excelencia mane (?) decretar en lo real nom de Sa Magestat per acte de cort, que se aviven, conserven, y manten-gan sens exempciò, extinciò de algù, y en cas que fosser extintos se restitue-scan a llur primer estat, y ser, que tenian tots dits puestos, y officis, y de mes, que una vegada foren creats, y atorgats en lo Regne, y se empleen en els perpe-tuament naturals benemerits verdaderament nats en Io dit Regne, y no per transit, y no en altros ancara, que fossen naturalisats, que ab esta gracia segurs los naturals, que han de ser premiats en llur propria patria se alentaran mes à

E c. 137v. la virtut, y a servir, y lo Regne serà / mayorment consolat a la vista de molt que vei en la estrema pobresa, vehentse condecorat ab occupacions dels puestos, y officis, que hya veyada foren concedits, y criats en ell, y que en estos se conser-van, aviconser-van, y occupan los seus naturals — Que lo supliquen a Su Magestad.

Confirmado excepto el puesto de capitan de la guardia, cuya elecion toca à los lugartenientes, come se estila en todos los Reynos.

Estratto dal processo a fol. 130 recto delle Corti celebratesi da Sua Eccellenza il signor viceré conte di San Stefano marchese de las Navas nell'anno 1677 esi-stente in questo archivio civico, con cui collazionato concorda, ed in fede ecc.

Cagliari li 10 giugno 1793

Luogo + del sigillo — Don Antioco Giuseppe Angioy segretario, e regio con-servatore del civico archivio.

100 1793 luglio 13, Cagliari (Palazzo arcivescovile).

Durante la seduta, che si svolge nel pomeriggio, la prima voce dello Stamen-to ecclesiastico monsignor Melano propone all'approvazione dell'assemblea tre quesiti già proposti e risolti affermativamente dagli altri due Stamenti. 1) se sia opportuno vincolare i due ambasciatori ecclesiastici alla sola presentazione delle cinque domande, senza possibilità di trattare sulle medesime; 2) se si debba far prestare ai due ambasciatori solenne giuramento di non chiedere per sé o per altri benefici di qualunque genere pendente la missione; 3) se si debbano presentare al sovrano domande di pertinenza dell'ordine ecclesiastico, in aggiunta alle cinque domande comuni ai tre Stamenti. L'esito della votazione a scrutinio segreto è negativo per i primi due quesiti mentre la decisione sul terzo viene rinviata alla seduta successiva, che viene fissata per il17 luglio.

Sessione ventinovesima il dì 13 luglio 1793. E c. 71v.

Siccome nella scorsa sessione l'illustrissimo Stamento militare si compiacque partecipare all'ecclesiastico che avea imposto l'obbligo a' suoi deputati per la real corte di non poter entrare in trattativa, né accettar alcuna restrizione, mo-dificazione, o qualsivoglia altra variazione circa le cinque domande già combi-nate, lo che significò pure precedentemente di essere disposto a fare anche l'illustrissimo Stamento reale rispetto alle sue, astringendo a quest'obbligo i suoi deputati mediante giuramento; sul principio della presente sessione che fu tenuta alle ore cinque del dopo pranzo, e coll'intervento de' medesimi membri concorsi alla precedente propose monsignor arcivescovo prima voce dello Stamento se l'adunanza stimasse a proposito per uniformarsi agli altri suddetti Stamenti d'imporre ancora a' suoi deputati la medesima obbligazio-ne; e distribuitesi a quest'effetto le pallottole in numero di 19 di ciascheduna specie, mentre tanti erano i voti delle rispettive voci, coll'avvertenza, che le bianche sarebbero affirmative, e ripulsive le nere, si devenne alla votazione se-greta, e furono ritrovate diecisette delle seconde, e due delle prime, di modo che a pluralità di voti restò deciso di non doversi apporre simili condizioni

Siccome nella scorsa sessione l'illustrissimo Stamento militare si compiacque partecipare all'ecclesiastico che avea imposto l'obbligo a' suoi deputati per la real corte di non poter entrare in trattativa, né accettar alcuna restrizione, mo-dificazione, o qualsivoglia altra variazione circa le cinque domande già combi-nate, lo che significò pure precedentemente di essere disposto a fare anche l'illustrissimo Stamento reale rispetto alle sue, astringendo a quest'obbligo i suoi deputati mediante giuramento; sul principio della presente sessione che fu tenuta alle ore cinque del dopo pranzo, e coll'intervento de' medesimi membri concorsi alla precedente propose monsignor arcivescovo prima voce dello Stamento se l'adunanza stimasse a proposito per uniformarsi agli altri suddetti Stamenti d'imporre ancora a' suoi deputati la medesima obbligazio-ne; e distribuitesi a quest'effetto le pallottole in numero di 19 di ciascheduna specie, mentre tanti erano i voti delle rispettive voci, coll'avvertenza, che le bianche sarebbero affirmative, e ripulsive le nere, si devenne alla votazione se-greta, e furono ritrovate diecisette delle seconde, e due delle prime, di modo che a pluralità di voti restò deciso di non doversi apporre simili condizioni

Nel documento Torno II Atti dello Stamento ecclesiastico. (pagine 168-176)

Outline

Documenti correlati